اجاره ۱۰۰ میلیونی یک کارخانه به ۳ چوپان!
کارخانه ۴۳ ساله پارسیلون که زمانی با ۲۰۰۰ کارگر یکی از بزرگترین تولیدکنندگان الیاف فیلامینت گرانول پلی آمید بوده است، سالی ۱۰۰ میلیون تومان به چند چوپان اجاره داده شد.
بر پارسیلون چه گذشت؟ بر اساس گزارشی که پیشتر در شبکه مستند پخش شده بود، پارسیلون یکی از بزرگترین تولیدکنندگان الیاف فیلامینت گرانول پلی آمید است که درسال 1353 در 8 کیلومتری جنوب شهر تاریخی خرمآباد در زمینی به مساحت دو میلیون و دویست هزار مترمربع تأسیس شد. مساحت بسیار زیاد این کارخانه فضای مساعدی را برای توسعه صنایع وابسته در اختیار این کارخانه گذاشته بود. پارسیلون بهعنوان یک کارخانه مادر 400 کارخانه را تغذیه میکرد. این کارخانه در سال 1361 با ظرفیت سالانه 14 هزار و دویست تن انواع نخ خام و استرچ و یک هزار تن گرانول پلی آمید 6 به بهرهبرداری رسید.محصولات پارسیلون در صنایع تکسچر ایزینگ، بافندگی کتن و راشل، گردباف، تولید نخ تور ماهیگیری، جوراببافی، شیلنگ، لاستیک و انواع قطعات پلاستیکی مهندسی مورداستفاده قرارگرفته است. تأسیسات آبرسانی؛ برقرسانی، فضای سبز، منازل مشرفبه کارخانه، مهمانسرای بسیار زیبا، تهویه بسیار پیشرفته، انبارهای بزرگ، امینی بسیار بالا و ... امکاناتی بودند که همگی نوید یک شرکت بسیار موفق را میدادند. ازنظر نیروی کار 1640 نفر در 4 شیفت 8 ساعته کار میکردند که اگر تعداد افراد دارای مشاغل موردی را به این رقم اضافه کنیم، تقریباً 2000 نفر در این کارخانه شاغل بودند که هرکدام بهصورت تقریبی نماینده (سرپرست خانوار یا نانآور خانواده) یک خانواده 4 تا 5 نفره بودند که بهصورت میانگین بین 8 و نیم تا 9 هزار نفر بهصورت مستقیم از این کارخانه امرارمعاش میکردند. واگذاری مشکوک کارخانه 3.5 میلیارد تومانی با آورده اولیه 400 میلیون تومان! پارسیلون بعد از انقلاب تا دهه 80 موفقیتهای چشمگیری داشت تا جایی که علاوه بر تأمین معیشت نزدیک به 2000 کارگر و کارمند، در امور خیریه همچون ارسال کمک به جبهههای حق علیه باطل و مدرسهسازی فعالیتهای بسیار ارزشمندی داشت. هنوز هم مدارس ساخت پارسیلون زندهاند و نفس میکشند. ساخت چندین مدرسه توسط پارسیلون پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بانک صنعت و معدن تصدی پارسیلون را بر عهده گرفت که در سال 1381 اقدام به تأسیس شرکت آتیه دماوند کرده و کلیه شرکتهای تحت امر خود را برای واگذاری در چارچوب اصل 44 به این شرکت محول نمود. در سال 1382 شرکت آتیه دماوند طی قراردادی سهام پارسیلون را پس از 25 سال به بخش خصوصی (یک سرمایهگذار به همراه دو تن از شرکای وی) واگذار کرد. آنگونه که در قرارداد آمده است کل قرارداد واگذاری شرکت، 35 میلیارد و 598 میلیون ریال (35.598.481.788) بود که از این 3.5 میلیارد تومان، سرمایه گذران تنها 493 میلیون تومان بهصورت نقدی تهیه کردند و مقرر شد مابقی (بیش از 3 میلیارد تومان) در 16 قسط پرداخت شود. ورشکستگی از همان روزهای اول شروع شد اولین اشکال این قرارداد آورده بسیار کم خریدار بود، اگر 493 میلیون تومان سرمایه را بین این سه سرمایهگذار تقسیم کنیم هرکدام از این سه نفر فقط 180 میلیون آورده برای اداره این کارخانه عظیم را داشتند؛ اما مسئله به همینجا ختم نشد، از مجموع 16 قسط ذکرشده در قرارداد، تنها یک قسط پرداخت شد. به عبارتی خریدار فقط 11 درصد از کل مبلغ را برای خرید داشت، چه برسد به اینکه سرمایه کافی برای راهاندازی و توسعه خط تولید و خرید مواد اولیه را داشته باشد. حال کارخانه پارسیلون بود و این سرمایهگذاران که به گفته شاهدان عینی، همه دیون و مخارج کارخانه را یا از طریق فروش داراییها و مواد اولیه ذخیرهشده در انبار و یا از طریق تسهیلات استانی تأمین میکردند. از همان شروع واگذاری انبارها جمعآوری شدند، قطعات فروخته شد و برخی از واحدهای تولیدی جمع شدند. با توجه به اینکه مواد خام این کارخانه از ترکیه و کره وارد میشد، در زمان تحریمهای دولت دهم، با نوسانان شدید ارز و افزایش شدید قیمت نفت در بازار جهانی، قیمت مواد اولیه شدیداً افزایش یافت که دیگر توان واردکردن مواد اولیه در سرمایهگذار وجود نداشت، بهاینترتیب پارسیلون هرروز به سمت زیان دهی سوق پیدا میکرد. اما یکی دیگر از عوامل زیان دهی کارخانه این بود که پارسیلون بهعنوان یک صنعت مادر در نظر گرفتهشده بود که صنایع تکمیلی و مکمل باید در کنار آن راهاندازی میشد، اما این طرحها همچون «طرح طایر کورد» به نتیجه نرسید و تنها به یک تابلو و چند فنس و دیوار اکتفا کردند. کمکهای میلیاردی در کجا هزینه شد؟ مسئولین استانی بارها حمایت خود را با در اختیار گذاشتن تسهیلات استانی و همچنین صدور مجوز فروش یکی از زمینهای وابسته به پارسیلون را به مدیریت جدید دادند، این زمین به مبلغ 4 میلیارد تومان برای پرداخت دیون کارخانه فروخته شد و همچنین 48 میلیارد تومان از محل تسهیلات استانی برای کمک به اشتغال و تولید به پارسیلون اختصاص داده شد اما فایده نداشت و پارسیلون باآنهمه عظمت، به کارخانهای کوچک تبدیل شد که 120 کارگر و کارمند رسمی و تعدادی نیروی قراردادی کار در بخشهای محدودی از آن کار میکردند که از هیچگونه مزایای که قبلاً داشتند، برخوردار نبودند. داستان غمانگیز پارسیلون از زبان استاندار لرستان نیز شنیدنی است، وی میگوید: آیا کسی از استاندارهای قبلی سؤال کرده که چرا سرمایهگذاری پارسیلون را تحویل گرفته 300 میلیون تومان پول داده، 21 میلیارد پول گرفته، هفت هکتار زمین تحت اختیار قرار داده و یک هزار و 200 کارگر را به 120 کارگر رسانده و تمام تجهیزات را فروخته والان 130 میلیارد تومان بدهکاری ایجاد است. سرانجام پارسیلون چه شد؟ تحصن و اعتراض کارگران پارسیلون به دلیل نگرفتن حقوق خود و مشکلات ادامهدار این کارخانه سبب شد در تاریخ 22 آبان ماه 95 استاندار لرستان خبر واگذاری این کارخانه را اعلام کند. به دستور وزیر صنعت قرار شد یک کنسرسیوم از بستانکاران عمده شرکت تشکیل و مطالبات خود را از طریق تملک سهام وصول کنند. در نامه وزیر صنعت و معدن گفتهشده بود: شرکت سرمایهگذاری آتیه دماوند ظرف یک ماه ضمن ایجاد شرکت جدید متشکل از اعضای کنسرسیوم نسبت به انتقال سهام به سهامداران جدید اقدام کند. بااینحال آخرین تحصن کارگران پارسیلون قبل از عید سال 96 بوده است و در حال حاضر تکلیف پارسیلون چندان مشخص نیست و در ماههای اخیر برخی از بازنشستگان این شرکت ادعا کردهاند که بخشی از مطالبات آنها پرداختنشده و در حال حاضر بخشی از کارخانه راهاندازی شده و درآمد صرف محدود کارگران رسمی شرکت میشود.