قفل‌های حیوانی شاهکارهای ۵۰۰ ساله ایرانی +تصاویر

خبرگزاری تسنیم: در روزگاری که افراد برای در امان ماندن از سرقت‌ها رو به استفاده از انواع قفل‌های فولادی آورده اند، کمتر می‌توان قفل‌های قدیمی را در این بازار انبوه "قفل و بست" مشاهده کرد، کما اینکه هنوز هم در برخی شهرهای کوچک و روستاها می‌توان قفل‌آویزهای قدیمی بر روی درهای چوبی را پیدا کرد. در این رابطه سازندگان اصفهانی با ادامه راه پدران خود همچنان قفل‌های قدیمی با شمایل حیوانات چهارپا و پرندگان را با بهره‌گیری از همان الگوهای 500 ساله دوران صفویه ادامه داده، بطوریکه یکی از سازندگان این نوع قفل‌ها به تسنیم عنوان می‌کند: این قفل‌ها از جنس فولاد بوده، و کارایی بسیار مطلوبی داشته و روش عملکرد آن نیز همانند همان قفل‌های دوران صفوی است.

قفل‌های فولادی با الگوگیری از شکل و شمایل پرندگان به این صورت کار می‌کند که در وسط بدنه فولادی، جای کلید کوچکی بوده و بر روی بالاهای پرنده فولادی و یا بالای کمر بُز کوهی؛ آویزی قرار گرفته است که با چرخاندن کلید این آویز نقش قفل اصلی را بازی می‌کند. همچنین بر روی برخی از قفل‌های فولادی حکاکی‌های هنری صورت پذیرفته بود که قیمت آن را افزایش می‌دهد، ولی در مجموعه و به گفته سازنده اصفهانی این قفل‌های قدیمی به سبک صفویه 500 ساله، قیمت این قفل‌ها در حدود 100 تا 130 هزار تومان دارند که جدا از اینکه کاربردی هستند از نظر هنری نیز ارزش خاص خود را دارند. قدیمی‌ترین قفل از ایام قدیم تا قرن 18 میلادی، قدیمی‌ترین شکل قفل، قفلی است که در ویرانه‌های خرساباد نزدیکی نینوا، پیدا شده است و حدود 4 هزار سال قدمت دارد. این قفل چوبی است و چند میله چوبی قابل حرکت دارد که در سوراخ‌هایی مناسب روی کلون می‌افتند و کلون را در وضعیت بسته نگه می‌دارند. لید آن هم چوبی و میله‌هایی داشته و می‌توانستند آن را در شیاری در کلون داخل کنند؛ و میله‌های کلید، میله‌های قابل حرکت قفل را به ارتفاع مناسب بالا می‌برده و بیرون کشیدن کلون ممکن می‌شد. مصریان قدیم، این نوع قفل را می‌شناختند و نمونه‌هایی از آن در ژاپن و نروژ نیز به دست آمده است. در حفره‌های تپه چغازنبیل در استان ایلام، کلون و میله‌هایی سنگی پیدا شده است که قدمت آن به قرن سیزدهم میلادی می‌رسد. رومیان، قفل‌ و کلیدهای فلزی را اختراع کردند و برای نخستین‌بار از ضامن برای ایمنی قفل استفاده کردند.