زلزله تورمی در راه است! +نمودار
وابستگی بسیار زیاد نرخ تورم به رشد نرخ ارز، حکایت از وابستگی شدید اقتصاد کشور به ارز دلار را دارد. به بیان سادهتر یعنی کنترل اقتصاد کشور در دستان آمریکا است. شاید بتوان از «پیمان دوجانبه پولی» بهعنوان شاهراهی برای خلاصی از دور باطل افزایش نرخ ارز یادکرد.
انتخابات گذشت و طبق انتظارات، دولت ثبات نسبی نرخ ارز را دستمایه تبلیغات انتخاباتی خویش قرار داد. پس از عبور دولت از گردنه انتخابات و البته کسب رأی اعتماد وزرا از نمایندگان، ادبیات دولت در مدیریت نرخ ارز دگرگون شد. «کنترل کردن نرخ ارز مانند فنری است که آن را متراکم میکند و اگر این فنر باز شود و بپرد دیگر نمیتوانیم مشکلات آن را حلوفصل کنیم هرچند که برخی ادعایی غیرازاین دارند. یکی از الزامات توسعه صادرات غیرنفتی نرخ ارز است و عوامل دیگری نیز دراینارتباط تأثیرگذارند، اما باید در نظر داشت که این امر یکی از عوامل ضروری بهحساب میآید». اینها، صحبتهای محمد شریعتمداری، مرد جدید صنعت ایران در دیدار با اعضای اتاق بازرگانی در دولت دوازدهم است. اندک دانش اقتصادی برای درک اشتیاق وی به افزایش نرخ ارز کافی است. با این اوصاف باید پرسید آیا باید منتظر جهش ارزی دیگری بود؟
دلایل بسیاری در اثبات تمایل دولت به افزایش نرخ ارز وجود دارد. رکود سنگین حاکم بر اقتصاد کشور حتی باوجود آمار رشد دورقمی سال ۹۵ (که اکثر آن سهم نفت بود) قابل کتمان نیست. بیکاری فزاینده و موج نیروی کار آماده به ورود به بازار، یکی از دلایل علاقهمندی دولت به افزایش نرخ ارز است. علاوه بر این، محمد شریعتمداری ظاهراً بنا دارد برای تقویت صادرکنندگان و درخشان نشان دادن کارنامه مدیریتی خود، به ابزار سهلالوصول افزایش نرخ ارز متوسل شود. در سمت مقابل، اما دلایلی دال بر ترس دولت از افزایش نرخ ارز وجود دارد. تبعات اجتماعی و سیاسی کاهش قدرت خرید مردم ناشی از افزایش نرخ ارز، شاید اصلیترین دغدغه دولت در این مسیر باشد. هرچند این دغدغه با عبور از انتخابات ریاست جمهوری تا حدود زیادی برای دولت برطرف شده است.
وابستگی بسیار زیاد نرخ تورم به رشد نرخ ارز، حکایت از وابستگی شدید اقتصاد کشور به ارز دلار را دارد. این به معنای ساده یعنی کنترل اقتصاد کشور در دستان آمریکاست. شاید بتوان از «پیمان دوجانبه پولی» بهعنوان شاهراهی برای خلاصی از دور باطل افزایش نرخ ارز یادکرد. شاهراهی که در دوران پسابرجام-پساترامپ گریزی از آن نیست.