واکنش روحانی به «کدخدا» دیر اما واقع گرایانه
اظهارات اخیر دولتمردان به ویژه رئیسجمهور نشان داد ایران به تمامی تعهدات برجامی خود پایبند بوده اما غربیها فقط نقض عهد کردند از این رو اقدام متقابل در دولت دوازدهم ضروری به نظر میرسد.
خبرگزاری فارس: حسن روحانی رئیسجمهور هفته گذشته در جلسه هیأت دولت از رفتار ناصحیح آمریکا در قبال برجام و نحوه عمل به تعهداتش در توافق هستهای انتقاد کرد و اقدامات آمریکا را با روح و متن برجام در تعارض دانست. آنچه رئیسجمهور با گذشت دو سال از توافق هستهای درباره بدعهدی آمریکا مطرح کرد، تنها به بدعهدی در چند دهه اخیر و تعهدات بینالمللی همچون تعهد پاریس و چند کشور مربوط نمیشود. آمریکا در تمام دوران تاریخی خود خیانتهای بیشماری را در قبال اعتمادی که به آنها شده را به دنیا نموده که بر همین مبنا یک نماد پیمانشکن واقعی در تاریخ است. اقدامات آمریکاییها با روح و متن برجام در تعارض است روحانی در نشست هیات دولت عنوان کرد: امروز یکی از توطئههای آمریکا این است که ایران بگوید دست از تعهدات خود برداشته و به امضاء خود متعهد نیست و به اعتقاد من هرگز موفق نخواهد نشد. اگر آمریکایی ها بخواهند تحریم هایی را تحت هر عنوان و بهانه ای علیه ما تحمیل کنند، ملت بزرگ ایران پاسخ مناسب به آنها خواهد داد. واقع گرایی روحانی در اعتماد به آمریکا واقع گرایی روحانی در معرفت شناختی و هستی شناسی آمریکا در پی تمدید و تصویب تحریم های اخیر سنای آمریکا و واکنش به آن قابل تقدیر است، آن هم در شرایطی که در آستانه روی کار آمدن دولت دوازدهم قرار داریم که میتواند با هوشیاری و اقدامی متقابل که دارای ضمانت اجرایی لازم باشد و عمل به آن به انسجام و همدلی هر چه بیشتر در بین ارکان نظام اسلامی و ملت انقلابی منجر خواهد شود. بر همین اساس حجتالاسلام سیدناصر موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان در مجلس میگوید: جای خوشحالی و خرسندی است که دولتمردان هم به این نکته اذعان کردند که آمریکا به هیچ وجه قابل اعتماد نیست. موسوی لارگانی همچنین یادآور شد: سخنان اخیر دولتمردان به ویژه روحانی نشان داد که ایران به تمامی تعهدات برجامی خود پایبند بوده است اما غربیها فقط نقض عهد کردند؛ همین سخنان به نوعی زمینه انسجام ملی را فراهم میآورد. آمریکا نماد بیاعتمادی در روابط خارجی در تمام دوران روسای جمهور آمریکا، پیرامون مسائل و موضوعات مختلف با کشورها توافقاتی انجام داده، اما بلافاصله پس از آنکه به اهداف مطلوب خود رسیده، پیمانشکنی و خیانت را پیشه کار خود ساخته است. خیانت آمریکا به کشورهای فرانسه، چین، شوروی سابق و انقلابهای رنگین در برخی کشورها و نیز خیانت به اعتماد کشورهای کره شمالی و لیبی در برنامههای هستهای را میتوان از جمله مصادیق عهدشکنی آمریکا نام برد. کشور لیبی در سال 2004 در راستای اعتمادسازی به آمریکا در دوران قذافی، برنامههای هستهای و حتی نظامی خود را متوقف نمود و آمریکا برای نشان دادن حسن نیت خود پیمانهای همکاری اقتصادی و حمایت نظامی را به امضاء رساند. در نهایت قبل از اجرایی شدن نهایی تعهدات، رژیم قذافی توسط آمریکا با بهانههای مختلف به عمر خود در منطقه پایان داد. هشدارهای رهبر انقلاب دربارهی مذاکرات با آمریکا رهبر معظم انقلاب همزمان با شروع به کار دولت یازدهم در جمع مسئولین درباره خوشبین نبودن به رفتارهای آمریکا و غیر قابل اعتماد بودن آمریکا و انگلیس تذکر داده و از جمله مصادیق سخنان مقام معظم رهبری از باب آنکه راهنمایی دیپلماتها و دولت در مذاکرات آینده باشد، فرمودند:« آنها از یک طرف اظهار علاقهمندی و مذاکره میکنند و از طرف دیگر میگویند: همه گزینههای ما روی میز است. مقام معظم رهبری در طول مذاکرات به طور مدام دغدغه از بدعهدیهای طرف مقابل داشتند و همیشه به اعضاء تیم مذاکره کننده درباره نیرنگ، حیلهگری و دروغ طرف مقابل تأکید میکردند. رهبر انقلاب حتی پس از به سرانجام رسیدن مذاکرات تأکید کردند: لازم است متن فراهم آمده با دقت ملاحظه و در مسیر قانونی قرار گیرد و مراقبت از نقض عهدهای طرف مقابل صورت گرفته و راه آن بسته شود.» در تاریخ معاصر ایران، در برهه های مختلف در پی اعتماد به آمریکا در قضایایی همچون ملی شدن صنعت نفت توسط مصدق و به ویژه تعلیق داوطلبانه فعالیتهای هستهای کشورمان در دولت اصلاحات در پی اعتماد به آمریکا، دستاوردهایی جز پشیمانی در بر نداشته است. بر اساس هوشیاری و شناخت از آمریکا، رهبر انقلاب در سال 1394 شروط 9 گانهای را جهت پایبندی طرفهای مذاکرات پیرامون حفظ منافع ملی در راستای اجرای برجام صادر نمودند. در بند 3 از شروط 9 گانه آمده است: در سراسر دوره هشت ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانهای (از جمله بهانههای تکراری و خود ساخته تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است اقدامات لازم را انجام دهد و فعالیتهای برجام را متوقفسازد. برخی شروط نه گانه رهبر انقلاب درباره برجام عملی نشد علی اکبر ولایتی عضو هیئت نظارت بر برجام معتقد است برخی شروط 9گانه رهبر انقلاب در اجرای برجام عملی نشده است.علی اکبر ولایی معتقد است:از زمان اجرایی شدن برجام آمریکایی ها هر روز به بهانه های مختلف مصوبه ای را علیه ایران تصویب کرده اند که می توان به تحریم های حقوق بشر،تروریسم و مانند این ها اشاره کرد. حال از زمان اجرایی شدن برجام و با گذشت 2 سال از آن، برجام با بهانههای مختلف به شکل تمدید و تصویب طرحهای تحریمی همچون داماتو رو به رو بوده است. طرح جدید سنای آمریکا موسوم به قانون مقابله با اقدامات بیثبات کننده آن هم پس از اعلام نتایج انتخابات 96، نشان میدهد که برای سران آمریکا تفاوتی ندارد چه شخصی و با چه دیدگاهی بر سر کار بیاید و اساساً طرف غربی با اصل نظام و انقلاب اسلامی و ملت ایران دشمنی دارد و دیگر اینکه این طرح سنا آمریکا نشان داد که مذاکره با کدخدا نه تنها راحتتر نیست، بلکه خسرانی جبران ناپذیر در بردارد. طرح اخیر سنای آمریکا نیز مغایرت آشکار با بندهای 26 و 29 برجام دارد، زیرا این طرح تاثیرگذاری منفی و مستقیم به عادیسازی تجارت و روابط اقتصادی کشورها با ایران داشته و در اجرای برجام خلل ایجاد مینماید. اقدامات تعارض آمیز و عهدشکنی آمریکا در نقض برجام تا به آن میزانی بوده که خود وزیر امور خارجه در واکنش به آن میگوید: متأسفانه آمریکا در حد بسیار نازل برجام را قبول دارد و به آن پایبند است. لزوم اقدام متقابل در برابر آمریکا در شرایطی که آمریکا اقدام به طرح تحریمی جدید در برابر ایران مبادرت ورزیده است، تعدادی از نمایندگان مجلس از دولت انتظار پاسخی قاطع و محکم در برابر زیادهخواهیهای آمریکا را دارند. نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز معتقد است ایران باید براساس اقدام متقابل عمل نماید زیرا طرح اخیر سنای آمریکا نقض برجام به عنوان یک تعهد بین المللی محسوب میشود. سعیدی نماینده مردم تبریز در مجلس، با تاکید بر لزوم ایستادگی دولت در برابر زیاده خواهی های آمریکا عنوان کرده است: دولت باید پاسخ زیادهخواهیهای آمریکا را بدهد، اگر ما در برابر آمریکا کوتاه بیاییم قطعاً این کشور گستاختر خواهد شد و دولت باید با پشتوانه ملت در مقابل آمریکا بایستد. از سوی دیگر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، با عنایت به روند رو به جلوی آمریکا در نقض برجام معتقد است: اگر موارد تخلفات به نقض اساسی برسد گزینههای دیگری از جمله عقبنشینی و خروج از توافق در دسترس ایران میباشد.