مردم در انتظار/ آیا مشکلات ثامن حل و فصل می‌شود؟!

الف: داستان ثامن از یک خبر و یک فیلم شروع شد؛ خبری که از ادغام موسسه مالی واعتباری کوثر، تعاونی ثامن و بانک مهراقتصاد سخن می ‌گفت و فیلمی که در پی اشکال و قطع سیستم نرم افزاری یکی از شعبات ثامن در تهران و عدم دریافت وجه نقد توسط مراجعه کنندگان، توسط یکی از حاضران گرفته و به یک شبکه ماهواره‌ای فرستاده شد و در نتیجه، در اولین روز هفته، هجوم سپرده گذاران را به شعبات ثامن برای بازپس گرفتن پولهایشان، در پی داشت. آنان با نگرانی از وضعیت سپرده های خود به شعبه ها مراجعه کردند و البته با این پاسخ مواجه می‌شدند که: « نگران پولهایتان نباشید،‌ثامن ورشکست نشده و اگر همین تعداد مردم به هر یک از بانکهای کشور هم مراجعه کند، قطعا به دلیل عدم وجود نقدینگی، نمی ‌توانند به هر میزان که می‌خواهید به شما پول بدهند». همچنین رضایی رییس هیات مدیره تعاونی ثامن که همزمان مدیرعاملی موسسه کوثر را نیز بر عهده دارد، به مردم اطمینان داد: « نگران سپرده های خود در ثامن نباشند و آرامش خود را در این شرایط حفظ کنند زیرا جای هیچ نگرانی در تامین نقدینگی مورد نیاز مردم نیست». با شدت گرفتن نگرانی ها، مسئولان بانک مرکزی نیز به میدان آمدند و در برنامه‌های خبری تلویزیونی، بارها اعلام کردند که مردم نگران سپرده‌هایشان نباشند. در همین راستا؛ حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی بعد از تکذیب و تاییدهای متعدد که از سوی مسئولان بانکی و موسسات مالی مطرح می‌شد؛ گفت که بانک مرکزی تاکنون برنامه ای برای ادغام ثامن، کوثر و مهر اقتصاد نداشته است. به گفته وی« هر سه موسسه و بانک اکنون در حال فعالیتند و تاکنون هم مشکلی نداشته اند» و « بانک مرکزی به این موسسه ها اشراف کامل دارد و در صورت ادغام نیز به طور حتم با بهترین وجه ممکن که صدمه به سپرده گذاران وارد نشود، اقدام می شود». این سخنان اگرچه ارامش بخش بود اما نتوانست در طول سه هفته اخیر، کارساز باشد و همچنان سپرده گذاران به خصوص آنانی که به پول خود نیاز ضروری دارند؛ برای دریافت پولشان با مشکل مواجهند و صحنه های تلخ و دردآوری در مقابل شعبات ثامن به وجود آمده است. زنی جوان نامه‌ای به دفتر مدیرعامل ثامن آورده و در حالیکه قولنامه‌ای دستش است، التماس می کند یکی از آنسوی میله‌های شعبه آمده و نامه و مدارکش را بگیرد تا باور کنند باید بقیه پول خانه‌ای را که قولنامه کرده‌اند بدهد و اکنون بخاطر دیرکرد در موعد پرداخت، مجبور است به ازای هر روز تاخیر، روزی 50 هزارتومان ضرر و زیان بدهد. البته می گوید « فروشنده آپارتمان با ما کنار آمده چون قرار بوده روزی 100 هزارتومان ضرر و زیان بدهند اما وقتی دفترچه ثامن را دید که پول در آن هست ولی نمی‌توان آن را برداشت کنم؛ قبول کرد که نصفش را دریافت کند چون می گفت که خودش هم روی این پول حساب کرده بوده و خانه‌ای خریده و حالا نیز باید به آن طرف‌؛ ضرر و زیان بدهد.» زن میانسال دیگری صورتش از گرما سرخ است؛ خودش را به میله‌های حائل که می رساند، اول طلب یک لیوان آب می کند تا یکی از درون شعبه به دستش بدهد. یکی از دو سه کارمند موسسه ثامن که در سوی دیگر میله‌ها، سعی در آرام کردن مردم دارند، به دست زن یک لیوان آب می دهد. حال زن که کمی جا می ‌آید، نسخه ای از کیفش در آورده و می‌گوید هشت روز دیگر دوره جدید شیمی درمانی همسرش شروع می شود و نیاز به پولشان دارد. زن التماس می کند که پولش را بدهند اما هیچ کسی وقعی نمی‌گذارد. در میان مراجعه کنندگان،‌مردی میانه قامت، ته برگ بلیط هواپیمایش را نشان می‌دهد و در حالیکه دیگر قادر به کنترل صدایش نیست و فریادش بلند شده است، می گوید :« از شیراز آمده ام چکم برگشت خورده و به زودی حکم جلبم را می گیرند. صبح با هواپیما آمده ام تهران بلکه مدیرعامل به دادم برسد». همه نگاه‌ها به سمت مرد است و سرو صدای مرد باعث می شود تا چند نفر دیگر از کارمندان هم به خود را به میله ‌ها برسانند و از مرد بخواهند داد و بیداد راه نیندازد چون با داد و بیداد نمی تواند مشکلش را حل کند. مرد شیرازی که انتظار همدردی داشت، عصبانی تر شده و جواب می دهد: « داد می زنم، بلندتر هم داد می زنم. چرا متوجه نیستید چکم برگشت خورده...». دیگران که شاهد این بگو و مگو هستند، از مرد شیرازی می خواهند ارامش خود را حفظ کند و نامه ای به مدیرعامل بنویسد. در این حین توجهم به دختر جوانی که مشخص است اصالتا افغانستانی‌است، جلب می شود. او به همراه مادرش به آنجا آمده و نامه‌ای در دست دارد و اصرار می کند آن را تحویل بگیرند اما کسی این کار را نمی کند و در عوض به او می گویند که به شعبه سرپرستی هفت حوض برود و نامه اش را به آنجا تحویل بدهد. دخترک هم که فکر می کند درست راهنمایی‌اش کرده‌اند، ادرس دقیق هفت حوض را می گیرد و دیگر نمی پرسد چرا همین جا نامه‌اش را تحویل نمی‌گیرند. دختر و مادرش می گویند که از باقرشهر آمده‌اند و صاحب خانه شان برای تمدید اجاره، طلب کرایه کرده است و چون آنها امکان پرداخت کرایه بیشتر ندارند، باید خانه ای دیگر رهن کنند و حالا به پولشان نیاز دارند تا برای رهن خانه جدیدی که یافته اند بدهند و کمتر از 10 روز دیگر فرصت دارند تا خانه فعلی‌شان را تخلیه کنند اما در این سه هفته شعبه شان فقط مبلغ 2و نیم میلیون از پولشان را داده و برای گرفتن بقیه پولشان دچار مشکل هستند و به آنها گفته شده که به شعبه جردن مراجعه کنند. در این میان،‌زنی دیگر هم در حالی که دائما ذکری بر لب دارد و به نظر می رسد صلوات می فرستاد، هر از گاهی به سمت میله ها می آید و از یکی از کارکنان می پرسد :«پس چه وقت شماره نامه‌ای که حدود یک ساعت قبل تحویلتان داده ام، می‌دهید؟». می گوید مددکار است و در یک موسسه خیریه در جنوب تهران کار می کند و بخشی از پول موسسه را در ثامن گذاشته بودند و حالا که به این پول برای یک مددجودی مستمند و بیمار نیاز دارند، معطل مانده‌اند و گفته اند اگر به مدیرعامل ثامن نامه بنویسد و مدارکی برای اثبات ادعایش ارائه دهد، این امید وجود دارد که به پولش برسد. آنچه شرح داده شد،‌گوشه ‌ای از مشاهدات حدودا چند ساعته‌ای است که روز گذشته مقابل شعبه مرکزی و محل دفتر مدیرعامل موسسه ثامن صورت گرفت و بیان گر بخشی از مشکلات مردمی است که حدود یک ماه است گرفتار شده‌اند و برغم قولها و وعده‌هایی که به آنها داده شده، هنوز گرفتارند و نمی توانند به پولهایشان برسند. البته برخی اقدامات از جمله امکان دریافت وجه نقد از دستگاه‌های خودپرداز بانک صادرات باعث شد تا روزهای آخر هفته قبل، صف‌های مقابل ثامن، کم شود. همچنین از اواسط هفته گذشته از سوی کارکنان ثامن به مراجعین گفته شده که در روزهای آتی خط اعتباری از سوی بانک مرکزی به ثامن اختصاص می‌یابد و اگر چند روز دیگر صبر کنند؛ به زودی مشکلشان حل خواهد شد. با این وجود، بخاطر آنچه که درخصوص موسسات آرمان، فرشتگان و ثامن الحجج رخ داده است، باعث شده تا دل‌ سپرده‌گذاران ها آرام نباشد. در واقع مردم آنچه را که می‌بینند باور دارند، ‌اینکه یک ماه قبل، در هفته اول، روزی دو میلیون به هر سپرده گذار می ‌دادند و هفته بعد، این مبلغ به یک میلیون تومان کاهش پیدا کرد و اکنون به 200 هزارتومان رسیده است! این در حالی است که هفته گذشته، رخدادهای متعددی در خصوص موسسات اعتباری صورت گرفته است. از حضور رئیس بانک مرکزی در جلسه غیرعلنی مجلس گرفته تا بررسی گزارش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در مورد مؤسسات مالی و اعتباری در هیأت وزیران به ریاست رئیس‌جمهوری. بنابر اخبار منتشرشده ، رئیس جمهوری برای حل گرفتاری سپرده گذاران مؤسسات دارای مشکل ، دستور داده است. در خصوص تعاوني اعتباري ثامن نیز وعده داده شده است که مشکلش با تزريق منابع جديد به تدريج حل خواهد شد و در عین حال، اين موسسه در جلسات آتی شوراي پول و اعتبار تعيين تكليف شده و از بحران مالی عبور خواهد كرد. البته حدود یک ماه و نیم است که شورای پول و اعتبار تشکیل جلسه نداده است و همه اینها بر دغدغه سپرده‌گذاران افزوده است. اینک همه منتظر اقدام بانک مرکزی هستند و ضروری است تا قبل از آنکه بحران دیگری از طریق موسسات مالی دامنگیر کشور شود، هرچه زودتر نسبت به بازگرداندن آرامش به ثامن اقدامی صورت گیرد تا بدین طریق به تعداد مردمی که سالهاست دچار معضل مالی شده اند، افزوده نشود.