تحولات اخیر عربستان زیر ذره بین وال‌استریت‌ژورنال

خبرگزاری تسنیم: روزنامه وال استریت ژورنال در مقاله‌ای درباره تحولات اخیر در عربستان نوشت: عربستان، سرکوب‌های امنیتی را که با انتقاد فعالان حقوق بشر روبرو است، ادامه می‌دهد؛ اقداماتی که به گفته برخی مقامات (این کشور)، مظنونان به دسیسه برای براندازی دولت عربستان را هدف قرار داده است. مقامات عربستان، نام و تعداد افراد بازداشت شده را اعلام نکرده‌اند، اما فعالان می‌گویند در طول هفته گذشته دستکم 40 نفر بازداشت شدند که آخرین نفر آنها شامگاه پنجشنبه دستگیر شد. حدود نیمی از افراد بازداشتی، روحانی هستند و در میان سایرین نیز محققان سرشناس، تحلیلگران سیاسی و اعضای خاندان سلطنتی دیده می‌شوند. حکومت عربستان، اوایل این هفته علت سرکوب امنیتی را اینگونه تشریح کرد که منافع خارجی، امنیت ملی این کشور را تهدید می‌کند. روز جمعه نیز برخی مقامات عربستان پا را از این فراتر گذاشتند و اعلام کردند بسیاری از افراد بازداشت شده با اخوان المسلمین مرتبط هستند و در مراحل اولیه توطئه علیه حکومت عربستان نقش داشته اند. یک مقام بلندپایه عربستان دیروز گفت: گروه بازداشت شده در حوزه اطلاعاتی فعالیت و با نهادهای خارجی نظیر اخوان المسلمین ارتباط داشته است. وی افزود، اعضای این گروه همچنین به دریافت کمک مالی از دو کشور خارجی، «با هدف بر هم زدن ثبات و تهدید وحدت ملی، به عنوان گام ابتدایی برای براندازی حکومت مشروع (عربستان) و روی کار آوردن تشکیلات اخوان المسلمین» متهم هستند. این مقام سعودی از اظهار نظر بیشتر درباره ادعای مطرح در خصوص توطئه و افراد بازداشت شده خودداری کرد. روزنامه وال استریت ژورنال ادعاهای مطرح را تأیید نکرد. برخی ناظران و همچنین مقامات سعودی و خارجی معتقدند اکنون که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، پیش از به ارث بردن تاج و تخت از پدرش به تحکیم قدرت روی آورده است، عربستان می‌کوشد مخالفان سیاسی در داخل را سرکوب کند؛ اما یک مقام بلند پایه سعودی، روز جمعه با رد این فرضیه گفت، هدف سرکوب‌های امنیتی، مقابله با تهدیدی مشخص در حوزه امنیت ملی عربستان است. فعالان می‌گویند اقدامات صورت گرفته، چه از نظر ابعاد گسترده کسانی که هدف قرار گرفته اند و چه به لحاظ نظارت بر پیام‌های اشخاص سرشناس در رسانه‌های اجتماعی، شدید‌تر از سرکوب‌های امنیتی پیشین در عربستان است. فعالان می‌گویند این بار، نظریه پردازان مستقل سیاسی نیز هدف قرار گرفته اند. «سماح حدید» مدیر دفتر منطقه‌ای عفو بین الملل در خاورمیانه گفت: در طول سال‌های اخیر، هفته‌ای را به یاد نداریم که این همه چهره‌های سرشناس سعودی در چنین دوره زمانی کوتاهی هدف قرار گرفته باشند. روشن است که حاکمیت جدید عربستان، زیر نظر محمد بن سلمان ولیعهد این کشور، پیام نگران کننده‌ای دارد و آن اینکه آزادی بیان را بر نمی‌تابد. مقامات عربستان از اظهارنظر درباره واگذاری (احتمالی) سلطنت توسط پادشاه این کشور خودداری کردند. اخوان المسلمین که نخستین بار در مصر شکل گرفت، هوادار دیدگاه تشکیل داعش است و این تهدیدی برای حکومت‌های پادشاهی حوزه خلیج (فارس) محسوب می‌شود. بسیاری از اعضای بلندپایه اخوان المسلمین اکنون در کشور همسایه قطر سکونت دارند؛ عربستان و شماری دیگر از کشورهای عرب منطقه نیز در ماه ژوئن، روابط دیپلماتیک خود با قطر را به دلایل مختلف قطع کردند که یکی از این علت ها، میزبانی قطر از اعضای اخوان المسلمین بود. بسیاری از افراد بازداشت شده در عربستان، کسانی هستند که از تصمیم این کشور برای قطع روابط با قطر حمایت نکرده‌اند. یک مقام سعودی گفت باور ندارد که افراد دستگیر شده قصد داشته اند کودتا راه بیندازند، «اما اکثر دستگیر شدگان، آشکارا با اخوان المسلمین در ارتباط هستند». افزایش ناگهانی قدرت شاهزاده بن سلمان با مخالفت هایی در میان آل سعود همراه بود؛ برخی شاهزاده های سعودی با تصمیم ملک سلمان در ماه ژوئن برای انتصاب محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان و جایگزینِ محمد بن نایف مخالف بودند. از آن زمان تاکنون، حکومت عربستان دستکم یک تن از اعضای خاندان سلطنتی را دستگیر و رفت و آمد چند شاهزاده دیگر را محدود کرده است. حکومت عربستان تحت رهبری محمد بن سلمان به اصلاحات جسورانه اقتصادی، نظیر کاهش یارانه‌ها و خصوصی سازی اموال دولتی روی آورده است. هدف این اصلاحات،کاهش وابستگی عربستان به درآمدهای نفتی و همچنین کوچک شدن نقش دولت عربستان در حوزه اقتصاد است. این اصلاحات به نارضایتی ها در کشور عربستان که با نرخ بیکاری بالا روبرو است و بسیاری از مردم آن از هزینه بالای مسکن گلایه دارند، دامن زده است. این باصطلاح جنبش 15 سپتامبر که توسط فعالان مخالف حکومت عربستان در خارج این کشور سازماندهی می‌شود، کوشید از طریق پویش ها در رسانه اجتماعی و برپایی تظاهرات عمومی درباره مشکلات اقتصادی اطلاع رسانی کند. با وجود این، برپایی تظاهراتِ برنامه ریزی شده در روز جمعه (پانزده سپتامبر) به علت تدابیر شدید امنیتی در سراسر عربستان، تا حد زیادی محقق نشد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، اکثر شهروندان سعودی، به شکل ناشناس، عکس ها و تصاویری بر روی رسانه‌های اجتماعی منتشر کردند که خودروهای پلیس این کشور را هنگام گشت زنی در خیابان ها و محدوده اطراف مساجد در شهرهای مختلف، از مکه گرفته تا جده و الدمام نشان می‌داد. در ریاض نیز بالگردهای (پلیس) به پرواز درآمدند. روحانیون برجسته سعودی به شهروندان این کشور هشدار دادند در تظاهرات شرکت نکنند. «محمد العریفی» روحانی سرشناس سعودی با ارسال پیامی در توئیتر نوشت: این وظیفه همه است که از جامعه در برابر تهدیدها علیه وحدت و امنیت حفاظت کنند. امیدوارم پسران و دختران جوان ما نسبت به درخواست‌ها برای نادیده گرفتن امنیت و انسجام کشور آگاه باشند.