مشکل اصلی تحریم‌های ثانویه آمریکاست نه FATF/ قانون جدید آمریکا سپاه را یک سازمان تروریستی می‌داند

سرویس سیاسی فردا؛ حانیه سادات مومنی: درست یک سال پیش بود که رئیس‌کل بانک مرکزی ایران در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفته بود نمایندگان دولت ایران اخیرا با سازمان بین‌المللی «گروه ویژه اقدام مالی» برای گزارش تغییرات سه سال اخیر در سیستم مالی ایران و مذاکره در خصوص خارج شدن از لیست سیاه، دیدار کرده‌اند. پس از آن بود که خبر خروج موقت ایران از لیست گروه اقدام مالی منتشر شد. اما جمعه گذشته گروه اقدام مالی (FATF) در والنسیا تشکیل جلسه داد و طی خبری تمدید تعلیق محدودیت های ایران را اعلام کردند. در همین رابطه با محمدعلی مسعودی، کارشناس مسائل تحریم گفتگو کردیم که در ادامه می خوانید:

بیانیه جدید FATF زمان ندارد

فردا: گروه اقدام مالی در آخرین اجلاس خود تعلیق محدودیت های ایران را تمدید کردند؛ در یک سال گذشته چه اتفاقی افتاد که تعلیق محدودیت ها تمدید شد؟

همانطور که می دانید یکسال پیش FATFبه واسطه همکاری های گسترده ای که ایران انجام داد و قوانینی که تصویب کرد مانند قانون تامین مالی مبارزه با تروریسم و از همه مهمتر تعهد سطح بالای سیاسی که وزیر اقتصاد به اف ای تی اف داد به واسطه این سازمان تصمیم گرفت 12 ماه ایران را از لیست سیاه خارج کند. در همان بیانیه سال گذشته اف ای تی اف تصریح شد که ما در طول این دوازده ماه اقدامات ایران را رصد می کنیم اگر اقدامات ایران را ناکافی ارزیابی کنیم ایران به لیست سیا برمیگردد؛ اما اگر اقدامات کافی بود؛ تصمیم می گیریم. بیانیه اخیر که جمعه منتشر شد نشان می دهد که اف ای تی اف اقدامات ایران را کافی دانسته و شرایط تعلیق را برای مدت زمان نامشخص تمدید کرده است؛ یعنی تفاوت این بیانیه با بیانیه سال گذشته این است که زمان ندارد و مانند بیانیه گذشته قید دوزاده ماه نگذاشته است.

FATF فقط اقدامات ایران را کافی دانسته است

علی رغم تلقی های غلطی که بیشتر در جریان حامی دولت منتشر می شود اف ای تی اف از اقدامات ایران تقدیر نکرده است فقط اقدامات ایران را کافی دانسته و باز هم در همین بیانیه اخیر تاکید کرده که تعهد سطح بالای سیاسی مهم است چون تعهد کافی برای اقدام، داده شد. از طرف دیگر FATFایران را از لیست کشورهایی که تامین مالی تروریسم و پولشویی انجام می دهند خارج نکرده و در این بیانیه مانند بیانیه اخیر تاکید کرده که ایران در صورتی خارج می شود که برنامه اقدام را به طور کامل اجرا کند.

بخش دوم اکشن پلن مربوط به موضوعات امنیت ملی است

اما ما در تعامل با FATFیک برنامه اقدام داریم که چارچوب و ابعاد مشخصی دارد یعنی حدود 41 بند دارد که هرچند در سال گذشته محرمانه بود؛ اما توسط رسانه ها منتشر شد و در اختیار همه قرار گرفت. آن چیزی که براساس چارچوب برنامه اقدام متوجه می شویم این است که در طول دوازده ماه اول اقدامات محدود مشخص شده بود که مشخصا در مورد اقدامات نقل و انتقال الکترونیکی پول و حمل ارز توسط مسافران مطرح شد در این زمینه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد اقداماتی انجام دادند به نظر می رسد FATF این اقدامات را کافی دانسته است اما بخش مهمی از برنامه اقدام، اقدامات مهمی از تامین امنیت ملی ماست که بخش دوم اکشن پلن بوده و مربوط به ماههای پیش رو است. برنامه اقدام زمانبندی مشخصی دارد که ژانویه 2018 که بهمن ماه سال 96 است. لذا موضوعاتی که برای منافع ملی ما مساله ایجاد می کند در این چندماه پیش رو است که باید رصد کرد که چه اتفاقی می افتد.

مشکل اصلی تحریم های ثانویه آمریکاست نه FATF

اما نکته ای که لازم بوده در فضای رسانه ای توجه شود این است که چرا FATF برای ما خطرناک است و ایجاد مشکل می کند. واقعیت این است برای کشور ایران مساله اصلی FATF نیست و چیزی که برای ما مشکل ایجاد کرده تحریم های ثانویه امریکا علیه ایران در حوزه بانکی به طور ویژه و بقیه موارد است. تا زمانیکه تحریم های بانکی پابرجا باشد وضعیتمان بهبود پیدا نمی کند شاهد این قضیه یکسال گذشته است. علی رغم اینکه در یکسال گذشته لیست سیاه تعلیق شده بود اما اتفاق خاصی در روابط بانکی نیوفتاد؛ حتی در دوماه اخیر اختلالات ارزی وضعیت بدتری پیدا کرد. مشکلات ناشی از FATF نیست ناشی از تحریم های ثانویه امریکا است که برخی به غلط فکر می کردند برجام اینها را لغو کرده است در صوریت که این اتفاق نیفتاد. نکته دیگر که شرایط را سختتر می کند قانون جدید در حال نهایی شدن در امریکا است قانون «سیاهچاله تحریم» اثر جدی بر حوزه تحریم ها می گذارد و وسعت و دامنه تحریم ها را گسترش می دهد. این قانون اگر تصویب شود شرایط بانکی و روابط بانکی مان با بانک های خارجی سخت تر می شود ولو اینکه FATF ما را در حالت تعلیق نگه دارد.

قانون جدید وزارت دفاع و سپاه پاسداران را هدف قرار داده است

فردا: FATF کمکی به تحریم های آمریکا می کند؟

تحریم های آمریکا وجه بازدارندگی دارد. وجه خودتحریمی به واسطه ممنوعیت ها و تحریم هایی که امریکا در نظر می گیرد به طور طبیعی فعالان اقتصادی سعی می کنند نزدیک نهادها نشوند. الان که هم FATF پیشروی می کند که نتیجه آن شفاف شدن روابط با همه است و امریکا قوانین سختگیرانه تر که هم طراز بانک مرکزی در نظر گرفت این دو گام به گام جلو می آیند نتیجه ای حاصل می کنند که بازیگران اقتصادی داخلی سعی می کنند با نهادهایی که مورد تحریم امریکا هستند ارتباط برقرار نکنند. قانون جدید وزارت دفاع و سپاه پاسداران را مورد هدف قرار داده قانون قبلی بانک صادرات صداوسیما و... FATF باعث می شود شکاف اجتماعی و دوگانه سازی و دو قطبی شدن نهادهای تحریمی در کشور شکافش عمیق تر شود که باید مدنظر تصمیم گیران قرار گیرد.

فردا: راه حل برون رفت از این مشکلات چیست؟

ما باید تمام انرژی خودمان را به جای اینکه معطوف به نهادهای نظام سلطه قرار دهیم برای اقدامات پدافندی بگذاریم مثلا پیمان پولی دو جانبه باید به طور جدی پیگری شود. معتقدم اگر مسئولین وزارت کشور، وزارت اقتصاد و دیگر بخش ها انرژی را که برای FATF در یکسال گذشته گذاشتند برای پیمان پولی دو جانبه برای کشورهای شریک تجاری می گذاشتند الان موقعیت بهتری داشتیم. در حال حاضر باید به سمت تقویت تولید داخلی برویم باید به سمت کاهش وابستگی به واردات خارجی برویم اینها هستند که باعث می شوند ما نیازمند فروش به کشورهای خارجی شویم. نیازمند فروش نفت خام شویم اگر اینها که اقدامات پدافندی برای قوی شدن اقتصاد است انجام دهیم FATF تاثیر داردنه اقدامات امریکا تاثیر چندانی می گذارند.

قانون جدید سپاه را یک سازمان تروریستی می داند

فردا: سال گذشته که بحث FATF مطرح شد یکی از مسائل اساسی در رسانه ها این بود که ایران برای جلب نظر این گروه باید در حمایت از حزب الله و محور مقاومت تجدید نظر کند.

بله، یک بعد این بود که تعریف ما از تروریسم با نهادهای بین المللی اختلافات جدی و 180 درجه ای دارد؛ اما فقط این نیست یعنی شما در یک لایه با مساله تعریف تروریسم مواجه هستید که ناظر به گروههای مقاومت است؛ اما الان با اقدامات امریکا مسئله داخلی داریم امریکا با تصویب این قانون سپاه را به عنوان یک سازمان تروریستی شناسایی کرده و دیگر مساله شما مقاومت در بیرون کشور نیست مساله کاملا داخلی است؛ یعنی کشور در داخل با این مشکل مواجه می شود و نکته این است که با پیاده شدن استانداردهای FATF کاری می کند که عملا اراده شما بر این سیستم تاثیری ندارد هرچند شما زبانی قبول نکنید و روی کاغذ قبول نکنید که سپاه و حزب الله تروریست است اما به واسطه نظام اجرایی و استانداردی در نظام بانکی و بالاتر نهاد خارجی است عملا مجبور به پیاده کردن سیاست ها می شوید که نمی شود این استانداردها را از اهداف پشت سر جدا کرد و این سیستم براساس اهداف شکل گرفته و پرورش پیدا کرده است.