۵ نکته درباره کم‌مهری‌ها به دانشگاه فرهنگیان/ به نام جوانان، به کام دولت!/ دانشگاه فرهنگیان باز هم دور زده شد

سرویس اجتماعی فردا؛ حامد حسین عسکری: باز هم خبر آزمون استخدامی و دوباره باز شدن درب ورود به نظام تعلیم و تربیت به هر قیمتی! یکبار دیگر خبر استخدام در وزارت آموزش و پرورش رسانه‌ای شد تا دولت یازدهم در آخرین ماه‌های فعالیتش، دوباره دانشگاه فرهنگیان را دور بزند.

از حدود 10 روز قبل، خبر برگزاری چهارمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه‌های اجرایی از سوی سازمان امور اداری و استخدامی کشور اعلام شد و از شامگاه دوشنبه 29 فروردین ماه هم لینک ثبت‌نام این آزمون در پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور فعال شد.

در این آزمون، شرایط اختصاصی استخدام در 15 دستگاه اجرایی اعلام شده است و داوطلبان چشم‌انتظار کار تا 5 تیر فرصت دارند تا با مطالعه زیر و بم دفترچه راهنما، بخت خود را برای جذب در بدنه دولت و رهایی از غول بیکاری بیازمایند، اما در این میان، نکته جالب ماجرا بازار گرم استخدام در وزارت آموزش و پرورش است که در این آزمون به چشم می‌خورد.

فهرست پر آب و تاب و تحریک کننده

۱- با نگاهی گذرا به دفترچه راهنمای این آزمون استخدامی که احتمالا آخرین آزمون در دولت یازدهم است، در بخش «شرایط اختصاصی استخدام»، فهرست بلندبالایی از شرایط جسمی و فیزیکی برای جذب معلم در نظام تعلیم و تربیت درج شده و در ادامه و در بخش «عناوین شغلی»، 16 عنوان شغلی شامل «آموزگار ابتدایی، دبیری هنر، دبیری تاریخ، دبیری جغرافیا، مشاوره، مربی امورتربیتی، دبیری ریاضی، دبیری فیزیک، دبیری شیمی، دبیری معارف، دبیری عربی، آموزگار استثنایی، دبیری زیست شناسی، دبیری علوم اجتماعی، دبیری ادبیات فارسی و دبیری زبان انگلیسی» برای استخدام اعلام شده است!

در این فهرست پر آب و تاب و تحریک کننده، بیش از ۱۰ عنوان شغلی هم با عنوان «هنرآموز» برای رشته‌های مختلف فنی قید شده که قاعدتا برای جذب معلم در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش است. در ادامه هم تاکید شده است که «فارغ‌التحصیلان مراکز تربیت معلم سابق، دانشگاه فرهنگیان و فارغ‌التحصیلان متعهد خدمت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی»، حق شرکت در آزمون را ندارند.

از دانشگاه فرهنگیان چه خبر؟!

۲- حدود 6 سال قبل، دانشگاه فرهنگیان با هدف تربیت تخصصی معلم برای رفع نیاز وزارت آموزش و پرورش تشکیل شد. اساسنامه این دانشگاه ابتدا به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید و در نهایت، پس از ماهها بحث و بررسی و چکش‌کاری از سوی صاحبنظران حوزه تعلیم و تربیت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، به تصویب این شورا رسید تا در عالی‌ترین نهاد سیاستگذاری فرهنگی و آموزشی کشور نیز، مهر تایید پای طرح تشکیل این دانشگاه زده شود.

در ماده 2 اساسنامه، هدف از راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان اینطور اعلام شده است: «تأمین و تربیت معلمان، مدیران، مربیان، کارکنان و پژوهشگرانی مؤمن و متعهد، ‏معتقد به مبانی دینی و ارزش های اسلامی و انقلابی، دارای فضائل اخلاقی و ارزش های ‏والای انسانی، کارآمد و توانمند در طراز جمهوری اسلامی... ایجاد تحول و نوآوری در نظام تربیت معلم کشور و تغییر، اصلاح و ارتقای روش‌ها ‏و برنامه‌های آموزشی و پژوهشی تربیت معلم، بر اساس مبانی اسلامی و آخرین تحولات ‏علمی».

به تعبیر ساده‌تر، هدف از راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان این بود که با رفع نواقص مراکز تربیت معلم سابق و با توجه به حساسیت و تاثیرگذاری حرفه معلمی، نیروهای مورد نیاز آموزش و پرورش در قالب نظام تربیت معلم و به صورت شبانه‌روزی تربیت شوند تا هر از چندگاهی، نظام تعلیم و تربیت کشور با مشکل نیروهای حق‌التدریس، شرکتی و بلاتکلیف و یا فاقد صلاحیت و مهارت مواجه نشود؛ به همین دلیل، در برنامه اولیه دانشگاه فرهنگیان قرار شد از سال تحصیلی 91 - 92 سالانه 25 هزار دانشجوی «مقطع کارشناسی» به صورت «متعهد خدمت» جذب و طی چهار سال در نظام «شبانه‌روزی» تربیت شوند تا همزمان با خروج نیروهای بازنشسته، نیاز مدارس به معلم «متخصص و متعهد» تامین شود.

اما حالا سوال این است که با وجود تعریف ماموریت برای دانشگاه فرهنگیان، دلیل استخدام‌های موردی از میان فارغ‌التحصیلان سن بالا از دانشگاههای عمومی و در آزمون‌های استخدامی پر سر و صدا چیست؟!

چرا استخدام از غیر دانشگاه فرهنگیان؟!

۳- شاید تنها دلیل و بهانه طراحان و مدافعان این شیوه جذب معلم، مجوزی باشد که ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان صادر کرده و از قضا، در ابتدای دفترچه راهنمای این آزمون استخدامی هم اشاره گذرایی به آن شده باشد؛ بر اساس این ماده «تأمین بخشی از نیازهای خاص آموزش و پرورش در رشته هایی که امکان ‏توسعه آن از طریق دانشگاه فرهنگیان وجود ندارد، مطابق ضوابط و مقررات وزارت آموزش و ‏پرورش از میان دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها مشروط به گذراندن دوره یکساله مهارت‌آموزی بلامانع است».

اما نگاهی گذرا به فهرست رشته‌های اعلام شده برای عنوان «دبیری» در این آزمون استخدامی، این سوال را پیش می‌آورد که کدام یک از این رشته‌ها اینقدر خاص و نایاب است که امکان دایر کردن آنها در دانشگاه فرهنگیان و تربیت «دانشجو - معلم» در حدود 6 سال اخیر نبوده است؟!

۴- سال گذشته نیز در همین روزها بود که برگزاری آزمون استخدامی دستگاههای اجرایی خبرساز شد و گروهی دیگر، به همین شیوه مرسوم دولت حسن روحانی، جذب حساس‌ترین نهاد تربیتی کشور شدند! هنوز خاطره تلخ آزمون استخدامی سال 89 آموزش و پرورش و حواشی آن از یادها نرفته، اما معلوم نیست علت اصرار دولت موسوم به تدبیر و امید بر این شیوه جذب معلم و تکرار آن چیست!

هشدارهایی که قرار نیست شنیده شود!

۵- در حالی وزارت آموزش و پرورش دولت حسن روحانی - خواسته یا ناخواسته - بر استخدام معلم از راه‌های غیرعلمی و تضعیف دانشگاه فرهنگیان اصرار دارد که رهبر معظم انقلاب تقریبا در همه دیدارهای سالانه خود با معلمان در هفته بزرگداشت مقام معلم، به صورت هشدارگونه بر ضرورت توجه به جایگاه دانشگاه فرهنگیان و اهمیت آن در نظام تعلیم و تربیت تاکید کرده‌اند. ایشان در 18 اردیبهشت ماه 92 و در حالی که حدد یک سال تحصیلی از جذب دانشجو - معلم در این دانشگاه می‌گذشت، در دیدار با مسئولان وزارت آموزش و پرورش گفتند: «این دانشگاه (فرهنگیان) با دانشگاه‌های دیگر متفاوت است، زیرا در آن، شخصیت معلمان ساخته می‌شود؛ بنابراین آموزش عالی باید پشتیبانی‌های لازم را از دانشگاه فرهنگیان انجام دهد».

اما انگار نشنیدن این توصیه جدی توسط دولت حسن روحانی - که چند ماه بعد از این سخنان رهبری مستقر شد - باعث تکرار جدی‌تر و هشدارگونه این سخنان در سال‌های بعد شد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای علاوه بر تذکرات خود در هفته‌ معلم سال‌های 93 تا 95 درباره دانشگاه فرهنگیان، در دیدار امسال معلمان و مدیران ارشد آموزش و پرورش با ایشان فرمودند: «دانشگاه فرهنگیان را مسئولین جدّی بگیرند؛ دانشگاه فرهنگیان را که تولیدکننده‌ی معلّم است، جدی بگیرند؛ هرچه می‌توانند برای این سرمایه‌گذاری کنند؛ به یک لحاظ، اهمیت این دانشگاه از همه‌ دانشگاه‌های دیگر بیشتر است.»

ایشان در ادامه سخنان خود به خطر کمبود نیروی متخصص هم اشاره کردند و افزودند: «من اطّلاع پیدا کردم که در آینده‌ نه چندان دوری، تعداد خیلی زیادی معلّم بازنشسته خواهند شد و نیاز به معلّم وجود خواهد داشت؛ این از جمله‌ نیازهای نزدیک آینده‌ آموزش‌ و پرورش است. در درجه‌ی اول ظرفیت‌های این دانشگاه‌های معلّم‌پرور را باید تا آنجایی که ممکن است افزایش داد، این از همه مقدم است؛ اگر این هم جواب ندهد باید ضابطه گذاشت؛ مراکز اصلی بنشینند، ضابطه بگذارند برای [جذب] معلّم.»

حالا این مسئولان دولت یازدهم بویژه مدیران آموزش و پرورش هستند که باید جواب دهند، چقدر ظرفیت «دانشگاههای معلم‌پرور» را افزایش داده‌اند و از آنها پشتیبانی کرده‌اند تا هر سال نیاز به جذب معلم از طریق آزمون استخدامی نباشد؟!

کسی چه می‌داند؛ شاید در دولتی که روزگاری (پاییز 93) سخنگویش به معاون اول رئیس جمهور نامه می‌نویسد و درخواست «لغو قانون متعهدین خدمت به آموزش و پرورش» را می‌کند و بخاطر اعتراض کارشناسان مجبور به عقب‌نشینی می‌شود، این سیاست‌های جذب معلم هم اتفاقی نباشد!

هرچه هست، یکبار دیگر دانشگاه فرهنگیان دور زده شد و تلاش‌های ما برای گفتگو با مسئولان وزارت آموزش و پرورش و دریافت پاسخ هم به جایی نرسید.