کارنامه‌ای که قالیباف در مترو بر جای گذاشت

سرویس اجتماعی فردا: تاریخچه بحث احداث قطار شهری در تهران به زمان ناصرالدین شاه قاجار بازمی‌گردد. تأسیس تراموای شهری از جمله نکات پیش بینی شده در امتیاز نامه‌ای بود که بارون ژولیوس دو رویتر در عهد ناصرالدین شاه روی کاغذ آورد. تهران در بین شهرهای کشور، در زمینه احداث مترو پیشرو بوده است. مترو تهران نه تن‌ها در کشور بلکه در منطقه خاورمیانه جزء یکی از مدرن‌ترین و بزرگترین پروژه‌ها محسوب می‌شود و هرساله با سرعت بالایی به سمت تکمیل شدن پیش می‌رود. نخستین بررسی‌ها برای احداث مترو تهران به اوایل دهه ۱۳۵۰ برمی گردد. در سال ۱۳۵۰ مطالعات اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی شهر تهران و پیش بینی تغییرات آن برای سال ١٣٧٠ توسط شرکت‌های سوفرتو و شرکت متروی فرانسه (RATP) صورت گرفت. در سال ۱۳۵۳ گزارش نهایی ارائه می‌شود و انتخاب سامانه‌ای شامل یک شبکه خیابانی با یک کمربندی در پیرامون منطقه مرکزی و دو بزرگراه برای نواحی در حال ساخت شهری و یک شبکه مترو با ٧ خط که به وسیله شبکه اتوبوس رانی و تاکسی رانی مد نظر قرار می‌گیرد. قانون تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) به تصویب می‌رسد و شرکت‌های خارجی برای ساخت آن وارد ایران می‌شوند. شرکت‌های فرانسوی از سال ۱۳۵۶ عملیات اجرایی احداث خط ۱ مترو را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی کنونی) آغاز کردند. عملیات اجرایی مترو تا آذر سال ۵۹ اجرای ۲۳۰۰ متر تونل و بخشی از سازه ۳ ایستگاه حدفاصل بزرگراه شهید حقانی و خیابان شهید بهشتی ادامه یافت، ولی در این زمان و درپی جریانات جنگ ایران و عراق، نمایندگان شرکت‌های خارجی ایران را ترک کردند و در اواخر سال ۶۰ هیئت وزیران توقف کامل طرح توسط مشاوران خارجی را اعلام کرد. عملیات ادامه ساخت مترو در تهران برای چندین سال متوقف می‌شود تا آنکه مجدد در میانه دهه ۱۳۶۰ هیات وزیران اجرای طرح متروی تهران را تصویب و فعالیت‌های مترو مجدداً در تهران آغاز شد. اما کار اجرایی مصوبات در سال ۱۳۷۴ و با عقد قرارداد برای خرید تجهیزات ثابت و متحرک خطوط ١، ٢ و ٥ صورت می‌گیرد. در روز شانزدهم اسفند ماه سال ۱۳۷۷ تهرانی‌ها شاهد حرکت قطار مترو می‌شوند. نخستین خط متروی تهران که بخش حومه‌ای خطوط متروی کنونی است افتتاح می‌گردد و تهران را به کرج متصل می‌کند. ولی توسعه اصلی خطوط مترو در دو دهه اخیر و به ویژه، ۱۰ سال گذشته صورت گرفته و به تدریج ایستگاه‌های مترو به سایر مناطق تهران تا دو سال آینده خواهد رسید. براساس اطلاعات و گزارش‌ها تا سال ۱۳۸۴ تن‌ها ۷۵ کیلومتر خط مترو که ۴۵ کیلومتر آن خط تهران- کرج و در روی سطح ساخته شده بود و روزانه حدود ۶۰۰ هزار سفر انجام می‌داد. در سال ۲۰۱۱ در مراسم انتخاب جایزه جهانی حمل و نقل پایدار ۲۰۱۱ با حضور بیش از ۵۰۰ تن از مدیران شهری، شهرداران، اسانید برجسته دانشگاه‌های جهان، کارشناسان ارشد شهری و حمل و نقل در واشنگتن برگزار شد، مدیریت تهران در کنار این چهار شهر به عنوان برترین شهرداری جهان در حوزه توسعه حمل و نقل پایدار معرفی شد. این شهر‌ها برمبنای اطلاعاتی که ظرف یکسال گذشته از توسعه حمل و نقل پایدار با محورهای مترو، بی آر تی، دوچرخه و تلاش برای حرکت به سمت حمل و نقل پایدار و کارآمد از آن‌ها استخراج شده بود انتخاب شدند. توسعه مترو تهران رشد چشمگیری در این سال داشت. شهرداری تهران با توجه به چشم انداز‌ها و برنامه در نظر دارد با در نظر گرفتن جمیع جهات تا سال ۲۰۳۰ خطوط متروی تهران را به ۴۳۰ کیلیومتر و ۲۷۶ ایستگاه برساند که نشان از آینده نگری مدیریت شهری دارد. در یک دهه اخیر، احداث خطوط مترو نزدیک به ۲۳۰ کیلومتر با جابجایی روزانه بالغ بر ۳ و نیم میلیون سفر افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر خط هفت با طول تقریبی ۳۵ کیلومتر و ۲۳ ایستگاه به بهره برداری رسیده، خط ۶ با ۲۵ ایستگاه بدون در نظر گرفتن ایستگاههای تبادلی تا چند ماه آینده به بهره برداری می‌رسد و بالای ۹۰ درصد پیشرفت داشته، خط ۸ یعنی فرودگاه امام خمینی به بهره برداری رسیده است. با افتتاح این خطوط کل خطوط مترو به ۳۰۰ کیلومتر رسید که این خود یک گام بسیار بلند در مسیر تحقق شهر زیزمینی و افزایش زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی برای جابجایی ۱۰ میلیون نفر در تهران توسط مدیریت قالیباف در شهر تهران بود.