«رویای آمریکایی» مستندی برای جوانانی که شوق مهاجرت دارند

خبرگزاری تسنیم: در این نشست از 5 مستند اقتصادی آمریکایی به نام‌های «چهار سوارکار»، «فوروارد 13»، «شیرجه»، «نقص»، و «مسلمانان، قربانیان جاسوسی در آمریکا» رونمایی شد؛ این مستندها دارای دوبله فارسی هستند و از این تاریخ به بعد در مراکز فروش محصولات فرهنگی عرضه می‌شوند.

در این نشست حسین دهباشی گفت: این 5 مستند دارای ویژگی‌هایی همچون کم‌خرج بودن، عدم تعلق به کمپانی‌های بزرگ و جسور بودن است که البته در ایران نیز اگر بخواهیم به طور مستقل مستندسازی کنیم باید به تولید مستندهای کم‌خرج بپردازیم.

این مستندساز بیان کرد: آمریکایی‌ها جهان غرب را «دنیای آزاد» می‌نامند اما حتی در این دنیای به اصطلاح آزاد ساخت مستند بسیار مشکل است؛ طی 38 سال گذشته هیچگونه ویزای خبری برای خبرنگاران ایرانی توسط آمریکا صادر نشده مگر در موارد خاص مثل نشست سالانه سازمان ملل متحد؛ همچنین از ابتدای اعمال تحریم‌ها تا کنون هیچ گفتگویی بین مقامات آمریکایی با خبرنگاران ایرانی وجود نداشته که این مسائل نشان‌دهنده مشکل بودن دسترسی اصحاب رسانه به این دنیای به مسائل دنیای غرب است.

وی ادامه داد: ذائقه رسانه‌ای آمریکایی‌ها نیویورکی نیست بلکه لس‌آنجلسی و هالیوودی است یعنی به سینمای سرگرم‌کننده علاقه دارند و مستندهایی از این قبیل در آمریکا از استقبال چندانی برخوردار نمی‌شود و البته در ایران نیز مخاطب چنین آثاری قشر نخبه جامعه هستند نه خانواده‌ها؛ البته هر اثر کم‌مخاطب الزاما معتبر نیست و کم‌مخاطبی یک نقص محسوب می‌شود.

دهباشی درباره شیوه‌های مستندسازی در ایران و جوامع غربی گفت: در کشورهای غربی مستند به سه شکل تهیه می‌شود؛ اول توسط شرکتهای اصلی و با بودجه بالا، دوم مستندهای به اصطلاح جشنواره‌ای که الزاماً برای اکران عمومی و نمایش در تلویزیون تهیه نمی‌شوند و سوم مستندهای دانشگاهی که طی تحقیقات گسترده و با بودجه، پشتیبانی و امکانات دانشگاهی تهیه می‌شوند که متاسفانه چنین مستندهایی در ایران ساخته نمی‌شود؛ مستندهای ایرانی با تحقیقات بسیار محدود و پایین‌تر از حد استاندار ساخته می‌شوند.

وی اظهار کرد: مجموعه مستند رویای آمریکایی تولید سالهای 2010 تا 2014 هستند و متاسفانه در ایران بسیار دیر عرضه شدند؛ مسائلی همچون مشکلات کار، مسکن و سهام که در این مجموعه به آنها اشاره شده در حال حاضر با سیاست‌های اقتصادی ترامپ تا حد زیادی رفع شده و بنابراین چنین مسائلی تاریخ منقضی شده است اما به هر صورت خوب است که جوانان ایرانی که طبق آمار 60 درصد از آنان متمایل به مهاجرت از ایران هستند با این مشکلات اقتصادی آشنا شوند تا واقع‌گرایی بیشتری پیدا کنند و آمریکا برایشان رویا نباشد.

در پایان حسین دهباشی گفت: در ایران مستندسازی که به افشاگری می‌پردازد ممکن است مشکلاتی برایش پیش بیاد و یا مستندش را توقیف کنند اما در کشورهای غربی چنین برخوردهایی با مستندسازان صورت نمی‌گیرد و آنان با فراغ بال به فعالیت می‌پردازند؛ در ایران مستندسازی که با مجوز مشغول فیلمبرداری در کوچه و خیابان است را ابتدا بازداشت می‌کنند و سپس از او درباره فعالیتش می‌پرسند.

همچنین سعید مستغاثی در ادامه این جلسه گفت: اصطلاح مستند افشاگرانه یک معنای کلی دارد که تمامی انواع مستند از جمله مستندهای علمی و زیست‌محیطی را در بر می‌گیرد اما در اینجا معنای خاصی از آن را لحاظ می‌کنیم یعنی مستندهایی که به بیان وقایع پشت‌پرده مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می‌پردازند که اکثر مردم چیزی از آنها نمی‌دانند؛ چنین مستندهایی در آمریکا زیاد ساخته می‌شوند و حتی جایزه اسکار نیز به آنها اعطا شده مثل مستند «شهروند چهارم».

وی افزود: این مجموعه مستند در آمریکا مخاطبان زیادی نداشته؛ در کشورهایی نظیر آمریکا پدیده ممیزی به شکل سانسور و توقیف آثار وجود ندارد بلکه ممیزی آثار با شکل جدیدی به صورت عدم پشتیبانی برای پخش و اکران اعمال می‌شود؛ به عنوان مثال در زمان ریاست‌جمهوری جرج بوش مستند بسیار جالبی به نام «ترور جورج بوش» در آمریکا ساخته شد که هیچ نهادی حاضر به اکران آن نشد.

این منتقد سینما تصریح کرد: اگر مجموعه مستند رویای آمریکایی با صدای اصلی و به شکل زیرنویس فارسی عرضه می‌شد مخاطبان اعتماد بیشتری به مفاهیم آثار می‌کردند چون ممکن است گمان کنند که صحبت‌های اشخاص این مجموعه عوض شده است.