ظریف: واشنگتن با واقعیات منطقه کنار بیاید

خبرگزاری فارس: وزیر امور خارجه ایران گفت اقدامات ترامپ علاوه بر اینکه واشنگتن را به بازیگری غیرقابل پیش‌بینی بدل می‌کند، این پیام را ارسال می‌کند که ایالات متحده قابل اتکا نیست. «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران می‌گوید بعد از پایان محدودیت‌‌های برجام، با ایران مانند دیگر دارندگان برنامه هسته‌ای غیرنظامی رفتار خواهد شد. وی در برنامه «جی‌پی‌اس» که روز یکشنبه از شبکه «سی‌ان‌ان» پخش شد، گفت اقدامات دولت آمریکا از جمله تهدید به خروج از برجام، این واقعیت را ثابت می‌کند که ایالات متحده قابل اتکا نیست. ظریف با بیان اینکه توافق هسته‌ای برای هیچ‌یک از طرفین ایده‌آل و کامل نبوده، گفت ماهیت مذاکره «داد و ستد» است: «ما به توافقی رسیدیم که هیچ‌کس آن را دوست ندارد، و این خوب است، چراکه هیچ توافق خوبی، توافق کاملی نیست. چراکه شما نمی‌توانید برای هر دو طرف توافقی کامل داشته باشید. شما مجبورید توافقی کمتر کامل داشته باشید، تا دو طرف بتوانند با هم به تفاهم برسند.» وی اظهارات «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل علیه توافق هسته‌ای را «ناشی از بی‌اطلاعی و به دور از واقعیات» توصیف کرد. ترامپ در سخنرانی‌اش توافق هسته‌ای با ایران را «یکی از یک‌طرفه‌ترین و غیرمنصفانه‌ترین» توافق‌های تاریخ و «مایه شرم» ایالات متحده توصیف کرده بود. بر اساس یک مصوبه کنگره، ترامپ باید هر سه ماه یکبار پایبندی ایران به برجام را تائید کند. گفته می‌شود ترامپ ممکن است در 15 اکتبر که موعد بعدی صدور این تائیدیه است، از تائید پایبندی ایران خودداری کند. آقای ظریف در پاسخ به این سوال که واکنش ایران به این اقدام ترامپ چه خواهد بود، گفت این مربوط به قوانین داخلی آمریکا است و ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد و مسئولیت رئیس‌جمهور آمریکا در قبال برجام را از او سلب نمی‌کند، چراکه «تنها مرجعی که در توافق هسته‌ای برای تائید پایبندی به رسمیت شناخته شده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.» وزیر امور خارجه با این حال گفت ایران عملکرد ایالات متحده را تحت نظر گرفته و چندین گزینه از جمله «خروج از توافق را در اختیار دارد. برنامه ما صلح‌آمیز باقی خواهد ماند، اما دیگر محدودیت‌هایی را که به صورت داوطلبانه پذیرفته‌ایم، نخواهیم پذیرفت.» وی در مورد ادعاهای صورت‌گرفته از سوی برخی مخالفان برجام در آمریکا مبنی بر اینکه زمان‌محور بودن محدودیت‌های برجام دست ایران را برای ساخت سلاح هسته‌ای پس از رفع محدودیت‌های برجام باز می‌گذارد، گفت: «افسانه‌ای در ایالات متحده شکل گرفته مبنی بر اینکه این توافق بند «غروب آفتاب» (تاریخ انقضا) دارد. چنین بندی وجود ندارد.» آقای ظریف تأکید کرد که ایران به عنوان یک عضو معاهده منع گسترش، همواره متعهد به عدم ساخت سلاح اتمی است. وی گفت آنچه بازه زمانی دارد، محدودیت‌ها بر فعالیت هسته‌ای ایران است. اما بعد از رفع این محدودیت‌ها هم با ایران مانند یک عضو عادی غیردارنده سلاح اتمی رفتار خواهد شد. وزیر امور خارجه افزود: «اکنون کشورهای زیادی هستند که برنامه غنی‌سازی دارند. ایران هم برنامه غنی‌سازی خواهد داشت و این برنامه غنی‌سازی برای همیشه تحت نظارت دقیق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار خواهد داشت.» آقای ظریف در پاسخ به این سوال که آیا اروپا به ایران اعلام کرده که در صورت خروج آمریکا به برجام پایبند می‌ماند، گفت: «این مسئله‌ای است که از سوی اروپا اعلام شده است. ما باید در زمان مناسب برای خود مشخص کنیم که منافع ملی ما چه اقتضا می‌کند و بر اساس این منافع ملی تصمیم‌گیری کنیم.» وی با تأکید بر اینکه محیط بین‌الملل باید محیطی قابل پیش‌بینی باشد، گفت: «تصور می‌کنم آنچه که ایالات متحده اکنون انجام می‌دهد، علاوه بر اینکه این کشور را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند، که البته گاهی می‌تواند مفید باشد، ثابت می‌کند که این کشور قابل اتکا نیست.» وزیر امور خارجه گفت آمریکا به عنوان یک «قدرت بزرگ» نیاز دارد که برای حصول توافقات دو یا چندجانبه مذاکره کند، اما در صورت خروج واشنگتن از برجام دیگر کسی به آمریکا به عنوان یک طرف مذاکره قابل اتکا نگاه نخواهد کرد. وی در مورد برجام گفت: «این توافق، یک توافق دوجانبه نیست. یک توافق چندجانبه هم نیست. این قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و ایالات متحده یک عضو دائم شورای امنیت است. آنچه برای جهان مهم است، این است که ایالات متحده شریکی قابل اتکا باشد. اگر ایالات متحده شریکی قابل اتکا نباشد، در آن صورت دیگر کسی با ایالات متحده مذاکره نخواهد کرد.» آقای ظریف افزود: «چراکه در پایان ایالات متحده می‌گوید "آنچه مال من است، مال من است، و باید بر سر آنچه مال تو است، مذاکره کرد".» وی با بیان اینکه تمام تحولات جهانی از بحران کره گرفته تا بحران‌های منطقه، به هم پیوستگی و ارتباط دارند، گفت در چنین جهانی، مهم است که طرف‌ها قابل اتکا باشند و «ایران ثابت کرده که شریکی قابل اتکا است. هفت گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان داده که ایران شریکی قابل اتکا است.» وزیر امور خارجه ادامه داد: «امیدوارم که ایالات متحده هم در مواضعش تجدید نظر کرده و به جهان نشان دهد که شریکی قابل اتکاست.» او در مورد اظهارات «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که گفته باید با حفظ برجام، در مورد دیگر مسائل از جمله بحث موشکی و فعالیت‌های منطقه ایران گفت‌وگو کرد، گفت: «ما با هم مشترکا تصمیم گرفتیم که برجام صرفا مربوط به بحث هسته‌ای باشد.» وی با بیان اینکه ایران «هراسی از گفت‌وگو ندارد»، گفت ایران همواره در طرف درست تحولات منطقه بوده و با افراط‌گرایی جنگیده، در حالی که «ایالات متحده و متحدانش چنین پیشینه روشنی ندارند.» آقای ظریف در مورد برنامه موشکی ایران گفت: «ایران 400 میلیارد دلار تسلیحات "زیبا" از ایالات متحده نمی‌خرد و باید توان دفاعی‌‌اش را خود تولید کند. بارها گفته‌ایم و ثابت کرده‌ایم که برنامه موشکی ما ماهیت دفاعی دارد.» وی ادامه داد: «زمانی که صدام شهرهای ما را موشک‌باران می‌کرد، عزیز ایالات متحده و برخی کشورهای غربی بود. کسی به دلیل این عملکرد صدام، هیچ اقدامی علیه او نکرد و ایران هم حتی یک موشک برای ایجاد بازدارندگی و محافظت از شهروندان و غیرنظامیانی که حتی در پایتخت تقریبا هر روز هدف حملات موشکی بودند، نداشت.» وزیر امور خارجه در واکنش به اتهام‌زنی شیخ‌نشین‌های عرب حاشیه خلیج فارس علیه ایران، گفت: «آن‌ها همواره تصمیمات اشتباه اتخاذ کرده‌اند. بگذارید از صدام شروع کنیم. آن‌ها در طول جنگ هشت ساله علیه ایران، از صدام حمایت کردند. بعد از مقاومت ایران، صدام بلافاصله علیه همین کشورها اسلحه کشید. ما به کمک آن‌ها رفتیم، اما آن‌ها فراموش کرده‌اند. ما آنچه رخ داده بود را فراموش کردیم و به کمک کویت رفتیم. ظریف با اشاره به حمایت عربستان و متحدانش از القاعده و تلاش برای بی‌ثبات کردن عراق، گفت این کشورها همواره در «طرف نادرست تحولات» قرار داشته‌اند، در حالی که ایران در طرف درست بوده است. وی تأکید کرد که ایران به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه نیست و معتقد است که بی‌ثباتی در منطقه به نفع کسی نیست. وزیر امور خارجه با بیان اینکه برخی در منطقه دائما به دنبال تنش و درگیری هستند، گفت: «معتقدیم که این‌ها پیشرفت چندانی نداشته‌اند و اقداماتشان منافعشان را تأمین نکرده است. به وضعیت یمن نگاه کنید.» ظریف با برشمردن آمارهایی از بحران یمن، گفت: «پیش از بحران و بلافاصله پس از آن اعلام آمادگی کردیم که به سعودی‌ها و اماراتی‌ها کمک کنیم که این بحران را خاتمه دهند.» او در پایان در پاسخ به این سوال که پیامش به ترامپ چیست، گفت: «به نفع ایالات متحده است که واقعیات را ببینید. هیچ "واقعیت جایگزینی" وجود ندارد. واقعیات منطقه ما کاملا روشن است و در طول 40 سال گذشته هم همین طور بوده است. متأسفانه ایالات متحده این واقعیات را نادیده گرفته و زیان کرده است.»