آیا روحانی را به زودی در ریاض می‌بینیم

خبرگزاری فارس: روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» در یادداشتی با عنوان «آیا روحانی را به زودی در ریاض می‌بینیم»، روند تحولات کنونی منطقه را در عادی سازی روابط ایران و عربستان پرشتاب توصیف کرد. در این یادداشت آمده است : روابط عربستان و ایران به طور پیوسته شاهد بهبود است آن هم به دلیل اینکه مقامات 2 کشور متوجه شدند که دامن زدن به تنش و هجمه‌های رسانه‌ای متقابل و قطع هر گونه گفت‌وگو نتایج معکوس و هزینه‌‍برداری دارد. اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در خصوص موافقت تهران و ریاض با طرح تبادل دیپلمات به منظور بازدید از سفارتخانه‌هایشان و صدور روادید به دیپلمات‌ها برای انجام این کار می‌تواند نقطه شروع عادی‌سازی مناسبات دو کشور و کاهش شدت تنش بین آنها باشد و مقدمه بازگشایی سفارتخانه‌هایشان در 2 کشور را فراهم کند. حکومت آل سعود که به تشدید تنش علیه ایران متوسل شده و بارها تاکید کرده بود که روابطش با ایران را از سرنخواهد گرفت، چون ایرانی‌ها به ولایت فقیه و مهدویت عقیده دارند، هم اینک درصدد کاهش تنش‌هاست به گونه‌ای که در مذاکرات مربوط به اعزام زائران ایرانی به حج انعطاف زیادی به خرج داد و از خیلی از شروط خود در این باره صرف نظر کرد.که از جمله آن شرط گرفتن روادید از سفارتخانه عربستان در کشور ثالث و استفاده از شرکت‌های هواپیمایی غیر از شرکت‌های ایرانی بود، به گونه‌ای که ایران برای قریب به 10 دیپلمات ایرانی هم روادید صادر کرده تا بر امور حج زائران ایرانی نظارت کرده و و موانع سر راه ادای فریضه آنها رابردارند. نرمش عربستان به طور کلی با اظهارات شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی در ماه مه گذشته در تضاد است آن زمان وی ایران را به تلاش برای اشغال اماکن مقدس در مکه مکرمه و مدینه منوره متهم و تهدید کرد که عربستان در ضربه‌ای پیش‌دستانه جنگ را به عمق ایران منتقل می‌کند وی همچنین به احتمال شوراندن اقلیت‌های عربی و آذری و بلوچ علیه نظام ایران هم اشاره کرد. سوال مطرح درباره دلایل وارونگی تدریجی مواضع عربستان در قبال ایران و تمایل حکومت سعودی به از سرگیری سریع روابط با دشمن ایرانی آن است برای پاسخ به این سوال باید به چندین اتفاق مهم و اساسی اشاره کرد که به طور خلاصه در ادامه به آن پرداختیم. موضوع نخست شکست سناریوی آمریکا در سرنگونی نظام سوریه است که عربستان بازیگر اصلی آن بود با گذشت هفت سال از آغاز جنگ در سوریه حکومت سعودی متوجه شد که بشار اسد با کمک روسیه، ایران و حزب الله در قدرت باقی است و این اعتراف را برای متحدان خود از معارضان سوریه نیز بیان داشت. مساله دوم اینکه با گذشت 2 سال و نیم از آغاز عملیات طوفان قاطعیت در یمن این عملیات در دستیابی به هدف خود در شکست ائتلاف الحوثی-صالح و بازگرداندن عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور مستعفی یمن به صنعا ناکام بوده است. مساله سوم اینکه ظرفیت‌های مالی عربستان که قوی‌ترین سلاح این کشور شمرده می‌شد با کاهش قیمت نفت و بالا رفتن هزینه‌های جنگ‌های نیابتی در سوریه و یمن فروکش کرده است. مساله چهارم صدور قانون مجازات کشورهای حامی تروریسم در آمریکا و صدور مجوز برای خانواده‌های قربانیان حملات تروریستی در آمریکا برای درخواست غرامت است و تاکنون 25 دادخواست قضایی علیه عربستان در دادگاه‌های آمریکا تنظیم شده که سطح غرامت از عربستان را به به پنج تریلیون دلار رسانده است. مساله پنجم اینکه حکومت سعودی اولویت اصلی خود را به جنگ سیاسی و اقتصادی علیه کشور قطر قرار داده و تلاش می کند ایران را از این مناقشه حذف کند و به هر قیمتی تهران را از دوحه دور کند. مساله ششم، عمل گرایی و بردباری ایران بوده به گونه‌ای که انعطافی سیاسی در قبال عربستان نشان داده و از هر گونه اقدام سعودی‌ها برای گفت‌وگو و عادی سازی روابط استقبال کرد. روابط عربستان با رهبران شیعه عراق بیش از بیست سال خط قرمز محسوب می‌شود، اما استقبال گرم از مقتدا صدر در ریاض و قبل آن حیدر العبادی نخست وزیر عراق کوتاه‌تربن و سریع‌ترین راه برای عادی سازی روابط با ایران بود و اظهارات « قاسم الاعرجی»، وزیر کشور عراق و نزدیک به بسیج مردمی عراق و ایران درباره اینکه عربستان خواستار میانجی‌گری دولت بغداد برای بهبود روابط با ایران شده است، غیرمنتظره نبود بلکه مساله غیرمنتظره تکذیبیه مقامات سعودی در این خصوص بود چون نشان می‌دهد که عربستان به هر طریقی به دنبال میانجیگری برای و گفت‌وگو با مهم‌ترین رقیب منطقه‌ای خود یعنی ایران است. رای الیوم در پایان یادداشت آورده است : آیا ما با پایان جنگی نیابتی 2 کشور با یکدیگر در منطقه روبرو خواهیم بود یا تنها آتش‌بس موقتی برقرار می‌شود تا 2 طرف و بخصوص طرف سعودی نفسی تازه کنند. برای ما دشوار است که جواب قاطعی در این خصوص بدهیم تازه اول کار است اما چیزی که می‌توان گفت این است که اصطلاحاتی مثل مجوس، رافضی و بنده آتش از قاموس لغات جنگ رسانه‌ای بین دو کشور در مرحله آتی حذف خواهد شد و بعید نیست که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران طی چند ماه آینده مهمان حاکمان سعودی باشد آن هم به دنبال اینکه روند عادی سازی دیپلماتیک بین دو کشور تکمیل شده و سفارتخانه ‌های ایران در ریاض و عربستان در تهران بازگشایی شود. عطوان گفت: آیا ما زیادی خوشبینیم گمان نمی‌کنم چون چنین مقدماتی به چنین نتایجی منجر می‌شود و روزهای پیش رو گواه حرف ماست.ش