این ۱۵ نشانه خطرناک اصلی‌ترین علت مرگ تازه‌مادرهاست

سرویس سبک زندگی فردا؛ نیلوفر علیزاده: خیلی از مادرها از اینکه بعد از تولد فرزندشان احساس افسردگی می‌کنند، ناراحتند و خودشان را مادری «به درد نخور» و «بی‌کفایت» می‌دانند و خجالت می‌کشند، راجع به این قضیه با کسی صحبت کنند چون می‌ترسند که مورد قضاوت قرار بگیرند و اگر هم کسی متوجه حال و احوالشان شود به شدت آن را تکذیب می‌کنند. اما این افسردگی از کجا می‌آید؟

علائم گرفتگی خلق و افسردگی بعد از زایمان

علائم و نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان که ممکن است تا چند روز یا یک تا دو هفته پس از تولد نوزاد ادامه پیدا کند، شامل موارد زیر است:

۱. نوسانات خلق و خو

۲. اضطراب

۳. ناراحتی

۴. تحریک پذیری

۵. احساس سردرگمی کردن

۶. گریه کردن

۷. از دست دادن یا کاهش تمرکز

۸. تغییرات اشتها

۹. اختلال خواب

اگرچه افسردگی پس از زایمان ممکن است با گرفتگی خلق بعد از زایمان اشتباه گرفته شود، ولی نشانه‌های این افسردگی بسیار شدیدتر از گرفتگی خلق مادران جوان بوده و بیشتر هم طول می‌کشند و در نهایت با توانایی شما برای نگهداری از نوزاد تازه رسیده‌‌تان تداخل پیدا می‌کند و در بعضی موارد حتی اجازه نمی‌دهد که به کارهای روزمره‌‌تان برسید. علائم این افسردگی معمولا در اولین هفته‌‌های پس از زایمان شروع می‌شود ولی حتی تا شش ماه از زایمان هم ممکن است شما را درگیر کنند. مادرانی که دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند معمولا:

۱. خلق افسرده یا نوسانات شدید خلقی

۲. گریه‌های شدید

۳. ناتوانی در برقراری ارتباط با نوزاد

۴. کناره گیری از خانواده و دوستان

۵. از دست دادن اشتها یا بیش از حد معمول غذا خوردن

۶. ناتوانی در به خواب رفتن یا بیش از حد خوابیدن

۷. خستگی شدید یا از دست دادن انرژی

۸. از دست دادن توجه و علاقه به فعالیت‌هایی که تا پیش از تولد کودک از آنها لذت می‌برده است

۹. خشم و تحریک پذیری شدید

۱۰. ترس از اینکه نتوانند مادر خوبی باشند

۱۱. احساس بی ارزشی، خجالت، گناه یا ناتوانی

۱۲. کاهش توانایی در درست فکر کردن، از دست دادن توجه یا توانایی تصمیم گیری

۱۳. اضطراب شدید و حملات پنیک (ترس)

۱۴. داشتن فکرهایی برای آسیب زدن به خود یا کودک

۱۵. فکرهای تکرار شونده در مورد مرگ یا خودکشی

و... را تجربه می‌کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر حتی یکی از این علائم را به دنبال تولد نوزادتان تجربه کردید، لازم است که هر چه زودتر با یک روان شناس صحبت کنید به خصوص:

اگر علائمی که احساس می‌کنید بیش از دو هفته طول کشیده است

اگر علائمی که احساس می‌کنید، روز به روز بیشتر و بدتر می‌شود

اگر روز به روز مراقبت از نوزاد برایتان سخت‌تر می‌شود

اگر نمی‌توانید به کارهای روزمره‌تان رسیدگی کنید

اگر به این فکر افتادید که به خودتان یا نوزاد صدمه بزنید

اگر فکر می‌کنید که باید خودتان را بکشید و از این زندگی خلاص شوید!

چرا افسردگی پس از زایمان؟

مادرها ۹ ماه انتظار می‌کشند تا فرزندشان به دنیا بیاید و هر لحظه برای دیدن و لمس کردنش ذوق و شوق دارند اما چرا بعضی‌هایشان همین که از بیمارستان به خانه می‌آیند، افسرده می‌شوند و نمی‌توانند آرامش‌شان را حفظ کنند؟ دلیل اصلی این افسردگی چیست؟ اگرچه فقط یک علت مشخص برای ابتلای مادرها به افسردگی پس از زایمان وجود ندارد اما موضوع فقط مربوط به عوامل روحی و روانی هم نمی‌شوند و حتی عوامل فیزیکی هم می‌تواند منشا این نوع افسردگی باشد.

تغییرات فیزیکی

بعد از تولد نوزاد، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون به شدت پایین می‌آید و این مساله می‌تواند منجر به افسردگی بعد از زایمان شود. علاوه بر این سایر هورمون‌هایی که توسط غده تیروئید ساخته می‌شوند نیز کاهش پیدا می‌کنند و به همین خاطر هم هست که مادرها بعد از زایمان احساس خستگی، تنبلی و کسالت می‌کنند.

عوامل روانی

وقتی مادر می‌شوید - به خصوص اگر تجربه اول‌تان باشد - با کمبود خواب زیادی مواجه و خستگی زیادی را تجربه می‌کنید، به همین خاطر هم هست که ممکن است حتی نتوانید مشکلات کوچک زندگی را مدیریت کنید و از پس رسیدگی به آنها بر بیایید. حتی ممکن است مدام نگران این باشید که آیا مادر خوبی هستید یا نه یا به خوبی از فرزندتان مراقبت می‌کنید یا نه. شاید حتی احساس کنید که جذاب نیستید یا هویتتان را گم کردید یا برای همه عمر کنترل خود را روی زندگی‌تان از دست داده‌اید. هر کدام از این احساسات می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید افسردگی پس از زایمان شود.

کدام مادرها در خطرند؟

- اگر سابقه افسردگی چه در دوران بارداری و چه پیش از آن داشته‌اید

- اگر دچار اختلال دوقطبی هستید

- اگر در بارداری بعدی دچار افسردگی پس از زایمان شدید

- اگر یکی از اعضای خانواده‌تان دچار افسردگی بوده است

- اگر طی یک سال قبل تجربه‌های استرس زایی داشتید (تجربه‌هایی مثل تاخیر در بارداری، بیماری، از دست دادن شغل و...)

- اگر نوزاد تازه متولد شده‌تان بیماری خاصی دارد یا به مراقبت خاصی نیاز دارد

- اگر دچار مشکلات شیردهی هستید یا نمی‌توانید به نوزاد شیر بدهید

- اگر بعد از زایمان در برقراری ارتباط با همسرتان دچار مشکل شده‌اید

- اگر دچار مشکلات مالی هستید

- اگر بارداری تان ناخواسته و بدون برنامه ریزی بوده است

بیش از دیگران در معرض ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار دارید.