آیا تل‌آویو به سمت افراطی‌تر شدن در حال حرکت است؟

سرویس بین‌الملل فردا؛ محمدمحسن فایضی: هفته گذشته اسحاق هرتزوگ رهبر حزب کارگر در انتخابات درون حزبی شکست سختی خورد و صندلی ریاست این حزب را واگذار کرد. حزب کارگر امروزه به عنوان رهبر اپوزیسیون کابینه نتانیاهو در کنست شناخته می‌شود. این حزب با ارائه لیست مشترک با حزب هاتنوعا تحت عنوان اتحاد صهیونیستی توانست ۲۴ کرسی در انتخابات پیشین کنست به دست آورد. کسب 24 صندلی این فرصت را در اختیار حزب کارگر قرار داد که عنوان رهبر اپیوزیسون ائتلافی که در اردیبهشت 94 به رهبری لیکود شکل گرفته است، برعهده داشته باشد.

کابینه نتانیاهو در اردیبهشت سال ۹۴ با ائتلاف احزاب لیکود، خانه یهودی، کولانو، شاس و یهودیان توراتی (۶۱ کرسی از ۱۲۰ کرسی) با حداقل صندلی در کنست تشکیل شد. همانگونه که میدانیم برای تشکیل کابینه ائتلاف با حداقل 61 صندلی لازم است.

اما از خرداد 95 با اضافه شدن حزب لیبرمن به کابینه نتانیاهو، ۶ صندلی به ائتلاف کابینه نتانیاهو افزوده و به ۶۷ کرسی از ۱۲۰ کرسی رسید. این اتفاق ضمن افراطی‌تر و راست‌گراتر شدن کابینه، قدرت نتانیاهو را برای اجرای تصمیمات خویش افزایش می‌دهد.

این پیروزی انتقادات را بر هرتزوگ به عنوان رهبر حزب مخالف دولت که نتوانسته بود علیه نتانیاهو اقدامی انجام دهد را افزایش داد؛ زیرا هرتزوگ از شکنندگی حداقلی ائتلاف کابینه نتوانست برای حزب کارگر دستاوردی به دست آورد. از هرتزوگ انتظار می‌رفت یا موجب سقوط کابینه با همراه کردن یکی از احزاب ائتلافی دولت با حزب کارگر شود یا با ورود به کابینه امتیاز گیری نماید. این انتقادات زمانی افزایش یافت که بدانیم هرتزوگ بارها از تلاش برای با ورود به کابینه ضمن کسب کرسی وزارتخانه‌ها و قدرت برای حزب کارگر، از افراطی‌تر شدن کابینه جلوگیری نماید.

همچنین توافق امضا شده میان لیبرمن و نتانیاهو نشان می‌دهد که لیبرمن برای عدم پیوستن هرتزوگ رهبر حزب کارگر که بارها برای پیوستن به کابینه با نتانیاهو مذاکره نموده است، شرطی مبنی بر تغییر توافق (امتیاز گیری مجدد یا ترک ائتلاف) در صورت توافق نتانیاهو با حزبی دیگر گنجانده است.

اما عدم موفقیت هرتزوگ در امتیاز گیری و برکناری نتانیاهو، موجب شد وی شکست بدی در انتخابات درون حزبی کارگر را متحمل شود.

پیروزی گبای و شکسست سنگین هرتزوگ

آوی گبای موفق شد در دو مرحله جای هرتزوگ را در رهبری حزب کارگر را از آن خود نماید. در ابتدا گبای و امیر پرز (وزیر دفاع سابق و رئیس سابق اتحادیه کارگر رژیم صهیونیستی) با پست سر گذاشتن هرتزوگ که در انتخابات درون حزبی سوم شد، به مرحله دوم رقابت رفتند؛ و در آخر گبای توانست با کسب 54 درصد آرا و شکست امیر پرز موفقیت خود را کامل کند.

انتخاب گبای بسیاری را متعجب زده کرد؛ زیرا وی یک تازه ‌وارد به عرصه سیاست اسرائیل محسوب می‌شود که سال گذشته از حزب راست میانه کولانو که بخشی از دولت ائتلافی نتانیاهو است؛ به حزب چپ میانه کارگر روی آورد. استعفای گبای در اعتراض به پیوستن لیبرمن به کابینه و انتخاب وی به عنوان وزیر جنگ بود.

ضمن آنکه گبای عضو کنست هم نمی‌باشد! از آنجایی که وی عضو کنست نیست، خودش از هرتزوگ خواسته است موقتاً رهبری حزب را تا انتخابات بعدی کنست که حداکثر در 2019 برگزار خواهد شد برعهده داشته باشد!

اوی گبای پیش از آنکه از حزب کولانو استعفا دهد و از ائتلاف با نتانیاهو خارج شود، رئیس وزارت محیط‌زیست را برعهده داشت. مجموعه ویژگی‌های گبای موجب شده است توجه رسانه‌ها به این اتفاق جلب گردد.

راست‌گراتر شدن حزب چپ‌گرای کارگر

گبای پس از پیروزی در سخنانی تأکید کرده است: «اسرائیل نیازمند رهبری است که بتواند تصمیمات مهمی را برای منفعت و همگان اتخاذ کند و تنها به دنبال شهرک‌سازی در کرانه باختری نباشد بلکه تمرکز خود را به اقشار کارگر که به حاشیه کشیده شده‌اند بگذارد.» هم‌چنین وی در سخنانی دقیق گفت: «این آغاز یک مسیر است؛ حزب کارگر برای تغییر، تغییر کرد.»

باید دید انتخاب اوی گبای راست‌گراتر از هرتزوگ، چه شرایطی را برای نتانیاهو رقم خواهد زد. در وضعیتی که پرونده فسادهای مالی بالاخص پرونده توافق خرید زیردریایی از آلمان، نتانیاهو را آزار می‌دهد، آیا گبای با جلب نظر برخی احزاب راست‌گرای ائتلاف دولت (همانند کولانو که زمانی خودش سهم آن در کابینه نتانیاهو بوده است) خواهد توانست ائتلاف کنونی نتانیاهو را ساقط نماید و بر تسلط ده ساله وی بر کرسی نخست‌وزیری پایان دهد؟