ترامپ در مسئله ایران در انزوا قرار گرفته است

خبرگزاری تسنیم: روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» در تحلیلی نوشته است: "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران در سالگرد توافق هسته‌ای این کشور با کشورهای عضو گروه «1+5»، به آمریکا سفر کرده تا روند تحقق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مورد برنامه هسته‌ای ایران را بررسی کند. برخلاف تعهدات دولت آمریکا در قبال برجام، "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری این کشور، طبق اظهارات علنی خود، قصد ندارد در روابط با تهران قدمی به جلو برداشته و تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. البته کارشناسان بر این عقیده هستند که با وجود اظهارات تند مقامات آمریکایی، واشنگتن دست به اقدام جدی علیه تهران نخواهد زد، برای اینکه شرکای اروپایی اش در این رابطه با آمریکا اختلاف نظر داشته و از موضع گیری شدیدالحن علیه ایران حمایت نخواهند کرد. البته مشکل اینجاست که روند اجرای برجام، یا بطور دقیق تر، جدول زمانی لغو تحریم‌ها علیه ایران، در بسیاری از موارد به اراده مقامات واشنگتن و دولت ترامپ بستگی دارد که حتی در زمان مبارزات انتخاباتی هم از توافق هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و آن را یکی از اشتباهات مهم "باراک اوباما" نامیده بود. ظریف در نخستین روز سفر خود در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» بار دیگر از عدم اجرای تعهدات آمریکا در قبال برجام انتقاد نموده و تاکید کرد: «ما توافق کرده بودیم که تنها ساختار مسئول بررسی اجرای تعهدات آژامس بین المللی انرژی اتمی باشد و این ارگان تاکنون هفت مرتبه اعلام نموده که جمهوری اسلامی صادقانه و بطور کامل به تعهدات خویش پایبند بوده است. ولی با این وجود طرف آمریکایی هنوز به تعهدات خویش عمل نکرده است.» البته دونالد ترامپ روز دوشنبه، 17 جولای اعتراف کرد که ایران واقعا به شروط توافق هسته ای پایبند بوده، ولی این به منزله آن نخواهد بود که واشنگتن تحریمهای جدیدی در رابطه با برنامه موشکی ایران علیه این کشور اعمال نکند. ترامپ به راحتی نمی‌تواند برجام را نادیده بگیرد به نوشته این روزنامه، این یک واقعیت است که دولت جدید آمریکا تاکنون از مشارکت فراآتلانتیکی و توافق پاریس در زمینه آب و هوا خارج شده است. ترامپ در مبارزات انتخاباتی بارها از عضویت واشنگتن در این توافقات بین‌المللی انتقاد کرده بود، همانطور که از مشارکت کشورش در توافق هسته ای با ایران راضی نبود. برجام یا همان توافق هسته ای بین ایران و کشورهای عضو گروه «1+5» دو سال قبل و در تاریح 14 جولای به تصویب رسید که بر اساس آن در ازای اجرای شرایط قید شده در این توافقنامه از سوی تهران، کشورهای غربی هم متعهد شدند تا بتدریج تحریم‌ها علیه ایران را لغو کنند. "ولادیمیر ساژین" کارشناس ارشد موسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد نیست که آمریکا بتواند در آینده نزدیک از برجام خارج شود، آنطور که براحتی از توافق پاریس براحتی کناره گیری کرد. وی در گفتگو با «گازیتا.رو» گفته است: «ما همه به نفرت دونالد ترامپ نسبت به ایران واقف هستیم. این از ویژگی‌های همه روسای جمهوری پیشین آمریکاست که از بعد از انقلاب اسلامی سال 1979 در ایران به قدرت رسیده اند.» این کارشناس روس می افزاید: «باید توجه داشت برجام یک توافق دوجانبه بین آمریکا و ایران نیست، بلکه یک طرح چندجانبه بین المللی است که بین 5 عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان و ایران امضاء شده و برخی مفاد آن در دوره زمانی 15 ساله باید تحقق یابد. ضمن اینکه برجام بر اساس قطعنامه‌ای مرتبط از سوی شورای امنیت سازمان ملل هم تقویت شده و همه 15 عضو این شورا با قاطعیت و کمتر از یک هفته بعد از امضای توافق هسته‌ای از آن حمایت کردند.» ترامپ قصد ندارد روابط با تهران را تیره تر کند ساژین تاکید نمود: «بدین ترتیب مسلما آمریکا نمی تواند به این راحتی از قطعنامه شورای امنیت سرپیچی کند. ضمن اینکه چنین تصمیمی، حتی آمریکا را در وضعیت دشواری قرار خواهد داد، برای اینکه کشورهای اروپایی همواره با امید زیادی به ایران بعنوان یک شریک اقتصادی نگاه می کردند و اکنون شرایط برای توسعه همکاری‌های آنها با تهران فراهم شده و آنها اصلا مایل نیستند تا این موقعیت را از دست بدهند. علاوه بر این، لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران حتی به نفع کشورهای چین، کره جنوبی، ژاپن و هند شده که از شرکای اقتصادی جمهوری اسلامی محسوب شده و همواره خواستار توسعه بیشتر همکاری‌های دوجانبه با تهران بوده اند.» این کارشناس نتیجه گیری کرده است: «بنابراین خروج آمریکا از برجام، دولت ترامپ را در "وضعیت انزوا" در مقابل کشورهای بزرگ اروپایی و آسیایی که خواهان توسعه گفتگوها با تهران هستند، قرار خواهد داد و به همین دلیل با وجود اظهارات تند ترامپ و مقامات دولتش، بسیار بعید است که رئیس جمهوری آمریکا دست به اقدامی بزند که روابط با ایران، از این بدتر و تیره تر شود.» "سرگئی دمیدینکو" شرق شناس و رئیس موسسه علوم اجتماعی آکادمی علوم روسیه نیز معتقد است توافق هسته ای یا همان برجام مورد تجدیدنظر قرار نخواهد گرفت، برای اینکه این توافق بدرستی «بزرگترین دستاورد سیاست خارجی آمریکا» نام گرفته است و نظر شخصی دونالد ترامپ نمی تواند تاثیری بر دیدگاه کلی در خصوص اهمیت این توافقنامه مهم بین المللی بوجود آورد. کسی مایل نیست اوضاع در خاورمیانه پیچیده تر گردد به نوشته این روزنامه، برغم اینکه دونالد ترامپ بخواهد یا نخواهد از برجام خارج شود، کمتر کسی حتی در محافل کارشناسی آمریکا مایل است که اوضاع در منطقه خاورمیانه پیچیده تر از وضعیت کنونی شود. سژین در عین حال یادآور شده است که در بدترین شرایط، آمریکا ممکن است شروع به توقف در روند اجرای برجام کند. البته این کار هم بسیار دشوار است. لازم است تا اورانیوم غنی شده و آب سنگین تولید شده در برخی تاسیسات هسته‌ای ایران از این کشور خارج شوند. چنین اقدامی مستلزم صرف زمان زیادی و مشارکت کارشناسان بین المللی است. این کارشناس افزود: «از ژانویه سال گذشته اجرای برجام و بطور همزمان روند لغو تحریم‌ها علیه ایران عملا آغاز شده است، ولی مقامات تهران از آهنگ این روند چندان رضایت ندارند. البته این واقعیتی است که بسیاری از تحریم‌ها، بخصوص در عرصه بانکی به منافع اقتصادی بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی هم آسیب زده است.» سرگئی دمیدینکو بر این عقیده است که واشنگتن بر اعمال فشارهای خود بر تهران در عرصه منطقه‌ای و جهانی ادامه خواهد داد، چرا که نیروهای دارای تمایلات ضدایرانی در ایالات متحده بسیار فعال هستند و همواره بهانه‌ای نیز برای ادامه این خط مشی بوجود می آید، بخصوص آنکه ایران اصلا قصد ندارد تغییری در برنامه توسعه توان موشکی خود بوجود آورد که آن را برای تامین امنیت و دفاع قابل اطمینان از کشور ضروری می داند.