۴ نکته درباره رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی و مشکلی که حل نخواهد شد

۱ - نظام درجه بندی سنی محصولات رسانه‌ای در بسیاری از کشور‌ها به ویژه کشورهایی که آثار سرگرم کننده زیادی در صنعت سینما و بازی تولید می‌کنند، اجرا می‌گردد. این درجه بندی باتوجه به محتوا و گرافیک اثر و بر اساس عوامل مختلفی، چون سن مخاطب، شرایط جغرافیایی و فرهنگی تعیین می‌شود.

در کشور ما نیز طرح رده بندی سنی در مورد بازی‌های رایانه‌ای سال‌هاست انجام شده، اما آن‌طور که لازم است، نظارت کافی بر روی آن صورت نمی‌گیرد.

معمولا افراد باتوجه به تبلیغات و جذابیت‌های داستانی و گرافیکی، محصولی را انتخاب کرده و بعضا به رده بندی سنی آن توجهی نمی‌کنند. در نتیجه بیشتر از طراحی چنین نظامی، اجرای آن اهمیت دارد.

رده بندی بازی‌های یارانه‌ای

۲ - سینمای ایران از نبود قانون رده بندی سنی آثار سینمایی رنج می‌برد و هنوز هم زمان مشخصی برای اجرای این طرح مشخص نشده، اما به نظر می‌رسد این قانون علیرغم نظر رئیس سازمان سینمایی، درد بزرگی را از سینمای ایران دوا نخواهد کرد بلکه صرفا می‌تواند به شکل استفاده مخاطبان سینما سروسامان ببخشد.

در حال حاضر مهمترین مشکل سینمای ایران را می‌توان تولید آثار متنوع و مناسب برای گروه‌های سنی مختلف دانست.

از آنجا که با توجه به وضعیت اقتصادی و معیشت طبقه متوسط جامعه ایران، این روز‌ها «سینما رفتن» بیشترین و راحتترین سرگرمی خانواده‌ها شده است، باید این سوال را پرسید که اگر خانواده‌ای تصمیم داشته باشند همراه با فرزندان خود به تماشای یک فیلم در سالن سینما بنشینند، چه حق انتخابی دارند؟

برای پاسخ به این سوال کافیست سری به سایت‌های فروش بلیط سینما بزنیم. وقتی در خوش بینانه‌ترین حالت، تنها یک اثر سینمایی مناسب گروه سنی کودک و نوجوان روی پرده‌های سینما در حال اکران است، به نظر میرسد، اجرای طرح رده بندی سنی، اولویت اصلی محسوب نمی‌شود.

هرچه از دهه ۶۰ فاصله گرفته ایم، تعداد انگشت شماری فیلم مناسب برای گروه سنی کودک تولید شده و متاسفانه اکثر فیلم‌های تولید شده سالهای اخیر قصه هایی دارند که از شرایط جامعه و خواسته‌های مخاطب کودک دور است.

۳ - در یکی از برنامه‌های خندوانه، وقتی مجری از پیمان معادی که مهمان برنامه بود، در مورد تماشای آثار سینمایی او توسط فرزندانش سوال پرسید، این بازیگر در پاسخی تامل برانگیز گفت: فرزندان من تاکنون هیچ کدام از فیلم‌های من را تماشا نکرده اند.

درباره الی، جدایی نادر از سیمین، ابدو یک روز، برف روی کاج‌ها و...همگی جزء پرفروش‌های زمان اکران خود بودند و این بدان معنی است که بخش زیادی از جامعه و به ویژه طبقه متوسط به تماشای این آثار نشسته اند. حال، وقتی یک سینماگر که خود بخشی از تولید این آثار است و با آن‌ها در جامعه شناخته می‌شود، اجازه تماشای این آثار را به فرزندان خود نمی‌دهد، می‌توان زنگ خطر را برای مدیران سینمایی به صدا درآورد. زیرا بسیار کم هستند والدینی که پیشتر، از محتوای آثار سینمایی باخبرند تا به تماشای فیلمی که مناسب خانواده شان نیست، ننشینند.

در سال‌های اخیر شرایط فرهنگی مانند نوع پوشش و موقعیت‌های داستانی بسیاری از فیلم‌های سینمایی با آثاری که خانواده‌ها از طریق رسانه غالب یعنی تلویزیون تماشا می‌کنند، فاصله گرفته است و همین باعث شده تا موضوع بعضی از فیلم‌ها مناسب بسیاری از خانواده‌ها نباشد.

خاطرم هست در یکی از اکران‌های عمومی فیلم لانتوری، خانواده‌ای با فرزند ۶ ساله خود به سینما آمده بودند تا فیلم را تماشا کند. مطمئنا تماشای چنین فیلمی در هر کشوری با رده سنی بالای ۱۸ سال منطقی خواهد بود، اما باید بپذیریم که یک خانواده ایرانی، در بسیاری مواقع ناچار به تماشای بسیاری از فیلم هاست.

۴ -در چند سال گذشته مشخص شده رویکرد مدیریت سینمایی، بیشتر نظارتی است تا حمایتی و تولیدی، اما آنچه مهمتر از رده بندی سنی آثار سینمایی است -که البته لازم است و حتی اجرای آن به تاخیر افتاده- زمینه سازی و ایجاد شرایطی مناسب از طرف مسئولین برای تولید آثار متنوع و مناسب با خواسته‌های جامعه و سرگرم کننده برای مخاطب ایرانی است. فیلم هایی که لااقل وقتی یک خانواده بعد از تماشای آن از سالن سینما بیرون می‌روند، از صرف هزینه‌ای که کرده اند، رضایت داشته باشند.