خام گیاه‌خواری بدترین رژیم غذایی

سرویس سبک زندگی فردا : درباره گیاهخواری حرف‌های متفاوتی زده می‌شود. عده‌ای آن را راهی برای رسیدن به سلامتی و شادابی بیشتر می‌دانند، عده‌ای به‌خاطر حمایت از حقوق حیوانات به گیاهخواری اصرار دارند و برخی هم معتقدند این رژیم آسیب‌زاست و باعث محرومیت بدن از منابع مفید حیوانی می‌شود. در ادامه این مطلب را به نقل از سلامت نیوز بخوانید.

اما واقعیت چیست؟ آیا گیاهخواری می‌تواند رژیم غذایی مناسبی به‌حساب بیاید؟ گیاه چه نقشی در تغذیه دارد؟

در یک الگوی غذایی سالم، توصیه می‌شود بیشتر کالری مورد نیاز بدن از طریق مواد غذایی گیاهی دریافت شود. در هرم‌های خوراکی تقریباً ۵۵ تا ۶۵ درصد به غلات اختصاص داده شده و ۱۵ تا ۲۰ درصد به میوه‌ها، سبزی‌ها و صیفی‌جات اختصاص داده می‌شود. در بخش کوچک تری پنیر و تخم‌مرغ و شیر و لبنیات تازه و کم‌چرب جای می‌گیرند و بخش بعدی را گوشت‌ها تشکیل می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت که در تمام راهنما‌های غذایی توصیه می‌شود بخش عمده دریافت مواد‌مغذی از طریق مواد‌غذایی گیاهی باشند. اما گیاهخواری برخلاف تصور بیشتر مردم فقط به معنی حذف گوشت و منابع حیوانی از تغذیه نیست. انواع مختلفی از گیاهخواری وجود دارد. در بیشتر انواع گیاهخواری یکی از منابع حیوانی مصرف می‌شود. مثلا در ماهی گیاهخواری یا تخم‌مرغ گیاهخواری، فرد علاوه بر رعایت دستورات گیاهخواری مجاز است ماهی یا تخم‌مرغ هم مصرف کند. شیر گیاهخواری و ماکیان گیاهخواری هم انواع دیگر این رژیم غذایی هستند. اما در بین تمام این مدل‌ها، شاید متعادل‌ترین آن‌ها رژیم شیر- تخم‌مرغ گیاهخواری باشد که در آن فرد لبنیات و تخم‌مرغ را به‌عنوان منبع پروتئینی دریافت می‌کند.

فواید گیاهخواری چیست؟ میوه و سبزی‌ها در برنامه غذایی اهمیت زیادی دارند و کسانی که به مصرف سبزی‌ها، میوه‌ها و غلات به‌خصوص غلات سبوس‌دار رو می‌آورند، افراد سالم‌تری هستند. از سوی دیگر مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات و حبوبات با پوست آن‌ها و مصرف کمتر گوشت‌های فراوری شده خطر ابتلا به سرطان‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین باعث تناسب اندام بیشتر و جلوگیری از چاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی خواهد بود. رژیم گیاهخواری اگر درست برنامه‌ریزی شود، به‌خصوص در افرادی که گوشت و چربی زیادی استفاده می‌کنند، می‌تواند باعث کاهش وزن شود. فایده دیگر این رژیم غذایی پایین آمدن اوره، کلسترول و چربی خون است و بدن با گیاهخواری از مواد زائد پاکسازی می‌شود. این مواد زائد مشخصا مربوط به سمومی است که در گوشت حیوانات وجود دارد. همچنین ممکن است در دامپروری‌ها به حیوان هورمون داده شده باشدکه در این صورت گوشت آن، دارای هورمون‌هایی است که وارد بدن مصرف‌کننده می‌شود و داشتن رژیم گیاهخواری بدن را از این سموم پاک خواهد کرد. کمبود چربی در رژیم گیاه‌خواری سبب جلوگیری از سرطان پروستات می‌شود و به‌علت بالا بودن میزان فیبر غذایی از یبوست و بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری می‌کند. مضرات گیاهخواری چیست؟ برای یک فرد سالم استفاده از همه گروه‌های غذایی به‌طور متعادل ضروری است مگر اینکه بتوان عناصر کلیدی مورد نیاز بدن مانند آهن، روی کلسیم، ویتامین D. و امثال این‌ها را که منبع اصلی‌شان مواد غذایی حیوانی هستند به گروه‌های غذایی گیاهی اضافه کرد. یکی از مهم‌ترین مواد مورد نیاز بدن که در هیچ گیاهی یافت نمی‌شود، ویتامین B۱۲ است؛ ویتامینی حساس و حیاتی که برای خونسازی و تکثیر سلولی اهمیت دارد و تن‌ها در منابع حیوانی مانند جگر، شیر، پنیر و تخم‌مرغ یافت می‌شود. بنابراین وقتی یک رژیم گیاهخواری صرف را شروع می‌کنید، ممکن است به‌شدت دچار فقر این ویتامین شده و به بیماری‌هایی مثل کم‌خونی، مسمومیت و مشکلات پوستی دچار شوید. ایراد دیگر این رژیم آن است که تنوع و تعادل ندارد. مواد غذایی حاوی پروتئین و نشاسته در چنین رژیمی کم است و همین می‌تواند منجر به کمبود‌های تغذیه‌ای شدید شود. بنابراین اگر قرار است به این رژیم روی آورید بهتر است گیاهخواری با شیر، تخم‌مرغ و عسل همراه کنید. یادتان باشد در غذا‌خوردن فقط قرار نیست معده را راضی کنید، بلکه همراه غذایی که می‌خورید باید ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و تعداد زیادی ترکیبات شیمیایی در اختیار بدن قرار گیرد. این ترکیبات مختلف را نمی‌توانید فقط از یک گروه غذایی به‌دست بیاورید. بنابراین از همه گروه‌های غذایی مثل نان، غلات، سبزی، میوه، لبنیات و گوشت استفاده کنید. گیاهخواری سالم چگونه است؟ درست است که انسان موجودی همه چیز خوار است و نیاز به خوردن گوشت و تأمین پروتئین و املاح و ویتامین‌ها از گوشت گاو و گوسفند و مرغ و ماهی دارد، اما اگر برای رژیم گیاهخواری درست برنامه‌ریزی شود، می‌تواند رژیم کاملی باشد. در واقع رژیم گیاهخواری نباید با زیاده‌روی همراه باشد وگرنه عوارضی مثل کم‌وزنی، کم‌خونی، فقر آهن و کمبود ویتامین را در پی خواهد داشت. رژیم اصولی گیاهخواری رژیمی است که در آن منابع گیاهی مختلف به‌خصوص آنهایی که انرژی بالایی دارند، مصرف شوند. فرد گیاهخوار باید تعداد وعده‌های بیشتری داشته باشد و در میان وعده‌های خود حتما مغزهای آجیلی و تخمه‌ها و دانه‌ها و میوه‌های خشک را بگنجاند تا کمبود انرژی و کمبود ویتامین و املاح بدنش جبران شود. در واقع می‌توان گفت که گیاهخواری سالم، رژیمی کم‌پروتئین‌تر از رژیم همه چیزخواری است. در اسلام هم اگرچه خوردن گوشت حلال، مجاز است، اما روایات زیادی داریم که مسلمانان را به کم‌خوردن گوشت توصیه می‌کنند. امام‌علی (ع) فرمود: ه‌اند: «شکم خود را گورستان جانوران نکنید». (شرح نهج‌البلاغه، ج. ۱، ص. ۲۶) و از امام‌صادق (ع) هم حدیثی روایت شده که می‌فرمایند: «علی (ع) اعتیاد به خوردن گوشت را بد می‌شمرد و آن را اعتیادی همچون اعتیاد به شراب می‌دانست». (بحارالانوار، ج. ۶۶، ص. ۶۹، ح. ۵۷) بنابراین اعتدال در خوردن گوشت و کم‌خوردن آن رمز سلامتی است. نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که انتخاب رژیم گیاهخواری محدودیت سنی ندارد، اما در سنین رشد و در شرایط بارداری و شیردهی چندان توصیه نمی‌شود. همچنین بعد از ۳۵ - ۳۰ سالگی بهتر است مصرف منابع چربی و گوشت قرمز کاهش یابد. این یعنی داشتن رژیمی نزدیک به گیاهخواری، به‌خصوص رژیم‌های ترکیبی گیاهخواری مناسب است. خام گیاهخواری؛ بدترین رژیم خام گیاهخواری نوع دیگری از رژیم گیاهخواری است که پیروانش معتقدند پختن غذا، مواد غذایی را ناسالم و غیرطبیعی می‌کند و باید به شیوه اجدادشان به خوردن گیاهان خام روی بیاورند. اما این رژیم منشأ خطراتی است که باعث می‌شود پزشکان خیلی آن را توصیه نکنند. در واقع اگر در خام گیاهخواری شناختی روی ترکیبات گیاهان نداشته باشیم، مضراتی بدن را تهدید می‌کند. چون برخی از حبوبات و میوه‌ها به‌طور طبیعی سمومی دارند؛ مثلا کلم‌ها یکی از بهترین منابع غذایی و دشمن سرطان معده لقب گرفته‌اند. اما از سوی دیگر ترکیباتی دارند که اگر به‌طور دائم خورده شوند بدن قادر به تأمین ید خود نیست. یا سیب‌زمینی که نشاسته دارد اگر خام خورده شود نشاسته‌اش قابل هضم نیست و علاوه بر آن جوانه آن سمی دارد که اگر از دوز معینی فراتر رود کشنده است. بنابراین در خام گیاهخواری شناخت نسبت تلفیق غلات و حبوبات و پروتئین‌ها ضروری است.