۴ برداشت از نظرسنجی برنامه نود و ورود زنان به ورزشگاه!

سرویس فرهنگی فردا: دوشنبه شب برنامه نود در حالی بر روی آنتن شبکه سه رفت که در آن فردوسی‌پور مسابقه نظرسنجی‌ای را طرح کرده بود که نتیجه آن در پایان برنامه قابل تأمل بود.

این نظرسنجی با این سؤال که «مهم‌ترین انتظار جامعه فوتبال از دولت دوازدهم چیست» طرح ریزی و ۵ گزینه برای آن درنظر گرفته شده بود؛ ایجاد بسترهای لازم برای خصوصی‌سازی باشگاه‌ها، توجه ویژه به تیم ملی برای موفقیت در جام جهانی، ساخت و بازسازی و تجهیز ورزشگاه‌ها، فراهم کردن شرایط فرهنگی حضور خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها، کمک به سلامت فوتبال و برخورد قاطع با فساد از جمله گزینه‌های این نظرسنجی بود که در انتهای این برنامه با شرکت یک میلیون و ۶۲۷ هزار نفر، گزینه «فراهم کردن شرایط فرهنگی برای حضور خانواده‌ها در ورزشگاه» با ۳۳/۵ درصد بیشترین رأی را کسب کرد و «ایجاد بسترهای لازم برای خصوصی‌سازی باشگاه‌ها» با ۲۲/۶ درصد و «کمک به سلامت فوتبال و برخورد قاطع با فساد» با ۲۱/۲ درصد در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

براساس نتایج این نظرسنجی باید گفت که بیش از یک سوم شرکت‌کنندگان، مهمترین خواسته جامعه فوتبال از دولت جدید حسن روحانی را «ورود زنان به ورزشگاه‌ها» می‌دانند؛ نظرسنجی‌ای که گفتنی‌های بسیاری درباره آن و نتایجش وجود دارد:

1) به اذعان بسیاری از اهالی فوتبال و رسانه، برنامه نود در طول سال‌های طولانی پخش از تلویزیون بیش از آنکه به متن فوتبال پرداخته باشد، حاشیه‌ساز و جنجال‌آفرین بوده است و آنتن تلویزیون ساعت‌ها به موضوعات دست‌چندم و حاشیه‌ای فوتبال و حتی پخش دعواهای زنده و بعضاً زننده مدیران، بازیکنان و مربیان فوتبال اختصاص داشته است. اینکه برنامه نود تاکنون چه کمکی به فوتبال کشور کرده موضوع این یادداشت نیست اما پرداختن به موضوعات غیرفوتبالی و حاشیه‌ای از تخصص‌های مجری زیرک برنامه نود است! فردوسی‌پور خوب می‌داند موضوعات حاشیه‌ای و جنجالی از جذابیت رسانه‌ای و جذب مخاطب بیشتری برخوردار است و همواره سعی دارد با زیرکی، هر موضوعی که در رسانه‌ها حاشیه‌ساز بوده را در لابه‌لای برنامه خود بگنجاند؛ حالا این موضوعات خواه سیاسی باشد خواه اجتماعی یا فرهنگی. از مصاحبه با وزیر امورخارجه، حمایت از شجریان، تیکه‌پردانی به صداو سیما، تقدیر از جایزه اسکار فرهادی و ... گرفته تا تغییر رنگ دکور برنامه نود! موضوع «ورود زنان به ورزشگاه‌ها» هم یکی از آن موضوعاتی است که از حاشیه‌های ورزش و جامعه بوده که فردوسی‌پور هم بدش نمی‌آید هر از چندگاهی به آن بپردازد حالا چه با نظرسنجی چه با تیکه پرانی‌هایش در گزارش‌های فوتبالی!

2) منتقدان فردوسی‌پور معتقدند نتایج نظرسنجی‌های برنامه نود و حتی دعوت از مهمانان حضوری و تلفنی برای بررسی یک موضوع خاص، بعضاً طوری تنظیم می‌شود که نتیجه نهایی آنگونه القاء و نشان داده می‌شود که خود فردوسی‌پور می‌خواهد؛ منتقدان معتقدند محتوای برنامه و گزینه‌های نظرسنجی طوری برنامه‌ریزی می‌شود که ارتباط مستقیمی با گرایش‌های سیاسی و علایق فوتبالی و غیرفوتبالی مجری برنامه دارد! اینکه عادل فردوسی‌پور در صفحات مجازی منتسب به وی از حامیان سرسخت ورود زنان به ورزشگاه است و حتی در مراسم افطاری روحانی، اولین کسی است که موضوع ورود زنان به ورزشگاه را مطرح می‌کند و از رئیس‌جمهور با گلایه می‌پرسد: «قصد ندارید بحث ورود زنان به ورزشگاه را حل کنید؟» و به یکباره دوشنبه‌شب هم نتیجه نظرسنجی برنامه‌ نود، ورود زنان به ورزشگاه اولویت فوتبال می‌شود تعجب‌برانگیز نیست؟

3) تقلب در نظرسنجی‌های برنامه نود و ساختگی بودن نتایج آن، بارها در رسانه‌ها مطرح شده است و پیش از این نیز حتی باشگاه استقلال در بیانیه‌ای رسمی، فردوسی‌پور را به تقلب در نظرسنجی‌ها و خطی عمل کردن این برنامه متهم کرده بود. این انتقادها را به این اضافه کنید که موضوع دستکاری در آمار نظرسنجی‌های برنامه نود در آن نظرسنجی که به موضوع عملکرد برنامه نود اختصاص داشت، نیز به صورت مستند افشا شد و رسوایی تلخی را برای فردوسی‌پور به بار آورد!

4) اصولاً رسانه در جهت‌دهی و تغییر ذائقه جامعه مؤثر است و با قدرت رسانه می‌توان حتی جای حاشیه‌ها را با متن عوض کرد و یا حتی مسیر اولویت و مطالبه عمومی جامعه را نیز تغییر داد. اینکه یک برنامه مخاطب خود را به سمت حاشیه‌ها سوق می‌دهد و جای اولویت‌های اصلی فوتبال، موضوعات حاشیه‌ای بزرگ‌نمایی می‌شود خواه یا ناخواه باعث می‌شود این ذهنیت در جامعه شکل گیرد که گویا همین موضوع دست‌چندم، اولویت امروز جامعه است درحالی که اگر سیاست‌گذاری و نظارت صحیح بر یک برنامه حاکم باشد نباید مخاطب یک موضوع حاشیه‌ای را در صدر اولویت‌ها قرار دهد و آن را انتخاب کند و این بیش از آنکه ضعف در شناخت و درک مخاطب باشد ریشه در نارسایی عمدی یا سهوی برنامه و محتوای آن دارد.