۳ نکته در قضاوت فساد اخلاقی قاری، مداح و مجری چادری!/ «مذهبی‌ها» را تخطئه نکنید!

سرویس اجتماعی فردا: بیایید این خبرها را بار دیگر مرور کنیم! روزی خبری منتشر می‌شود که فلان قاری مشهور به اتهام آزار جنسی چند نوجوان بازداشت شده است، روز دیگری دستگیری دو مداح نام‌آشنا به اتهام فساد اخلاقی در رسانه‌ها دست به دست می‌شود، روز دیگر نیز عکس و فیلم کشف حجاب یک مجری چادری تلویزیون شبکه‌های اجتماعی را پر می‌کند، فردا هم شاید ...

هرچند در بسیاری از موارد مشخص می‌شود که انچه در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها مطرح شده است شایعات بی‌اساس و دروغ‌پردازی بوده است اما وجه مشترک اخبار این فسادهای اخلاقی، کسانی هستند که جامعه براساس سوابق‌شان آنها را در جرگه «مذهبی‌ها» قرار داده‌ است و متأسفانه در یک قضاوت سطحی و فراگیر این نتیجه‌گیری تمسخرآمیز و کنایه‌وار شیوع پیدا می‌کند که این جماعت مذهبی‌ها، شناگرهای خوبی هستند اما آب نمی‌بینند!

شوربختانه حوادث اینچنینی و افشای پشت پرده زندگی اینگونه چهره‌های به ظاهر مذهبی، خواه یا ناخواه بخشی از افکار عمومی را نسبت به جامعه مذهبی بدبین و بی‌اعتماد می‌کند و با بی‌انصافی و بی‌اخلاقی فردی و جریان‌سازی خبری مشکوک رسانه‌های مغرض، خطای شخصی یک فرد به یک جمع نسبت داده می‌شود اما برای قضاوت صحیح و منصفانه از اینگونه فسادهای اخلاقی و خطاهای چهره‌های به ظاهر مذهبی سه نکته را نباید فراموش کنیم:

۱) مشهور است روزی فردی در نزد یکی از علما از دزدی یک طلبه گلایه کرد و گفت: آخوندی با لباس روحانیت دزدی کرده است. آن عالم در پاسخ گفت: نگویید آخوندی در لباس روحانیت دزدی کرده، بگویید دزدی در لباس روحانیت دزدی کرده است! این ماجرا حکایت خطاهای فردی این روزهای برخی از چهره‌های منسوب به مذهبی‌ها است. باید بپذیریم ریاکاری، سوء استفاده، فرصت‌طلبی و جاه‌طلبی برخی از افراد اقتضا می‌کند گاهی برای دستیابی به منافع شخصی و جایگاه اجتماعی آنگونه رفتار کنند که خلاف باطن درونی‌شان است و اینان مصداق همان روحانی‌ای هستند که متهم به دزدی‌ است اما در واقع آنان شاه‌دزدی هستند که حتی لباس روحانیت را هم دزدیده‌اند! مهم آن است نه تنها خطاهایشان را به جماعت مذهبی‌ها تعمیم ندهیم بلکه حتی در قضاوت‌مان آنان را در دسته‌بندی‌های مذهبی‌ها هم قرار ندهیم.

۲) الگوسازی‌های غلط، بزرگنمایی‌های غیرضرور و قدیس‌نمایی‌های غلوآمیز رسانه‌ها از برخی چهره‌های ناموجه، باعث می‌شود لو رفتن خطای فردی یا فساد اخلاقی آنان عواقب و بازخوردهای بسیار منفی و تعجب‌برانگیزی در جامعه ایجاد کند؛ اما خطای رسانه‌ها نباید باعث شود که قضاوت‌های ناصحیحی در برخورد با اخبار اینچنینی داشته باشیم و این تصور در افکار عمومی شکل گیرد که این چهره‌ها معصوم و خطاناپذیر هستند؛ باید بپذیرم که انسان جایز الخطاست و حتی فرقی هم بین مرجع تقلید، امام جماعت مسجد، نماینده ولی‌فقیه، دبیر دینی، معتمد محله، حاجی بازاری، مداح، قاری، چادری و ... وجود ندارد؛ هرچند پذیرش خطای فردی از برخی چهره‌های مذهبی عجیب و تکان‌دهنده‌تر، و توقع مراقبت و رعایت حد و مرزها از آنان بالاتر است.

۳) روزی امام (رحمه‌الله علیه) فرمودند: «ملاک حال فعلی افراد است» اما به اشتباه بیشترین کاربرد آن در حوزه سیاست تفسیر شد اما این شاخص می‌تواند در حوزه اجتماع و زندگی شخصی و اخلاقی افراد نیز مصداق داشته باشد. اگر روزگاری قاری‌ای پای ثابت بیت رهبری هم بوده باشد و یا دهه‌های محرم مراسم مداحی همیشه پر رونق و گرم برگزار شده باشد و یا خانم مجری روزی به چادرش افتخار می‌کرده است اما امروز واقعیت دیگری از آنان عیان‌ شده دلیل نمی‌شود که اولاً گذشته آنان را تخطئه کرد و ثانیاً نباید به حمایت‌ها، تعریف‌ها و طرفداری‌های احتمالی جماعتی مذهبی از آنان در گذشته خرده گرفت؛ چراکه وضعیت فعلی آنان، عطف به ما سبق نمی‌شود و باید این را در قضاوت‌هایمان در نظر بگیریم که نباید بدی امروزشان، خوبی‌ دیروزشان را هم تحت تأثیر قرار دهد.