خوراکی‌های مفید و مضر برای کلیه را بشناسید

سرویس سبک زندگی فردا: به نقل از سلامت نیوز ، کلیه یکی از اندام‌های درونی بدن انسان است که وجود آن برای سلامت بدن ضروری است. یکی از اصلی‌ترین وظایف کلیه دفع مواد زاید تولید شده بر اثر متابولیسم و مواد خوراکی مصرف شده می‌باشد.

کنترل حجم و ترکیبات مایعات بدن نیز از دیگر کارکردهای کلیه‌هاست. این اندام باارزش با دفع مواد ناخواسته از طریق ادرار، بدن را پاکسازی می‌کند و مواد مورد نیاز و ارزشمند را در خون نگه می‌دارد. از دیگر فعالیت‌های کلیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: - تنظیم تعادل آب و الکترولیت‌ها - تنظیم فشار شریانی - تنظیم تعادل اسید و باز - تنظیم گلبول‌های قرمز خون - ساخت گلوکز اثر مواد خوراکی روی کلیه‌ها کلیه در برابر بیمای‌ها بسیار حساس است و معمولا هیچ علایم یا نشانه‌ای در مراحل اولیه از خود بروز نمی‌دهد. بنابر گفته بهداشت جهانی از هر ۱۰ نفر، یک نفر در معرض ابتلا به بیماری‌های کلیوی قرار دارد. هنگام مراقبت از کلیه، تغذیه و موادی که مصرف می‌کنیم بسیار مهم است. در حقیقت مصرف نامناسب و بی رویه برخی از خوراکی‌ها به کلیه‌ها صدمه می‌زنند. در مقابل برخی از خوراکی ها، دوست کلیه هستند. خوراکی‌های مضر خوراکی‌های زیر کلیه‌ها را در معرض ابتلا به بیماری قرار می‌دهد و بهتر است در مصرف آن‌ها زیاده روی نکنیم. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی باید از مصرف آن‌ها پرهیز کنند. لبنیات کلیه‌ها برای اینکه سالم بمانند باید بین مقدار کلسیم و فسفر توازن ایجاد کرده و از ازدیاد این نوع مواد معدنی جلوگیری کنند. همچنین کلیه‌های بیمار به راحتی نمی‌توانند مقدار اضافی کلسیم یا فسفر را کاملا از بدن خارج کنند. از طرف دیگر، کلیه برای پاکسازی فسفر اضافی بدن، به جای دفع آن‌ها از بدن، از کلسیم موجود در مغز استخوان استفاده کرده و بدین ترتیب سعی می‌کند بین این دو ماده معدنی توازن ایجاد نموده و فسفر زیاد موجود در محصولات لبنی را کنترل کند. بنابراین، مصرف زیاد لبنیات برای بیماران کلیوی زیاد ایمن نیست و لازم است مقدار مصرف لبنیات در این بیماران توسط متخصص تغذیه تعیین شود. گوشت با اینکه مصرف گوشت چندان مضر نیست، مصرف بیش از آن در رژیم غذایی برای کلیه‌ها بسیار مضر است. وجود پروتئین بیش از حد لازم در رژیم غذایی می‌تواند کلیه‌ها را بیمار کرده و یا بیماری‌های کلیوی را تشدید نماید. معمولا بار پروتئین اضافی روی دوش کلیه هاست. چنین باری؛ دفع اوره از بدن را بسیار سخت می‌کند. همچنین مصرف زیاد گوشت باعث ایجاد سنگ اگزالات کلسیم می‌شود؛ زیرا گوشت حیوانات مقداری مواد اسیدی در بدن به صورت ته نشین باقی می‌گذارد. بدن تمایل به قلیایی بودن دارد؛ بنابراین، سعی می‌کند تا کلسیم ایجاد شده را دفع نماید. این کار نه تن‌ها وضعیت استخوان‌های بدن را به مخاطره می‌اندازد بلکه وضعیت سنگ‌های کلیه ایجاد شده را نیز بدتر می‌کند. شیرین کننده‌های مصنوعی شیرین کننده‌های مصنوعی در بیشتر محصولات شیرین شده امروزی دیده می‌شود. باید گفت: این نوع خوراکی‌ها به هیچ وجه ارزش غذایی ندارند و در عین حال مضر هم هستند. به طور مثال مصرف دو وعده نوشابه گازدار حاوی شیرین کننده مصنوعی در روز، به مرور باعث بروز بیماری‌های کلیوی می‌شوند. بنابراین، به جای مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی و مشتقات آن‌ها از جایگزین‌های مناسب مثل انواع میوه ها، خرما و یا توت استفاده کنید. کافئین اکثر مردم دنیا هر روز از کافئین به عنوان یک خوراکی اصلی در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند. متاسفانه کافئین به راحتی موجب وابستگی می‌شود؛ به ویژه که بیشتر مردم از آن برای رفع خستگی و به دست آوردن هوشیاری در صبح استفاده می‌کنند. اما از آنجا که کافئین به شدت سیستم اعصاب مرکزی را تحریک می‌کند، تاثیر بسیار بدی روی کلیه‌ها و عملکرد آن‌ها می‌گذارد. بیشتر کسانی که دچار بیماری‌های کلیوی هستند، معمولا برای مدتی کافئین فراوان مصرف کرده اند. مصرف زیاد و طولانی مدت کافئین باعث افزایش میزان استخراج کلسیم از مغز استخوان شده و در نتیجه منجر به تولید سنگ کلیه می‌شود. نوشابه‌های گازدار نوشابه‌های گازدار مجموعه‌ای از مواد مضر را یکجا دارند. این نوشیدنی‌های ناسالم (و حتی نوع ورزشی آنها)، حاوی مقادیر زیادی کافئین و شکر هستند که مصرف کننده را به خود وابسته می‌کند. در ضمن شکر هیچ ارزش غذایی و کالری مفیدی ندارد. نوشابه‌های گازدار پس از مصرف، توسط استخوان‌ها جذب شده و در بافت‌های آن‌ها مقادیر زیادی اسید فسفریک باقی می‌گذارد. صرف نظر از شیرین کننده هایی که هر روز در نوشیدنی‌های خود استفاده می‌کنید، مصرف طولانی مدت نوشابه‌های گازدار باعث بروز بیماری‌های کلیوی مزمن خواهد شد. بهترین نوشیدنی برای بدن آب می‌باشد؛ در ضمن برای دلچسب‌تر شدن طعم آن، سعی کنید چند قطره لیموترش در آن بریزید. نمک مصرف زیاد نمک برای کلیه‌ها بسیار مضر است، زیرا زمان زیادی لازم است تا سطح نمک بدن به حد نرمال خود برسد. برای این منظور باید مقادیر زیادی آب مصرف شود چرا که نمک اضافی، احساس تشنگی بسیاری در شما ایجاد می‌کند. به محض مصرف آب زیاد، حجم خون بالا رفته و در نتیجه سیستم گردش خون را به زحمت می‌اندازد. از طرف دیگر، نمک دشمن کلسیم موجود در استخوان‌ها نیز می‌باشد. هر چقدر نمک موجود در خون افزایش یابد، میزان کلسیم موجود در اوره نیز افزایش خواهد یافت؛ در نتیجه، روند پیر شدن انسان سرعت می‌یابد. پتاسیم بیش از حد در سبزی‌ها و میوه‌ها هیچ شکی نیست که سبزی و انواع میوه‌ها برای بدن مفیدند؛ اما، یکسری از آن‌ها مثل موز دارای مقادیر زیادی پتاسیم در مقایسه با بقیه هستند. کلیه‌های سالم مشکلی با کنترل سطح پتاسیم در بدن ندارند، اما اگر دچار بیماری‌های کلیوی هستید، این کار تا حدودی برایشان سخت می‌شود. بنابراین، اگر کلیه‌ها قادر نباشند به خوبی سطح پتاسیم خون را کنترل کنند، تجمع این ماده معدنی باعث نامنظمی در ریتم ضربان قلب و یا ایست قلبی می‌شود. بدین ترتیب اگر کلیه‌های سالمی ندارید، از مصرف زیاد موز، کشمش، آلو، گلابی، سبزی ها، سیب زمینی و گوجه فرنگی پرهیز کنید. غذاهای با اصلاح ژنتیکی شاید هنوز رای بیشتر مردم بر این باشد که غذاهایی که در آن‌ها اصلاح ژنتیکی صورت گرفته است، برای بدن مفیدند؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد که بعضی از این دسته از خوراکی‌ها ممکن است به کلیه‌ها آسیب بزنند. کانولا، ذرت و سویا احتمالا جزو گروه غذاهای اصلاح شده‌ای هستند که به دلیل سم زدایی و یا اصلاح ژنتیکی ردی از مواد سمی در خود دارند. البته برای تایید کامل این مورد، هنوز مدارک کافی در اختیار نیست؛ با این وجود اگر در مورد کلیه‌های خود نگران چیزی هستید، از مصرف این گروه از خوراکی‌ها اجتناب کنید. ازدیاد مصرف مسکن عوارض جانبی مسکن‌ها معمولا کلیه‌ها را نشانه می‌گیرد. در این زمینه، یکی از بدترین نوع مسکن‌ها گروه ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن هستند. حدود ۳ درصد بیماری‌های کلیوی به دلیل استفاده بی رویه این نوع مسکن‌ها به وجود می‌آیند. بنابراین، هرگز بیش از حدی که پزشک تان درنظر گرفته و یا بدون تجویز پزشک از این مسکن‌ها استفاده نکنید. همچنین اگر به مسائلی در مورد کارکرد کلیه‌های خود شک دارید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید. خوراکی‌های مفید خوراکی هایی که حاوی آنتی اکسیدان هستند می‌توانند اثر رادیکال‌های آزاد را خنثی و از بدن مراقبت نمایند. بسیاری از خوراکی‌ها جلوی اکسیداسیون را گرفته و انتخابی عالی برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی (و از جمله افراد ناچار به انجام دیالیز)، هستند. از این خوراکی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: فلفل قرمز فلفل قرمز حاوی پتاسیم اندکی است و منبعی غنی از ویتامین C.، A. و B۶ می‌باشد. علاوه بر این ویتامین‌ها، ضمنا اسید فولیک و فیبر فراوانی نیز دارد. فلفل قرمز به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان لیکوپن، از ابتلا به بیماری‌های کلیوی و برخی سرطان‌ها پیشگیری می‌کند. قره قاط قره قاط مقدار زیادی منگنز و ویتامین C. دارد. از این خوراکی همیشه برای مقابله با عفونت مجرای ادراری استفاده می‌شده است. تحقیقات نشان داده که قره قاط رقیق شده در آب (بدون شیرین کننده) از تشکیل اگزالات و فسفات و در نتیجه سنگ کلیه می‌کاهد. دارچین دارچین می‌تواند سطح قند خون را تنظیم کند و بدن را در مقابل اختلال‌های قند خون محافظت نماید. بالا بودن قند خون به کلیه صدمات جبران ناپذیری می‌رساند. همچنین در تحقیقات نشان داده شده است که دارچین می‌توان جلوی خطر رسوب اگزالات را بگیرد. لوبیا قرمز لوبیا‌ها بهترین درمان کننده‌های خانگی سنگ کلیه هستند. در دوران قدیم از پوست لوبیا به منظور داروی تقویتی استفاده می‌کردند. برای درمان درد ناشی از کلیه، پوست لوبیای قرمز را جدا کرده و در ظرفی پر از آب تصفیه شده به مدت ۶ ساعت بجوشانید. سپس مایع را صاف کرده و پس از سرد شدن مصرف کنید. روغن زیتون روغن زیتون مانند ماهی، سرشار از مواد مغذی و چربی‌های اشباع نشده است. همچنین این روغن اساس «رژیم غذایی مدیترانه‌ای» است. افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی که از این نوع رژیم غذایی تبعیت می‌کنند، زودتر سلامت خود را باز می‌یابند. مواد موجود در روغن زیتون موجب سلامت ماندن کلیه‌ها می‌شوند. از دیگر خوراکی‌های مناسب برای کلیه‌ها می‌توان به چای جاوا، پیاز، سیر، سیب، زغال اخته، توت فرنگی و سفیده تخم مرغ اشاره کرد.