اخبار نگران کننده از مذاکرات روسیه با گروه‌های معارض بر سر استان «حماه»/ ضعف دیپلماسی ایران در گفتگو‌های صلح سوریه

سرویس بین الملل فردا: از زمانی که اتحادیه تروریستی «هیئة تحریر الشام» به عنوان چتر فراگیر گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه با حمله به احرار الشام اداره استان ادلب را در دست گرفته است، بسیاری از ناظران در انتظار تعمیم اشغالگری تحریر الشام به سمت شمال استان حماه هستند.

شنیده‌های پراکنده از آمادگی تحریر الشام برای حمله به حماه خبر می‌دهند. بسیاری از گروه‌های مسلح معارض رسما نسبت به این عملیات ابراز نگرانی کرده‌اند که تحریر الشام به بهانه حمله به شهر حماه و علمیات علیه نظام، مناطق شمالی این استان (تحت کنترل معارضین) را اشغال کرده و سپس در برابر ارتش سوریه و متحدین عقب‌نشینی کند!

دومین نگرانی عمده گروه‌های مسلح معارض، به ویژه گروه‌های وابسته به ارتش آزاد، کشیده شدن عملیات حماه به استان ادلب است! در این مورد، گروه‌های مسلح معارض می‌گویند از امکان دفاع کافی در ادلب برخوردار نیستند؛ زیرا تحریر الشام تمام گروه‌های مسلح رقیب خود را سرکوب کرده است!و از طرف دیگر، استان ادلب در اشغال تحریر الشام می‌باشد که از نظر تمام کشورهای بین المللی، نماینده رسمی القاعده محسوب می‌شود. در نتیجه از نظر عرف بین المللی، عملیات در ادلب تفاوتی با موصل و رقه ندارد و نظام سوریه و متحدین با دست باز می‌توانند عملیات را پیش ببرند!

اما نگرانی سوم در مورد عواقب وخیم بر هم زدن «توافقنامه آتش بس» است که از نظر سران ارتش آزاد، خطرناک ارزیابی می‌شود. قاسم مصطفی از فرماندهان گروه «جبهه شامیه» وابسته به ارتش آزاد سوریه در این مورد می‌گوید: «گروه‌های مسلح معارض با طرف روسی بر سر ایجاد مناطق آتش‌بس در بخش‌های شمالی، شرقی و جنوبی استان حماه توافق کرده‌اند. حتی نمایندگان گروه های مسلح در مذاکرات آنکارا با طرف روسی بر سر مرزهای مناطق تحت سیطره هر طرف به توافق رسیده‌اند. هر نوع عملیات نظامی در این شرایط، تمام توافقات قبلی را بر هم می‌زند و مسئولیت آن بر عهده کسی است که آتش‌بس را بر هم زده است!»

قاسم مصطفی مرزها را قطعی می‌داند و معتقد است توافق بر سر مرزها به صورتی بوده که در مجموع به سود معارضین تمام می‌شود! به همین علت نسبت به هرگونه عملیات در این منطقه هشدار می‌دهد: «در توافقنامه‌ای که روز چهارم ماه می سال جاری به امضاء طرفین رسیده است، صریحا ریف شمالی و جنوبی استان حماه به معارضین واگذار شده است. در مورد ریف غربی و شرقی هم این نکته ذکر شده که باید بخشی از آن به معارضین واگذار شود. در مورد ریف شمالی، توافقات بعدی مکتوب شده و به موجب آن، شهرهایی در اختیار معارضین قرار می‌گیرد که الآن تحت سیطره دمشق است! لذا نباید این توافق از طرف معارضین نقض شود!»

او مرزهای مناطق شمالی را این گونه می‌خواند: «شهر کرناز و روستاهای اطراف آن تا اطراف شهر سقیلبیه باید به معارضین منتقل شود! مرز شمالی از سمت غرب به سقیلبیه، و از سمت جنوب به خطاب منتهی می‌شود و در نتیجه شهرهایی مانند کرناز، طیبة الامام، معردس، صوران و... در اختیار معارضین قرار می‌گیرد. علاوه بر آن در بخش جنوب غربی مرز ما شهر محرده خواهد بود و در نتیجه حلفایا به معارضین منتقل می‌شود.»

«محمود العثمان» از فرماندهان احرار الشام نیز با تأکید بر این که احرار الشام در عملیات‌های آینده شرکت نخواهد کرد، اظهار داشت: «الآن در مرحله‌ای هستیم که معارضین از روسیه این امتیاز را می‌گیرد که در مقابل پذیرش آتش بس و دادن امکان تمرکز جنگ بر داعش، مناطق تحت سیطره خود را گسترش و توسیع دهد. مسکو در این زمینه صراحتا آمادگی خود را اعلام کرده و تنها شرط آن برای ضمانت اجرای این طرح، بیرون راندن گروه‌های تروریستی از مناطق معارضه و توافق قطعی طرفین بر پذیرش آتش بس به ضمانت روسیه و ترکیه بوده است.»

این فرمانده احرار الشام، یک قدم فراتر رفته و از وعده‌های غیرمنتظره مسکو خبر می‌دهد: «روسیه در حالی که نسبت به سیطره تحریر الشام بر ادلب اطمینان کامل دارد، باز به معارضه پیام همکاری داده است. روسیه می‌گوید در صورتی که معارضین نسبت به آتش بس التزام عملی خود را نشان دهد و جنگ داخلی رسما به پایان برسد، مسکو حاضر است در مورد سرنوشت اسد و تشکیل یک دولت واحد در سراسر سوریه مذاکره کند.»

هنوز اعتبار این سخنان مشخص نیست. اما باید در نظر گرفت این اخبار در شرایطی منتشر می‌شود که از یک طرف، در مورد حمله تحریر الشام به حماه گمانه‌زنی می‌شود؛ از طرف دیگر منابع ترک از مذاکرات فشرده آنکارا با مسکو و تهران برای جنگ در ادلب خبر می‌دهند. در این وضعیت، ضروری است ایران در جریان تمام مذاکرات میان روسیه و گروه‌های مسلح معارض باشد.

آیا پشت میزهای مذاکرات سیاسی، ظواهر میدانی را تغییر خواهد داد؟