ارتقای کیفیت آب دریاچه شهدای خلیج‌فارس

137 آنلاین: عليرضا جاويد معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران با اشاره به آغاز بهره‌برداري رسمي از تصفيه‌خانه درياچه شهداي خليج‌فارس در فروردين‌ماه سال‌جاري، بهبود كيفيت آب درياچه را نتيجه مستقيم عملكرد اين تصفيه‌خانه در فرايند آبگيري، بازچرخاني و تصفيه مجدد آب ذكر و اضافه كرد: نتايج آزمايشگاه مستقر در درياچه كه به‌طور مستمر به اندازه‌گيري بيش از 30پارامتر مختلف شيميايي و فيزيكي مي‌پردازد و همچنين نتايج حاصل از آزمايش‌هاي متخصصان دانشگاه شهيد بهشتي، نشان‌دهنده كيفيت مطلوب آب درياچه شهداي خليج‌فارس و مطابقت كامل آن با استانداردهاي سازمان حفاظت محيط‌زيست ايران، در هر دو رسته حفظ محيط‌زيست و كاربري تفرجگاهي است. متعاقب آغاز به‌كار تصفيه‌‌خانه درياچه شهداي خليج‌فارس، ميزان فسفر كل آب درياچه تا 15درصد كاهش يافته است، ميزان فعلي فسفر در آب درياچه شهداي خليج‌فارس را حدود 0.05ميلي گرم در ليتر و بسيار كمتر از حد مجاز 13.0ميلي گرم در ليتر) است كاهش ميزان فسفر با توجه به نقش مهم اين ماده در فرايند تغذيه‌گرايي و رشد جلبك‌ها، سبب بهبود وضعيت ظاهري آب درياچه نيز شده است؛ ضمنا پيش‌بيني مي‌شود شاخص «فسفر در بدنه آبي» نيز در مهرماه سال‌جاري نسبت به زمان مشابه سال قبل 25درصد كاهش يابد. فصل آبگيري درياچه شهداي خليج‌فارس از رودخانه كن، از دي‌ماه هر سال آغاز شده و تا اواخر فروردين‌ماه ادامه دارد امسال با توجه به زمان تكميل تصفيه‌خانه درياچه شهداي خليج‌فارس، حدود نيمي از آب ورودي از رودخانه كن، قبل از ورود به مخزن درياچه تصفيه شد. علاوه بر اين متعاقب اتمام آبگيري، فرايند بازچرخاني تاكنون ادامه داشته و از اين‌رو انتظار مي‌رود كيفيت آب درياچه در نتيجه بازچرخاني و تصفيه مجدد آن، روزبه‌روز بهتر شود. تلاش براي بهبود كيفيت آب درياچه شهداي خليج‌فارس، اقدامي مستمر و توقف‌ناپذير است دستيابي به شرايط مطلوب و پايدار كيفيت آب، به حدود 2سال كاركرد پيوسته تصفيه‌خانه نياز دارد. بازچرخاني آب درياچه شهداي خليج‌فارس پس از دستيابي به شرايط مطلوب طي چندماه در سال ادامه خواهد داشت محاسبه ميزان فعاليت تصفيه‌خانه، نيازمند فراهم ساختن يك مدل جامع مطالعاتي است كه حتي فسفر ناشي از فضولات پرندگان و ماهي‌ها و نيز زباله‌هايي را كه متأسفانه توسط بازديدكنندگان به درياچه ريخته مي‌شود مدنظر قرار دهد؛ مدلي كه تلاش براي تهيه آن در حال انجام مراحل نهايي است. 30پارامتر كنترل مي‌شود باوجود آنكه بيش از 30پارامتر در درياچه شهداي خليج‌فارس در حال اندازه‌گيري است، عامل فسفر به‌دليل تغذيه‌گرايي داراي اهميت بيشتري است. اين عامل منجر به ظهور جلبك مي‌شود بنابراين عامل تغذيه‌گرايي به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عناصر موجود در درياچه به‌صورت دائمي كنترل و ارزيابي مي‌شود. به‌صورت معمول سالانه تنها در 4ماهي كه بارندگي زياد است و ميزان هرز‌ آب‌هاي رودخانه كن بيشتر مي‌شود، در درياچه آبگيري صورت مي‌گيرد. در واقع در اين مدت حدود 2ميليون مترمكعب آبگيري صورت مي‌گيرد كه منبع اين آب هم رودخانه كن است. در بالادست رودخانه كن به‌دليل وجود اراضي كشاورزي و فاضلاب‌هاي بالادست، ميزان فسفر موجود در آب رودخانه در پايين‌دست زياد است اين ميزان فسفر در نهايت به درياچه منتقل مي‌شود كه موجب تغذيه‌گرايي آب درياچه شده و باعث رشد جلبك مي‌شود. راه‌اندازي تصفيه‌خانه درياچه شهداي خليج‌فارس آب رودخانه كن در تصفيه‌خانه كنترل شده و فسفر موجود در آن حذف مي‌شود و سپس آب با شاخصه‌هاي استاندارد به درياچه مي‌ريزد. در 4سال گذشته كه آب رودخانه كن بدون تصفيه وارد درياچه شده، موجب تغذيه گرايي نشده بود، چرا كه ميزان فسفر موجود در آب در سال‌هاي گذشته عامل تغذيه‌گرايي نبود. فضايي براي تلطيف هواي پايتخت هنگامي كه پهنه‌ آبي 140هكتاري در غرب تهران شكل گرفت، نگاه‌هاي كارشناسان به غرب تهران چرخيد. شكل‌دهي به اين پهنه‌‌آبي آن‌هم در روزگاري كه درياچه‌هاي كوچك و بزرگ ايران رو به خشكي مي‌رفت. شكل‌دهي به يك اكوسيستم جديد و ايجاد ثبات و پايداري در آن و همچنين كنترل مشكلات ازجمله اقدامات گسترده‌اي بود كه در اين مدت صورت گرفت. تبخير سالانه 2ميليون مترمكعب آب در اين درياچه پيش از احداث درياچه با اندازه‌گيري دقيق ميزان دبي آب رودخانه كن، اين ميزان تبخير وجود داشت. با احداث درياچه، پيش‌بيني بر همين ميزان تبخير بود كه همين اتفاق هم افتاد. در واقع افزايش رطوبت آن هم در كنار يك محدوده جنگلي باعث شد، تا اكوسيستم تازه‌اي در غرب تهران شكل بگيرد. اين اكوسيستم باعث تلطيف هواي غرب تهران و ورودي هواي تهران شد كه در نتيجه بر كل شهر تأثير گذاشت.