وقتی دندان‌تان آبسه می‌کند
آبسه یعنی چه؟ آبسه به معنی تجمع چرک و عفونت در بافت‌های بدن است. در هر جای بدن ممکن است آبسه تشکیل شود ازجمله در حفره دهان.
اگر دندان سالم باشد و پوسیدگی در کار نباشد، مشکلات لثه‌ای و بیماری‌های لثه‌ای موجب آبسه دندان می‌شود، البته عفونت‌های لثه‌ای درمان نشده نیز باعث ایجاد آبسه لثه‌ای می‌شود.
تشخیص آبسه چگونه صورت می‌گیرد؟
گاهی تشخیص ساده و گاهی مشکل است. وقتی دندان پوسیدگی ندارد به علت عفونت لثه است؛ اما وقتی دندان پوسیدگی دارد به علت دندانی، آبسه ایجاد می‌شود. البته یک علت کمتر شایع هم وجود دارد که بر اثر ضربه یا غذایی که می‌خوریم و جسم خارجی وارد بافت‌های اطراف دندان و مخاط می‌شود، می‌تواند باعث عفونت و آبسه دندان شود.
چه افرادی ممکن است نسبت به دیگران، استعدادی بیشتر برای ابتلا به عفونت‌های دندانی و آبسه داشته باشد؟
افرادی که به هر علتی سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند مثل خانم‌های باردار، افراد سالمند و آنها که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، مثل افراد مبتلا به دیابت در این گروه قرار دارند.
علائم آبسه دندان چیست؟
درد، تورم، گاه لقی دندان، بوی بد دهان و اشکال در عملکرد دهان و دندان، مشکل غذا خوردن که اگر به آن رسیدگی نشود و مشکل ادامه پیدا کند تب بالا و بی‌حالی بروز می‌کند. این دو نشانه آخر، خطرناک هستند و فرد مبتلا باید هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کند.
پیشگیری از آبسه دندان و لثه چگونه است؟
باید از پوسیدگی دندان و بیماری لثه پیشگیری کنیم. حداقل دو بار مسواک زدن به مدت حداقل دو دقیقه با خمیر دندان‌های حاوی فلوراید، کاهش مصرف مواد قندی و هر ماده قندی که قند و شکر دارد و مراجعه منظم به دندانپزشک نیز توصیه می‌شود.
به نظر شما دستکاری آبسه و خود‌درمانی آن چه عوارضی دارد؟
یکی از خوددرمانی‌ها مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک و مسکن است. مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها باعث ایجاد مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود. آنتی‌بیوتیک فقط باید با تشخیص پزشک معرفی و دوره درمان هم با مصرف خودسرانه مسکن و آنتی‌بیوتیک کامل شود. در چنین شرایطی علائم برطرف می‌شود، اما عفونت برطرف نمی‌شود چون علت هنوز باقی است.
اقدامات اولیه‌ای که افراد مجاز به انجام دادن آن هستند، چیست؟
فرد می‌تواند یک مسکن بخورد چون درد شدید را تسکین دهد. دهان را با آب و نمک رقیق هم شست‌وشو بدهد و بعد به دندانپزشک یا مرکز شبانه‌روزی مراجعه کند. شست‌وشو با آب و نمک به این صورت است که در یک لیوان آب جوشیده سرد شده، یک دوم چای خوری نمک بریزد و از آن استفاده کند. افرادی که همواره مسواک می‌زنند شاید استفاده از آب نمک رقیق شده، آن هم گاه به گاه برایشان مفید باشد.
نشانه‌های آبسه حاد و مزمن کدام است؟
آبسه حاد به صورت درد و تورم، بی‌حالی و گاه تب بالا، خود را نشان می‌دهد، اما در آبسه مزمن، حفره آبسه تشکیل شده و از آن عفونت و چرک خارج می‌شود. بیمار که مراجعه می‌کند تورم دارد اما درد ندارد چون چرک در حال خارج شدن است و فشار از روی اعصاب ناحیه برداشته شده است. گاه عفونت به استخوان دندان گسترش پیدا می‌کند که درمان آن خارج کردن دندان است.
آیا جراحی هم در درمان آبسه نقش دارد؟
زمانی که آبسه صورت فرد را متورم می‌کند، باید آبسه شکافته شود تا چرک خارج شود. آبسه‌های خیلی بزرگ به تخلیه نیاز دارند.
دهانشویه حاوی فلوراید چه زمانی به افراد داده می‌شود؟
به کودکان زیر شش سال داده نمی‌شود اما معمولا دهانشویه حاوی فلوراید را به کودکان در مقطع ابتدایی می‌دهیم، چون این گروه سنی بیشتر از بقیه تنقلات استفاده می‌کنند و ممکن است بهداشت را بخوبی رعایت نکنند. در بزرگسالان چون بهداشت را رعایت می‌کنند و با افزایش سن احتمال پوسیدگی کاهش می‌یابد ما دهانشویه حاوی فلوراید را توصیه نمی‌کنیم.