افزایش خصومت عربستان با حماس پس از اجلاس ریاض

خبرگزاری فارس: وبگاه آمریکایی نوشت: اتخاذ مواضع دشوارتر ریاض علیه حماس باعث می‌شود این گروه به سوی ایران، متحد قدیمی خود گرایش داشته باشد. وبگاه آمریکایی «المانیتور» که به تحلیل امور خاورمیانه می پردازد، در گزارشی نوشت: روابط بین عربستان سعودی و حماس با توجه به موضع گیری‌های اخیر مقام‌های عربستان و رسانه‌های آن کشور علیه جنبش مقاومت فلسطین در آستانه فروپاشی کامل است. بر این اساس، روزنامه «الریاض» چاپ عربستان پس از آنکه هیاتی از حماس در مراسم تحلیف «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران حضور پیدا کرد، این گروه را «تروریست» خواند. با اینکه وبگاه الریاض این تحلیل را از خروجی خود به سرعت حذف کرد، اما حماس این مقاله را در 6 اوت طی بیانیه‌ای محکوم کرد. به نوشته المانیتور، این اولین حمله عربستان سعودی به حماس نبود به طوری‌که «سامی صالح» سفیر سعودی در الجزایر در یک مصاحبه تلویزیونی در 11 ژوئیه حماس را گروهی تروریستی توصیف کرد. روزنامه «الشرق الاوسط» وابسته به دولت سعودی نیز در 17 جولای تاکید کرد که حماس در جستجوی مکانی برای مقام‌های خود در الجزایر است. حماس به طور رسمی خواسته که یک دفتر نمایندگی را در الجزایر تاسیس کند اما پاسخی دریافت نکرده است. «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا نیز در جریان نشست سران عرب در ریاض در 21 مه حماس را گروه تروریستی نامید و گفت که این همان وحشیگری است که داعش آن را اعمال می‌کند. عربستان سعودی نیز ظاهرا این سخنان را به عنوان یک چراغ سبز دید تا حمله خود را به حماس آغاز کند. «عبدالحمید حکیم» مدیر موسسه مطالعات خاورمیانه مستقر در عربستان سعودی در مصاحبه‌ای با شبکه دوم اسرائیل در 5 ژوئن گفت که عربستان سعودی علیه حماس و جنبش جهاد اسلامی فلسطین مبارزه خواهد کرد. یکی از مقام‌های حماس که مایل به افشای هویت خود نبود، به المانیتور گفت: «سخنرانی ترامپ در عربستان سعودی بخشی از رسانه‌های عربستان و گروه‌های دیپلماتیک را ترغیب کرد تا به حماس که رهبر مقاومت فلسطین است، حمله کنند.» «احمد الحاج» یکی از سران حماس نیز به انتقاد از موضع عربستان نسبت به حماس پرداخت و به المانیتور گفت: «هرکسی که به مقاومت حمله کرده و حماس را متهم به تروریسم می‌کند، جاهل است.» وی افزود: «وقتی‌که جنبشی از زمین خود دفاع می‌کند به آن برچسب گروه تروریستی ‌می‌زنند؟ اگر عربستان سعودی اشغال می‌شد و سعودی‌ها مقاومت می‌کردند، آیا آن‌ها نیز تروریست خطاب می‌شدند؟» وی ادامه داد: «برچسب زدن به حماس به عنوان یک گروه تروریستی نشانه‌ای از تفکر نامناسب است. هرکسی چنین ادعاهایی را می‌کند به یقین با اسرائیل است. ما امیدواریم که اظهارات درج شده در روزنامه الریاض به نمایندگی از رژیم عربستان یا مردم این کشور نباشد.» «مصطفی السواف»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی نزدیک به حماس نیز به المانیتور گفت: «این واقعیت که روزنامه عربستان سعودی حماس را به عنوان یک گروه تروریستی توصیف می‌کند، غیرقانونی است و البته مواضع رژیم سعودی را نشان نمی‌دهد. هیچ رژیم عربی جرات ندارد جنبش فلسطین را یک گروه تروریستی بنامد، گرچه بعضی از این رژیم‌ها از جمله عربستان سعودی مخفیانه با حماس مبارزه می‌کنند.» المانیتور سپس نوشت: خصومت عربستان سعودی با حماس ناشی از روابط این جنبش با قطر، اتحاد قدیمی با ایران، وابستگی آن به اخوان المسلمین و مهمتر از آن مواضعش در مورد حق خود در مقاومت است. حماس پیشتر راه حل پیشنهادی عربستان در رفع اختلاف با اسرائیل را که در نشست کشورهای عربی در بیروت در سال 2002 ارائه شد، رد کرد. «داوود شهاب» سخنگوی جهاد اسلامی، به المانیتور گفت: «برخی در عربستان با سخنان خود علیه حماس برای ترامپ خودشیرینی می‌کنند که این نشان دهنده ترس پادشاهی سعودی از فروپاشی است. شهاب در ادامه گفت که مواضع عربستان سعودی در مورد جناح‌های مقاومت هیچ ارتباطی با روابط آن‌ها با ایران ندارد. وی گفت: «عربستان سعودی هرگز از جناح‌های مقاومت حمایت نمی‌کند و آ‌ن‌ها را تروریست توصیف می‌کند. عربستان بدین خاطر برابر گروه‌های مقاومت خصومت می‌کند زیرا آن‌ها حاضر به شرکت در هرگونه توافق با اسرائیل نیستند.» «کید الغوله» یکی از اعضای جبهه ملی آزادی فلسطین نیز به المانیتور گفت: «موضع عربستان سعودی در مورد گروه‌های مقاومت نادرست و خطرناک است. با خطاب کردن حماس به عنوان تروریست، عربستان سعودی می‌خواهد با ترامپ کنار بیاید و با دیدگاه دولت آمریکا در مورد این موضوع هماهنگ شود.» وی افزود: «سخنان عربستان نشان دهنده آمادگی برای عادی شدن روابط با اسرائیل است. با توجه به نشست‌های اعلام شده و نشده بین اسرائیلی‌ها و سعودی‌ها که با هدف آماده سازی عرصه داخلی عربستان و منطقه برای اعلام روابط بین دو طرف در آینده است، این امر اتفاق می‌افتد. عربستان سعودی نیز در حال تلاش برای حفظ وجهه اسرائیل و ایجاد اتحاد با آن‌ها برابر دشمن خطرناک در ذهنش یعنی ایران است.» در خاتمه این گزارش آمده است: از زمان برگزاری نشست ریاض به این سو، عربستان سعودی به طور فزاینده‌ای با حماس مخالف کرده و بر اساس طرح ترامپ که به دنبال عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل است، فعالیت می‌کند. این امر عربستان سعودی را وادار به فشار به کشورهای به اصطلاح میانه‌روی عربی برای موضع گیری مشابه برابر حماس خواهد کرد. هر چند که نیازی به ذکر روابط حسنه حماس با حزب‌الله لبنان نیست و در عین حال این گروه چشم انتظار تحول در سوریه است، اما اتخاذ مواضع دشوارتر علیه جنبش مقاومت فلسطین از سوی ریاض به طور محتمل باعث می‌شود این گروه به سوی ایران رفته و متحد قدیمی خود را برگزیند که به تازگی نیز تحرکاتی در این مسیر دیده شده است.