بورس کالا دست به دامن مشاورین املاک می‌شود!

سه سال پیش و در چنین روزهایی، بورس کالا از برنامه خود برای فروش اموال مازاد بانک‌ها در تالارشیشه‌ای خبر داد، برنامه‌ای که با همه ظاهر جذاب آن، تا اینجای کار با موفقیت به مرحله اجرا درنیامده تا شاید بانک‌ها ولو هر چند اندک، از شر دارایی‌های سمی خویش خلاص شوند. دارایی سمی بدان دسته از دارایی‌های مالی گفته می‌شود که قابلیت نقد شوندگی آنها محدود بوده و یا از دست رفته. گمان می‌رود، ارزش دارایی‌های سمی نظام بانکی کشور، دستکم 32 میلیارد دلار باشد، به عبارتی، بانک‌ها در ایران دستکم 20 هزار ملک مازاد در اختیار دارند که اکنون و به دلایل مختلفی چون رکود حاکم بر بازار مسکن، کشش اندک برای خرید اموال عرضه شده و مهیا نبودن شرایط لازم، بستر مناسبی برای فروش آنها مهیا نیست. حال آنکه نظام بانکی در شرایط خشکسالی مالی فعلی، بیش از هر زمان دیگری به منابع نقدینگی بالا نیاز دارند. اموال مازاد بانک‌ها در شرایط فعلی به دو دسته املاک تملیکی و اموال غیر تملیکی تقسیم بندی می‌شود که در نوع نخست، این املاک از محل عدم بازگشت وثایق و تسهیلات اعطایی تملیک شده است. شکی نیست که املاک تملیکی همواره یکی از عوامل اذیت کننده بانک‌ها به شمار می‌روند و نگهداری این نوع از املاک برای بانک‌ها جدای از حبس منابع مالی، نتیجه ای جز ضرر و زیان در پی ندارد. به عبارتی، به دلیل کمبود منابع مالی بانک ها به دلیل افزایش روز افزون اموال مازاد، این بنگاهها را به سمت برداشت از منابع بانک مرکزی و یا بازار بین بانکی سوق داده. هر چند که استفاده از هریک از مکانیسم‌های مذکور برای تامین منابع مالی، تبعات سنگینی را برای آنها به دنبال دارد. از پرداختن جرایم سنگین گرفته تا در نظر گرفتن سودهای هنگفت بابت اخذ تسهیلات در بازار بین بانکی. به نظر می‌رسد، رکود سنگین، افزایش سرسام آور هزینه ها و پرداختن سود بالای بانکی به سپرده گذاران،در شرایط فعلی کمر نظام بانکی را خم کرده. هرچند که در این بین، محدودیت های ناشی ازاابلاغ قانون رفع موانع تولید هم کارد را به استخوان بانک ها رسانده. در این رهگذر، همه این عوامل دست به دست هم داده تا با همه تنگ نظری بانک ها در عرضه اموال مازادخود، دست از لجاجت برداشته ودر واگذاری املاک خودگشاده دستی به خرج دهند. هرچند که نتیجه چندان روشنی هم برای آنها به دنبال نداشته است. تاریخچه فروش اموال مازاد بانک ها دربورس کالا مربوط به مصوبه سه سال قبل ستاد اقتصاد مقاومتی بوده، البته کمی بعد از آن و با ابلاغ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور،استفاده ازکانال بورس کالا برای فروش این دست اموال،موج شادی را به اردوگاه بورس کالا بازگرداند. شادی که چندان هم پایدار نمانده. گمان می رفت با این ساز وکار، موسسات مالی واعتباری تن به فروش بیشتر املاک مازاد خود درتالار شیشه ای دهند. هرچند که جدی نگرفتن این مصوبه،تا اینجای کار حکم آب سردی داشته بر پیکر عطشناک بورس کالا. در این راستا،"حامد سلطانی نژاد"،مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران به «نسیم آنلاین» گفته که آمار مشخصی از اموال مازاد بانک ها در دست ندارند و افزوده که جذب نشدن خریداران و رکود حاکم بر بازار از جمله دلایل عدم فروش اموال بازاد بانک ها در بورس کالا بوده است. به گفته وی،یکی ازاقدامات مدنظر برای جذب بیشتر مشتریان، طراحی پلت فرم با قابلیت بازدید مجازی و قیاس املاک مختلف با یکدیگر در بورس کالا است. سلطانی نژاد پیش بینی کرده که این نرم افزار در نیمه دوم سالجاری نهایی شودکه دراینصورت فروش جدی املاک مازاد بانک ها کلید می خورد. مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در عین حال خبرداده که بورس کالا به مشاوران املاک هم دسترسی هایی را تعریف خواهد کرد تاآنها هم با پیگیری و فروش املاک مازاد بانکها درکف بازار، بورس کالا را یاری کنند. وی، توضیح داده که بورس کالا علاوه برکارگزاران خود از مشاوران املاک هم برای فروش املاک مازاد بانکها کمک خواهد گرفت. صرفنظر از پرداختن بیشتر به عدم موفقیت بورس کالا،اما استقبال نکردن بانک ها از عرضه جدی املاک خود در تالارشیشه ای، یکبار دیگر این ذهنیت را به دست داده که شاید بانک ها از مکانیسم فروش اموال مازاد خود در بورس کالا رضایت چندانی ندارند. هرچندکه به روشنی دلیل آن معلوم نیست! در عوض،"سیدحسن یمنی"مدیرعامل شرکت فروش اموال مازاد بانک ها به «نسیم آنلاین» گفته که فروش املاک مازاد بانک ها در سال 95 در قیاس با سال ما قبل ازآن از رشدی 40 درصدی برخوردار بوده و افزوده که واگذاری املاک بانک ها برای فروش در شرکت متبوع، در سه ماهه ابتدایین امسال از رشدی 50 درصدی برخوردار شده که نشانه آن هم برگزاری 6 مزایده فروش است. تا اینجای کار تردید باقی نمانده که بورس کالا در عرضه اموال مازاد بانک‌ها در قیاس با شرکت فروش موال مازاد بانکها موفقیت چندانی نداشته که با این وضعیت احتمال دارد نخستین عرضه واقعی بورس کالا به نیمسال دوم بکشد. باید دید که در نهایت بورس کالا موفق خواهد شد، اولین چراغ عرضه اموال مازاد بانکها را در تالار شیشه ای روشن کند؟