نظر مقام معظم رهبری درباره «خروج و ورود به مکه»

خبرگزاری ایسنا: به این امید که حج امسال در کمال امنیت و آرامش، حداکثر دستاورد معنوی و روحی را برای هموطنان‌مان به همراه داشته باشد، در چهارم پاسخ‌های رهبر معظم انقلاب در رابطه با بحث"خروج از مکه و ورود به آن" را مرور خواهیم کرد. خارج شدن از شهر مکه و منا، مثلاً رفتن به جده، مدینه یا طائف در موارد ذیل چه حکمی دارد؟ الف: پس از اعمال روز عید قربان پیش از اعمال مکه. ب: در روز یازدهم پس از رمی جمرات. ج: پس از بیتوته نیمه اول شب یازدهم یا دوازدهم. د: پس از اعمال ایام تشریق، پیش از اعمال مکه. در همه‌ صور یاد شده بی‌اشکال است، ولی باید خروج به نحوی باشد که بتواند مناسک باقی‌ مانده را در وقت خودش انجام دهد. اگر مکلفی در یک ماه قمری، عمره مفرده انجام دهد و در ماه قمری بعد، از شهر مکه‌ مکرمه خارج ولی از محدوده حرم خارج نشود (مثلاً به منا برود)، آیا می‌تواند بدون احرام مجدد وارد مکه‌ مکرمه شود؟ در فرض قبلی، اگر تنها تا عرفات برود، آیا انجام عمره مفرده مجدد برای ورود به مکه‌ مکرمه واجب است؟ میزان خروج از شهر مکه است ولو از محدوده‌ حرم خارج نشود. پس اگر به هر نقطه خارج از مکه برود، اگر در آن ماه، عمره نگزارده باید برای دخول به مکه مُحرم شود. و مراد از شهر مکه همان شهر کنونی است با همه‌ی وسعت متجدد آن. برخی از رانندگان برای رهایی از ازدحام و شلوغی خیابان‌های مکه، جاده‌ها و تونل‌های احداث شده برای رفتن به منا و مشعر را به عنوان راه‌های داخل مکه استفاده می‌کنند و برای رفتن از محله‌ای به محله‌ی دیگر در داخل مکه، راه‌هایی را انتخاب می‌کنند که از منا می‌گذرد. آیا این کار خروج از مکه به شمار می‌آید؟ بنا بر ظاهر، ممنوع بودن خروج از مکه، چنین مواردی را شامل نمی‌شود، و به هر حال این امر به صحت عمره و حج خللی وارد نمی‌کند. کسی که در نیروهای نظامی کار می‌کند، و گاهی برای اطاعت از دستورات اجتناب‌ناپذیر در شرایط اضطراری مانند وقوع حوادث، فرمان می‌یابد که به مکه وارد شود، و پیش از آن عمره انجام نداده و به‌خاطر تنگی وقت نمی‌تواند در حال احرام وارد مکه شود، آیا در صورت ورود به مکه بدون احرام در این حالت، معصیت کرده و باید کفاره بدهد؟ در فرض مذکور، ورود به مکه بدون احرام جایز است، و کفاره ندارد.

اگر در ماه ذی‌القعده برای عمره‌ مفرده وارد مکه شود، و بخواهد بار دیگر در ذی‌حجه وارد مکه شود، و ده روز از زمان انجام عمره نگذشته باشد، آیا باید دوباره احرام ببندد، یا می‌تواند بدون احرام وارد شود؟

با فرض این‌ که در ماه بعد از ماه انجام عمره، دوباره وارد مکه می‌شود باید مُحرم شود. کسی که محل کارش در مکه است و در جده سکونت دارد و به‌جز ایام تعطیل بقیه روزها پی در پی به مکه می‌رود و یا این که نیمی از روزهای هفته را به مکه می‌رود، یعنی سه روز وارد مکه می‌شود و چهار روز را در جده می‌ماند، اگر ماهی که در آن عمره به‌جا آورده، به پایان رسیده باشد، آیا باید بار دیگر عمره به‌جا آورد؟ در فرض مذکور تکرار عمره واجب نیست. در فرض قبلی، اگر عمره پایان یابد و او در مکه باشد، آیا باید آن را تکرار کند؟ و در صورت لزوم، از کجا باید آن را آغاز کند؛ از حد حرم یا از مسجد تنعیم؟ تا زمانی که در مکه حضور دارد، تکرار آن واجب نیست و اگر بخواهد آن را تکرار کند، می‌تواند برای مُحرم شدن به نزدیکترین نقطه‌ی خارج از محدوده‌ی حرم مثل مسجد تنعیم برود. کسی که شغلش رانندگی تاکسی است و مسافران از او می‌خواهند به مکه برود، و او پیش از آن عمره به‌جا نیاورده، آیا باید با احرام وارد مکه شود؟ و ورود بدون احرام در این حالت چه حکمی دارد؟ در فرض مذکور باید برای ورود به مکه مُحرم شود و مناسک عمره مفرده را به‌جا آورد، و اگر بدون احرام وارد شود، معصیت کرده، اما کفاره بر عهده‌اش نیست. آیا کسی که برای حج اِفراد مُحرم شده، می‌تواند پس از طواف حج و سعی به اختیار خود از مکه به جده برود و از آن‌جا مستقیماً به حجاج در عرفه ملحق شود؟ پس از احرام حج اِفراد، رفتن به جده یا محل دیگر ـ خواه پیش از طواف حج و نماز آن باشد یا بعد از آن ـ مانع ندارد، مشروط بر آن که بتواند وقوف عرفات و مشعر را درک کند. کسانی که بعد از عمره تمتع و قبل از احرام حج تمتع باید برای سرکشی به چادرهای عرفات و استقبال و راهنمایی حجاجی که از طائف و جده می‌آیند، از مکّه خارج شوند (مثل مدیر و کارمند کاروان حج)، در صورتی که اطمینان دارند در زمانی که برای احرام از مکّه و درک وقوف اختیاری عرفات کافی است، به مکّه بر می‌گردند، آیا می‌توانند از مکه خارج شوند؟ کسی که نمی‌ترسد حجش در آن سال از دست برود، می‌تواند بعد از عمره تمتع با اختیار از مکه مکرمه خارج شود و اگر از مکه خارج و در همان ماهی که عمره تمتع را به‌جا آورده داخل مکه شود، عملش صحیح است و چیزی بر عهده او نیست.