انتقاد آیت الله آملی لاریجانی از نحوه تبلیغ دین

خبرگزاری میزان: آیت‌الله آملی لاریجانی اظهار امیدواری کرد که دانشگاه امام صادق(ع) از طریق راه انداختن گروه‌های علمی، پژوهشی و کلاس‌های درسی جان‌دار با مشارکت دانشجویان به یک مرجع علمی تبدیل شود. آیین آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه امام صادق(ع) پیش‌ازظهر امروز با حضور آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس هیئت امنای این دانشگاه و ریاست دستگاه قضا برگزار شد.

در ابتدای این مراسم حجت‌الاسلام و المسلمین مهدوی کنی، رئیس دانشگاه امام صادق(ع) ضمن تسلیت ایام سوگواری امام حسین(ع) و گرامیداشت یاد و خاطره آیت‌الله مهدوی کنی، آغاز سال تحصیلی جدید را فضای مناسبی برای توجه به مقام معلم و متعلم دانست. وی با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) در باب علم‌آموزی، به آیت‌الله آملی لاریجانی خیرمقدم و خوش‌آمد گفت و از حضور ایشان ابراز خوشحالی کرد. در ادامه این جلسه ۴ تن از دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) در فضایی صمیمانه به بیان پیشنهادات و انتظارات خود از هیئت امنای این دانشگاه پرداختند.

تقدیر از خانواده شهید احسان آقاجانی از شهدای حادثه تروریستی ۱۷ خرداد مجلس شورای اسلامی که دانشجوی دکترای اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع) بود، برنامه بعدی این مراسم بود که با حضور آیت‌الله آملی لاریجانی دکترای افتخاری به این شهید اهدا و به پدر این شهید داده شد. پس از اقامه نماز ظهر و عصر، آیت‌الله آملی لاریجانی ریاست دستگاه قضا و رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق(ع) به ایراد سخنرانی پرداخت. وی ضمن تسلیت به مناسبت فرا رسیدن ماه محرم، ماه مصائب اهلبیت(ع) ابراز امیدواری کرد که خداوند قلوب همه را به انوار معرفت اهلبیت(ع) و حق متعال منور گرداند. آیت‌الله آملی لاریجانی ضمن گرامیداشت یاد آیت‌الله مهدوی کنی گفت: قبل از هرچیز یادی می‌کنم از آیت‌الله مهدوی کنی از بنیانگذاران دانشگاه امام صادق(ع) که عمر خودشان را برای توسعه دانشگاه گذاشتند. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: توسعه دانشگاه امام صادق(ع) براساس اساسنامه و راهبرد‌های مقام معظم رهبری نیاز به یک توسعه در وضع مالی دارد که متأسفانه در این زمینه محدودیت بسیار است و دولت‌ها چندان علاقه ندارند که به چنین دانشگاهی کمک کنند؛ در حالیکه انصاف این است که به این دانشگاه که یک محفل علمی است، کمک شود. عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه توقع این است که این دانشگاه یک مرجعیت علمی پیدا کند، گفت: نیرو‌های خوبی در این دانشگاه چه به لحاظ هیئت علمی و چه به لحاظ دانشجویان با استعداد، فهیم و متدین وجود دارد که این یک مسئله اساسی است و باید به این دانشگاه کمک شود. انشاء‌الله بتوانیم با کمک دوستان در مجلس و دولت منابعی مازاد بر آنچه که هست، در نظر گرفته شود تا این دانشگاه بتواند اهداف خود را دنبال کند. آیت‌الله آملی لاریجانی با تأکید بر اینکه سرمایه اصلی در این دانشگاه استاد و دانشجوی متدین، اهل اخلاق و باعزم است، تصریح کرد: در کنار همه مسائل، مسئله اخلاق مسئله اصلی است که باید به آن توجه کرد که این سرمایه در دانشگاه امام صادق(ع) از دوره‌های قبل وجود داشته که بهترین شاهد آن کسانی هستند که خروجی‌های این دانشگاه‌اند و بسیاری از آنها چهره‌های برجسته هستند که البته ما انتظار داریم بیشتر شوند. وی در زمینه برگزاری جلسات هیئت امنای دانشگاه امام صادق(ع) گفت: جلسات این دانشگاه را بیش از دانشگاه‌های دیگر برگزار کرده‌ایم؛ منتهی ممکن است انتظار دوستان بیش از این باشد و البته یک راهنمایی و ارشاد خوب هم کردند و گفتند که اگر نمی‌رسیدید، عذرخواهی می‌کردید که باید بگویم بنده این کار را کردم و محضر مقام معظم رهبری عرض کردم؛ اما ایشان امر فرمودند. رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: از زمانی که قم را با تمام علایق مانند ماهی بیرون از آب افتاده، ر‌ها کردم و حسب وظیفه و امر مقام معظم رهبری به قوه قضائیه آمدم، بعد از آن هر وظیفه‌ای را که امر بفرمایند، انجام می‌دهم؛ اما موظف هستم میزان توانایی خود را عرضه کنم. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق (ع) خطاب به دانشجویان عنوان کرد: اگر شما نیز جای من بودید، امر حاکم مسلمین و ولی امر را می‌پذیرفتید. بنده سوای وظایفی که نسبت به ایشان دارم، از صمیم قلب ایشان را دوست دارم و حق نبود که بیش از این در مورد این مسئله مخاطبه می‌کردم. عضو مجلس خبرگان رهبری در رابطه با مسائل مطرح شده از سوی یکی از دانشجویان مبنی بر دشواری رفت‌وآمد‌ها به دانشگاه بدلیل حضور محافظان تصریح کرد: بنده قبول دارم که چهره بیرونی رفت‌وآمد‌ها آنگونه است که شما می‌گویید، اما درون ما را نیز بنگرید. حال ما این نیست که علاقه‌ای به این چیز‌ها داشته باشیم. بنده آن زمان که عضو مجلس خبرگان بودم، خودم رانندگی می‌کردم. رئیس قوه قضائیه با تأکید بر اینکه مطمئن باشید بنده هیچ علاقه‌ای به این مسائل ندارم، یادآور شد: ولکن بنا بر مصوباتی در شورای عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور، این موضوع در نظر گرفته شده است و این برادرانی که همراه من هستند، از جان خود گذشته‌اند و برحسب مصلحتی محافظت می‌کنند. یک نهادی به اینها امر می‌کند و براساس اوامری که به آنها ابلاغ می‌شود، موظف هستند مسئولیت خود را انجام دهند. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه بنده از خدا می‌خواهم که خیلی راحت و بدون هیچ مانعی بین شما‌ها بنشینم، تصریح کرد: حال بنده این است؛ اما مصالحی در کشور وجود دارد. البته ما خوفی هم نداریم و خداوند متعال چیز‌هایی را به ما نشان داده است که برای عبور از این کانال آماده‌ایم. این عوالم بر همه ما سریع می‌گذرد و شهادت بهترین چیزی است که انسان می‌تواند به آن فکر کند برای عبور از این مسیر. وی در بخش دیگری از سخنان خود نقبی بر توجه به معنویت در جوامع مختلف زد و گفت: ما امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که برخلاف تصوراتی که مدرنیته و لوازمش اقتضاء می‌کرد و در مغرب زمین مطرح شده بود، رنگ دین کم نشده است. رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه پروژه مدرنیته از دو سه قرن قبل اقتضائاتی داشت که سکولاریسم یکی از آن اقتضائات بود، بیان کرد: آنها می‌گفتند وقتی جهان مدرن می‌شود و تفکر و علوم نو می‌شود، دائماً به سمت کمتر شدن دیانت می‌رویم؛ ولی عملاً دنیا اینگونه نشد. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق(ع) عدم حرکت جوامع به سمت بی‌دینی را یک بحث فنی در جامعه‌شناسی دانست و گفت: سکولاریسمی که ادعای جامعه‌شناسی می‌کرد و از اقتضائات مدرنیته تصور می‌شد، محقق نشد. عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه امروزه در دنیا رنگ دین و معنویت بیشتر شده است، تصریح کرد: این روز‌ها هجوم برای فهم دینی و تحولات معنوی بیشتر شده است و این چیزی نیست که ما در جهوری اسلامی به دلیل علایق دینی‌مان عرض می‌کنیم؛ بلکه برخی از متبحرترین جامعه‌شناسان غربی به این مطلب تصریح کرده‌اند. آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به کتاب "نفی سکولاریسم جهان" که در مقدمه آن چند استاد دانشگاه به بیان نظریات خود پرداخته‌اند، گفت: اولین مقاله این کتاب را آقای پیتربرگر جامعه‌شناس نوشته است که وی در این مقدمه تصریح کرده خودم جزو کسانی بودم که سال‌ها قبل به این نظر اصرار می‌کردم که جامعه به سمت سکولاریسم می‌رود؛ اما الان می‌گویم که این نظر درست نیست. وی با بیان اینکه این کتاب برای سال‌های بعد از 2000 است، گفت: در این کتاب پیتربرگر با عده‌ای از نویسندگان تصریح می‌کند که در دنیا دین در حال پررنگ شدن است و دنیا به سمت نفی سکولاریسم جلو می‌رود. رئیس قوه قضائیه ادامه داد: یک متفکر مسیحی نیز با مثال زدن جامعه آمریکا تصریح کرده است که اینکه دنیا به سمت کمرنگ شدن دین می‌رود درست نیست و تأکید می‌کند با اینکه بی‌دینی در جامعه امریکا زیاد است، اما جهت گرایش دینی وجود دارد و دخالت دین در شئون تقنینی ملاحظه می‌شود. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق (ع) افزود: حتی در آمریکا، اروپا و جا‌هایی دیگر که تبلیغ علیه اسلام و دیانت وجود دارد باز هم می‌بینید که مردم به اسلام گرایش پیدا می‌کنند. عضو مجلس خبرگان رهبری بیان داشت: در میان فیلسوفان غربی یک زمانی به حدی مسئله نفی دین مطرح بود که یک فیلسوف متدین برایش سخت بود که بگوید من متدین هستم. اما در طول ۳۰-۴۰ سال اخیر فیلسوفان حتی در نحله‌های آمریکا عنوان می‌کنند که متدین هستند و کتاب هم زیاد می‌نویسند. آیت‌الله آملی لاریجانی با بیان اینکه امروزه با گروهی ازفیلسوفان مواجه هستیم که گرایش دینی پیدا کرده‌اند، گفت: فضا در دنیا در حال تبدیل شدن به فضای دینی است و خلاء دین احساس می‌شود. وی یادآور شد: در آمریکا در حال حاضر گروه‌هایی هستند که بودیسم را تبلیغ می‌کنند؛ چون خلاء وجود دارد و خلاء روحی انسانِ سرگردان اینگونه است و این انسان به دنبال جایی می‌گردد که به آن چنگ بیندازد و خلاء روحی خود را پر کند. رئیس قوه قضائیه در ادامه کیفیت دینی که تبلیغ می‌کنیم را مورد تأکید قرار داد و افزود: بشر امروز که خلاء دینی و معنوی را احساس می‌کند، طرف دیگرش این است که آن دین سنتی او را خیلی ارضاء نمی‌کند و نحوه تبلیغ دین نحوه‌ای نیست که نیاز‌های او را برآورده کند که این یک مسئله بغرنج برای ما هم هست. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق (ع) ادامه داد: شما جوان‌هایی را مشاهده می‌کنید که خلاء‌های روحی دارند و می‌خواهند به چیزی تمسک کنند، ولی مشکل این است که آن چیزی که ما عرضه می‌کنیم، مشکل آنها را رفع نمی‌کند و قانع‌شان نمی‌کند که این هم مشکلی است و این وضع بغرنج ماست و این موضوع، هم برای دانشگاه‌ها و هم برای حوزه‌ها یک مسئله است. عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه ما به‌عنوان افرادی که برای دیانت خود و جامعه تلاش می‌کنیم، باید سه مقوله را مدنظر قرار دهیم، گفت: زمانی که به دعوت جامعه مدرسین برای مسئولین این جامعه صحبت می‌کردم، عنوان داشتم که ما سه امر اصلی و اساسی داریم که شامل فهم دین، تبلیغ صحیح دین و دخالت در امر اجرای دین است. آیت‌الله آملی لاریجانی با بیان اینکه بر فرض که ما فهم دین و تبلیغ صحیح دین را انجام دادیم، حال سؤال اینجاست که در مقام اجرا چه باید بکنیم، تصریح کرد: جمهوری اسلامی اتفاقاً نمونه‌ای است برای اینکه چگونه اجرای دین به بحث فهم دین و تبلیغ دین گره می‌خورد. امروز در نظام جمهوری اسلامی در نهاد‌های مختلف کسانی باید حضور پیدا کنند که با فهم دین و تبلیغ دین ارتباط پیدا کنند. وی با طرح این سؤال که دانشگاه امام صادق (ع) در این فضا چه چیزی را به عهده دارد، بیان داشت:به شما قول می‌دهیم آن قدری که میسور باشد، در این زمینه تلاش می‌کنیم. رئیس قوه قضائیه خطاب به دانشجویان گفت: خود شما به‌عنوان نیرو و سرباز نظام و دین و دیانت در این جهان امروز هستید و چه وظیفه‌های عظیمی دارید و خواهشم این است که به خودتان خوف راه ندهید؛ چون راه بسیار طولانی‌ای در پیش دارید و فهم صحیح دین مقدماتی دارد. رئیس هیئت امنای دانشگاه امام صادق (ع) با تأکید بر اینکه تبلیغ درست دین نیز زبان خاص خود را دارد، تصریح کرد: گفت‌وگو، منبر‌ها و مداحی‌های ما یک طرف قضیه است؛ ولی شما ببینید که تأثیر فیلم‌های هالیوودی چقدر است. عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد:‌زمانی که اخوی بزرگوار بنده رئیس صداوسیما بود، هرچند وقت یکبار به ایشان زنگ می‌زدم و عنوان می‌کردم که فلان فیلم وقتی در محیط خانواده پخش می‌شود از یک خانواده غربی با خودش فرهنگ به کشور می‌اورد. آیت‌الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: تأثیری که فیلم‌ها در جامعه می‌گذارند و فرهنگی که با خود می‌آورند و رمان‌هایی که نوشته و پخش می‌شوند، بسیار است و عرضم این است که زبانِ رساندن مفاهیم دین منحصر نیست. آیت الله آملی لاریجانی در بخش دیگری ازسخنانش با بیان اینکه فهم دین خودش مسئله‌ای است و آسان نیست، اظهار کرد: بنیاد این دانشگاه بر این اساس است که کسانی که در اینجا تحصیلات دانشگاهی می‌کنند، علوم دینی نیز تحصیل می‌کنند. ما نمونه‌ای همچون این دانشگاه نداریم؛ البته دانشگاه رضوی تقریبا چنین شاکله‌ای می‌خواست داشته باشد. رئیس قوه قضائیه ادامه داد: بنده در جلسه قبل و درمحضر اعضای هیئت علمی عرض کردم صرف اینکه ما دراین دانشگاه علومی را بخوانیم و در کنارش مقداری علوم حوزوی بخوانیم، کافی نیست. مهم این است که خواندن این علوم کمک کند تا با یک نگاه دینی سراغ علوم برویم و این کار آسانی نیست و باید ببینیم از چه مجاری‌ای می‌شود از نگاه دینی و فکر دینی استمداد کنیم. وی ادامه داد: بحث پیش فرض‌ها، پیش فهم‌ها و نُرم‌ها و روش‌های علمی حتی در اقتصاد و علوم تجربی مورد توجه است؛ بطوریکه نُرم‌ها وارزش‌ها حتی در علوم تجربی دخیل است. در مغرب زمین که برای دهه‌ها و سده‌ها اصرار می‌کردند که ارزش‌ها، هست‌ها و بایست‌ها از هم جداست، الان کم‌کم درعلوم تجربی، فلسفه علم و علوم دیگر به این نتیجه می‌رسند که اینگونه نیست و گویی ارزش‌ها با علوم نظری با هم بافته شده‌اند. آیت الله آملی لاریجانی افزود: ربط بین هست‌ها و نُرم‌ها اینگونه نیست که کاملا جدا باشند؛ اما برخی مدعیان و روشنفکران، سال‌ها قبل می‌نوشتند که تفکیکی که بین این دو وجود دارد، پرشدنی نیست. اینکه از چه مسیری ما می‌توانیم به ساحت حق علوم تجربی و انسانی ورود پیدا کنیم باید مورد توجه قرار گیرد. رئیس قوه قضائیه با تأکید بر اینکه صرف گفتن این مطلب که دانشگاه امام صادق (ع) مرجعیت علمی باشد، کافی نیست، بیان کرد: با صرف ادعا مرجعیت علمی ایجاد نمی‌شود. شما دانشجویان باید ده‌ها و صد‌ها مقاله با کیفیت بنویسید که دیگران ننوشته باشند. باید کمر‌ها را محکم ببندید. برای مرجعیت علمی شدن راه میانبری وجود ندارد؛ کتاب‌های دقیق بنویسید و استراتژی روشن داشته باشید. اگر شما در مقاله‌هایتان حرفی برای گفتن داشتید که در دانشگاه و بیرون دانشگاه مورد نقادی قرار گرفت و برای آن پاسخ‌های متقن داشتید و شیوه‌ها و استراتژی‌ها را پیدا کردید، در طول ۵ یا ۱۰ سال از میان شما گروه‌هایی برجسته می‌شوند و آنوقت ثمرات آن خودش می‌آید. وی گفت: انشاءالله دانشگاه امام صادق (ع) از طریق راه انداختن گروه‌های علمی، پژوهشی، کلاس‌ها و درس‌های جانداریک مرجع علمی از طریق خودش شود. در این زمینه استادان باید پای کار و اهل فکر باشند و برای تحقق این مهم، وقت بگذارند. از طرفی دانشجوی خوب باید مطالبه گر باشد، وقتی دانشجو سوال می‌پرسد، استاد هم مجبور است مطالعه کند. آیت الله آملی لاریجانی با بیان خاطره‌ای در زمینه اهمیت مطالعه تصریح کرد: پس از وفات آیت الله بهجت آقازاده ایشان می‌فرمود: "آیت الله بهجت این اواخر درس اصول را شروع کرده بودند و شب‌ها تا دیروقت مطالعه می‌کردند و بطور نشسته می‌خوابیدند". بزرگی مثل ایشان در سن ۹۰ سالگی نیز به تزکیه و عبادت می‌پرداخت و تمام وجودش در تمام عمر برای معنویت بود. رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: شما دانشجویان خودتان عظمت کار را می‌دانید. صحبت‌ها و مطالب شما را شنیدم و بحمدالله خودتان روشن و از مسیرکار مطلع هستید. نمی‌دانم از مخائف و طول راه خبر دارید یا خیر؛ اما باید کمر مجاهدت ببندید. انشاءالله از آنهایی می‌شوید که در دیوان الهی به عنوان مجاهدان فی سبیل الله ثبت می‌شوید. از مرحوم شیخ انصاری نقل است که می‌فرمود: "اجتهاد اَشَدُّ مِن طولِ الجهاد". انشاءالله برخی از شما دراین راه می‌افتید و درک می‌کنید که اجتهاد حوزوی اشدّ من طول الجهاد است. وی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت نگاه توحیدی اشاره کرد و گفت: زمانی ما موفق خواهیم بود که نگاه ما نگاه توحیدی و قرآنی باشد و بدانید که به کدام مسیر می‌روید و انتهای این مسیر به سوی حق تعالی است. خداوند در سوره حدید می‌فرماید " هوالاول والاخر و الظاهر و الباطن" و نت‌های سوره نجم نیز همه حق متعال است؛ آیا وقتی که از خواب بیدار می‌شوید و یا در طول روز حضور او را احساس نمی‌کنید؟ اگر نگاه ما توحیدی شود همه چیز درست می‌شود و حتی سیاست خارجی ما نیز درست می‌شود. آیت الله آملی لاریجانی با ذکر مثالی دراین رابطه تصریح کرد: یک روز وزارت خارجه از ما دعوت کردند که برای نمایندگان و سفرای جمهوری اسلامی صحبت کنیم. بنده در شروع صحبتم به این مسئله تاکید کردم و گفتم اگر نگاه، توحیدی باشد، سیاست جمهوری اسلامی و تلقی ما در برخورد با دیگران درست می‌شود. اینکه انسان در کنار خدا و با خدا از هیچ چیز نهراسد این انسان توحیدی است و کسی که نگاه توحیدی دارد، می‌تواند این حرف را بزند. شما دانشجویان در همین ابتدای جوانی این نگاه را در خود تقویت کنید و راه آن یاد حق کردن، دائماً یاد حق تعالی بودن، ذکر حق و تلاوتِ با توجه قرآن است. رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: در دعای جوشن کبیر و درخطبه‌های امیر المومنین(ع) در نهج البلاغه می‌خوانیم " یا مَن کُلُ شَی قائمٌ بِه" یعنی همه چیز به او قائم است؛ وقتی به باطن حرف می‌رویم به این مطلب می‌رسیم که یک حق متعال در تمام عوالم حاضر است. همچنین در دعای جوشن کبیر می‌خوانیم " یا مَن کلُ شَی هالکٌ اِلی وَجهه". برادران عزیز قرآن و ادعیه ائمه اطهار(ع) کتاب توحید است. اگر می‌خواهیم در زندگی شخصی و اجتماعی و درفهم‌مان راه درست را برویم، جز این مسیر، مسیری وجود ندارد و مسیر‌های دیگر حق نیست. وی با بیان اینکه اباعبدالله (ع) نمونه کسی بود که نگاهش محض توحید بود، گفت: ما حرف می‌زنیم، اما اباعبدالله(ع) با تمام وجود اجرا کرد و در روایت است که هر چه ایشان به شهادت نزدیکتر می‌شد و هر چه هجمه‌ها بیشتر می‌شد، چهره‌اش تلألو بیشتری پیدا می‌کرد. همچنین درکتاب اقبال بن طاووس و دردعا‌های سوم شعبان گفته شده که امام حسین(ع) در واپسین ساعات روز عاشورا و در روزی که سختی برایشان زیاد شده بود، دعا‌هایی می‌خواند که درآن توحید حق موج می‌زد. اگر حالمان اینگونه باشد، همه چیزمان اصلاح می‌شود. آیت الله آملی لاریجانی در بخش پایانی سخنان خود ضمن تشکر از دانشجویان و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) خاطرنشان کرد: از خداوند می‌خواهیم قلوب همه ما را به محبت اهلبیت(ع) روشن و روشنتر بگرداند و بانی این دانشگاه را با ائمه اطهار(ع) محشور بگرداند، غفران الهی را برای امام راحل(ره) و شهدا و طول عمر را برای مقام معظم رهبری وسلامتی وسعادت را برای همه شما و خانواده‌هایتان از خداوند خواستارم.