بعد از دیرالزور چه خواهد شد؟

خبرگزاری فارس: پایگاه خبری «بیروت پرس» در یادداشتی به قلم «عمر معربونی» با عنوان «پس از دیر الزور چه خواهد شد»، روند تحولات میدانی و حل بحران سوریه را در مرحله پیش رو پیش‌بینی کرد. در این یادداشت آمده است: ما طبق عادت پس از هر پیروزی ارتش سوریه در یک منطقه عنوان مقاله خود را این گونه برمی‌گزینیم که «بعدی چه خواهد بود» و نام شهر یا منطقه‌ای را می‌بریم. اما این بار سوال ما با دفعات قبل متفاوت است چون قضیه با تحولاتی ربط دارد که پایان جنگ در سوریه را رقم می‌زند و این تحولات با عملیات بزرگ «فجر» کلید خورد که چند روز پیش با شکسته شدن محاصره شهر دیرالزور و نیروهای گارد فرودگاه و تیپ 137 پایان پذیرفت. نویسنده یادداشت آورده است: قبل از ورود به هر بحثی می‌خواهم اشاره گذرایی به حمله رژیم صهیونیستی به مرکز مطالعات علمی نزدیک مصیاف داشته باشیم که مشابه حملات سابق این رژیم پس از هر پیروزی ارتش سوریه و متحدانش به وقوع پیوست با این تفاوت که بزرگی و نتایج حمله اخیر با شدت وحشت صهیونیست‌ها از سلسله پیروزی‌های ارتش سوریه که خواب را از چشمان سران صهیونیست ربوده است، متناسب نبود. شکست حصر دیر الزور، اتصال مرزهای سوریه و عراق و بازپس‌گیری وسعت بزرگی از مناطق مختلف صحرای شرق سوریه در راس پیروزی‌های اخیر ارتش سوریه و متحدانش است. به اعتقاد ما اصلی‌ترین پیام حمله اسرائیل تاکید بر قدرت بازدارندگی این رژیم در برابر سوریه و مقاومت بود به گونه‌ای که روحیه از دست رفته گروه‌های تروریستی را بالا ببرد اما این کارها هیچ تاثیری در تغییر موازنه قوا که به نفع جبهه مقاومت سنگینی می‌کند، نخواهد داشت. با رسیدن ارتش سوریه و نیروهای پشتیبان آن به دیر الزور و شکستن حلقه محاصره این شهر ما می‌توانیم بگوییم که عملیات «از بحر تا نهر» را که ارتش سوریه پس از ورود روسیه به خط جنگ به راه انداخت به خوبی و طبق نقشه پیش می‌رود. عملیات بزرگ الفجر بخشی از یک نقشه عملیاتی اصلی محسوب می‌شود همان گونه که عملیات آزادسازی محله‌های شرقی حلب و دیگر عملیات‌های پس از آن به سمت حومه شرقی، شمالی و جنوبی حلب و همچنین آزاد سازی شهر تدمر و پیرامون آن در ارتباط بود. معربونی افزود: آنهایی که مقاله‌های من را می‌خوانند می‌دانند که بنده در استفاده از اصطلاحات محتاط هستم و حتی در پیروزی بزرگ حلب هم نتیجه عملیات را پیروزی مهم و نه راهبردی خواندم، مساله‌ای که درباره دیگر پیروزی‌های میدانی در سوریه هم صدق می‌کند. این در حالی است که پس از پیروزی حلب یقین داشتیم که این پیروزی بنیانگذار تحولات ژئوسیاسی بزرگ و بلکه خیلی بزرگ است و بازتاب آن را در اولین نشست آستانه با حضور ترکیه شاهد بودیم به گونه‌ای که ترکیه همچنان ضامن و شریک نسبتا قابل قبولی محسوب می‌شود. به تعبیری باید گفت ما شاهد چرخش مواضع ترکیه در قبال سوریه هستیم به گونه‌ای که زاویه این چرخش روز به روز بیشتر می‌شود تا نخستین تحول سیاسی ناشی از بازپس‌گیری جغرافیای مهمی در سوریه و آن هم محله‌های شرقی حلب و به دنبال آن عملیات در حومه‌های شرقی، شمالی و جنوبی این شهر شکل گرفته باشد چون راه را به روی نیروهای ترکیه برای پیشروی آنها به سمت رقه مسدود کرد و همین امر عامل دیگری بود که ترکیه را وادار به حضور در آستانه کرد. توافق مناطق کاهش تنش مقدمه اعمال و تثبیت واقعیت جدیدی است که در راس اولویت‌های دولت های سوریه، روسیه و ایران برای محاصره مناطق درگیری قرار داشت. آغاز عملیات بزرگ فجر هم که به دنبال دستاوردهای بزرگی در پیرامون دمشق و وادی بردی در زمینه‌های نظامی و آشتی‌های ملی حاصل شد، تسلط بر وسعت پهناوری از جغرافیای سوریه را به همراه داشت به گونه ای که ارتش سوریه توانست از طریق آن تشکیلات نظامی بزرگ خود را که به عنوان نیروهای دفاعی در دیر الزور مستقر بودند از حصر خارج کرده و آنها را به نیروهای مهاجم در جبهه های درگیری مبدل کند. آغاز عملیات فجر با قرار دادن تروریست‌های داعش در فشار گازانبری ارتش سوریه و متحدانش آغاز شد به گونه‌ای که بقایای تروریست‌های داعش را در حلقه محاصره‌ای تقریبا کامل قرار داده و آنها را وادار به تسلیم یا گریز کرد این عملیات همچنین مجموعه نتایجی را به همراه داشت که در ادامه به آن می پردازیم. عملیات فجر با آزادی قریب به 65 هزار کیلومتر مربع از اراضی صحرای سوریه و حومه‌های حمص، حماه، رقه و دیر الزور همراه شد که از اهمیت نظامی، اقتصادی و سیاسی برخوردار است. عملیات فجر همچنین موازنه قوا در ارتباط با مناقشه با رژیم صهیونیستی و نه تنها با ابزارهای تروریستی آن تغییر داد آن هم از طریق اتصال مرزهای سوریه به عراق که با مسیر راهبردی کمک رسانی از تهران به بیروت مرتبط است که حجم قوا و تجهیزاتی را که در هر رویارویی آتی با رژیم صهیونیستی شرکت خواهد داشت تغییر می‌دهد و همین قضیه موجب افزایش وحشت رژیم صهیونیستی شده که با آزادی کامل سوریه بیش‌تر هم خواهد شد. به دنبال شکست حصر دیر الزور عملیات آزادسازی کامل شهر و همجواری آن کامل خواهد شد، آن هم به دنبال اینکه وضعیت منطقه کنونی بین دیر الزور و شهرک معدان واقع در جاده مواصلاتی دیر الزور به الرقه فیصله یافت که قدرت تاثیر ان در میدان را از دست داد و به دنبال آن دیر الزور به پایگاه تمرکز اصلی برای تکمیل عملیات آزادسازی شهرها و شهرک‌های منطقه حوض فرات از سه جهت اصلی شده است یکی مسیر دیر الزور به سمت جنوب و دومی و 2 جهت دیگر به سمت المحطه الثانیه و حمیمه در شرق است و این عملیات جز با رسیدن به بوکمال به عنوان آخرین نقطه در مرز سوریه و عراق و اتصال آن به مابقی مرزها در جنوب متوقف نخواهد شد. اما مرحله ما بعد عملیات دیر الزور مشابه قبل آن نخواهد شد، جریان آشتی ملی و حل و فصل اختلافات در بسیاری از مناطق کاهش تنش که در آنجا کمیته‌های آشتی در حال تشکیل هستند و بخصوص در قلمون شرقی و منطقه جنوب سوریه فعال خواهد شد علاوه بر اینکه این قضیه برای غوطه شرقی و شمال حمص هم امکان پذیر است. بدین ترتیب تنها مشکل استان إدلب باقی می‌ماند که پیچیدگی‌های زیادی دارد و احتمالا کار آنجا از طریق عملیات نظامی یکسره می‌شود، علاوه بر اینکه آخرین مسائلی که یکسره می‌شود مساله اراضی تحت تسلط نیروهای کُرد مورد حمایت آمریکاست اما امروز اتفاق فوق العاده‌ای روی داد و آن هم عقب‌نشینی نیروهای عشایر از شمال شرق سویداء و جنوب شرق دمشق بود به گونه‌ای که آنها به الشدادی منتقل می‌شوند تا در عملیات تحت حمایت آمریکا برای مسدود کردن راه به روی ارتش سوریه به سمت المیادین و بوکمال مشارکت اساسی داشته باشند بدین ترتیب ارتش سوریه عملیات خود را به سمت دو مسیر «ایستگاه دوم» و «حمیمه» به جریان خواهد انداخت تا در اقدامی پیش دستانه مانع از این شود که آمریکا به دستاوردهایی میدانی دست یابد که شروط مذاکرات را بهبود دهد نه اینکه بخواهد موازنه کلی قوا را به نفع خود تغییر بدهد چون چنین کاری سخت و دشوار است. در هر حال در مرحله آتی تحولات مهمی را برای تکمیل پیروزی‌ها پیش رو داریم به گونه‌ای که دو عامل زمان و مکان بیش‌تر به نفع سوریه و متحدانش است.