۳ نکته در مورد کشمکش‌ها بر سر شهردار شدن

سرویس اجتماعی فردا: ساعاتی پیش اعضای منتخب شورای پنجم شهر تهران طی یک توافق جمعی متعهد شدند در طول ۴ سال نمایندگی مردم در این شورا هیچ‌گونه مسئولیتی که قابل جمع با عضویت در شورا نباشد، بر عهده نخواهند گرفت. طبق این توافق محسن هاشمی دیگر در لیست گزینه‌های احتمالی شهرداری تهران نخواهد بود. و آنطور که به نظر می‌رسد شورای شهر پنجم یادآور و تکرار شورای شهر اول خواهد بود و کشمکش‌ها برای شهردار شدن ادامه دارد. بنابراین مروری بر آزمون و خطاها و تجارب تلخ و شیرین دوره‌های گذشته برای اعضای جدید مهم و ضروری به شمار می‌رود تا با کمک گرفتن از آن تجربیات در راستای نهادینه کردن بیشتر تفکر شورایی تلاش کنند و این نکته را در نظر داشته باشند که عملکرد آنها باعث شیرین‌کامی یا تلخ‌ کامی مردم خواهد شد. ۱. شورای شهر پایان شعار توسعه سیاسی اصلاحات

۷ اسفند ۱۳۷۷ بود که اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در دولت اصلاحات برگزار شد. سیدمحمد خاتمی و دولت او که محور اساسی برنامه‌های خود را بر «توسعه سیاسی» متمرکز کرده بودند، حساب ویژه‌ای روی شورا‌ها باز کرده بودند. اما تجربه شورای شهر اول تهران آن چیزی نشد که اصلاح‌طلبان دنبال آن بودند. اتفاقا اولین تجربه شورای شهر پایتخت نمونه و مصداقی شد از سیاست‌زدگی و اختلافات و چند دستگی‌هایی که به هیچ وجه موید توسعه سیاسی نبود. در راس این‌ها اختلاف‌نظر دولت اصلاحات با مدیریت شهری اصلاح‌طلب بیش از همه برجسته بود.

۲ - پایان سهم‌خواهی‌های اصلاح‌طلبان با انحلال شورا

به طور طبیعی اولین دستور کار اصلی شورای اول تهران، انتخاب شهردار بود. انتخابی که فرایند طولانی و بحث‌برانگیزی را به‌دنبال داشت. در ابتدا با توجه به یکدست بودن سلیقه سیاسی اعضای شورای شهر (اصلاح‌طلب) تصور می‌شد که اولین دوره، با تجربه خوب و شیرینی توام شود. اما هرگز این اتفاق نیوفتاد.

شورا فراخوانی داد که مردم کسانی را که توانمندی لازم برای تصدی مسئولیت شهرداری تهران را دارند، معرفی کنند. حاصل این فراخوان اعلام نام ۷۴ نفر بود. پس از بررسی ۹ نفر به لیست نهایی راه یافتند؛ محمد عطریانفر، ‏محمد حقانی، تقی زاده، محمد غرضی، دانش آشتیانی، ابراهیم اصغرزاده، سهیلا جلودارزاده، شهاب گنابادی و عزت الله ‏سحابی.» در ادامه نامزد مورد نظر جبهه مشارکت، یعنی دانش آشتیانی با ۹ رای نسبت به دیگر گزینه‌ها رای بیشتری آورد. عبدالله نوری رئیس کارگزارانی شورای شهر که کاندیدایشان ۶ رای داشت، چاره کار را در تهدید به استعفا دید و نوشت: «حالا ‏که چنین انتخاب ضعیفی برای شهرداری تهران صورت گرفته، دیگر نیازی به یک رئیس شورای شهر قوی هم نیست». بعد از چند هفته کشمکش سیاسی و پشت سرگذاشتن لابی‌های فراوان سیاسی و جناحی و خارج از ضوابط اعلام شده دموکراتیک ابتدایی مرتضی الویری به عنوان شهردار انتخاب شد. اما داستان اختلافات سیاسی و دسته بندی‌های درون جناحی در فرایند انتخاب شهردار ادامه یافت. دسته بندی‌ها به تدریج علنی‌تر شد و اختلاف بین شورای شهر و شهرداری روزبه روز بیشتر و بیشتر شد؛ تا جایی که منجر به شکایت طرفین به دستگاه قضایی و طرح سوال، استیضاح و در نهایت استعفای الویری شد. با استعفای او محمدحسن ملک مدنی به عنوان شهردار جدید انتخاب شذ. اما رابطه شورای شهر با دومین شهردار منتخب هم چندان به خوشی و تعامل نپایید و به زودی اعتراض‌ها و انتقاد‌ها از ملک ‏مدنی آغاز شد؛ و در نهایت این اختلافات که در داخل نیز بر سر ریاست شورا ادامه داشت منجر به منحل شدن شورا شد. ۳ - اختلاف در لیست امید برای انتخاب شهردار

بر اساس اخبار منتشر شده، در میثاق نامه اصلاح‌طلبان کاندیداهای لیست امید تعهد کرده‌بودند تا کاندیدای شهرداری نباشند. با این حال پس از پیروزی کامل لیست امید از محسن هاشمی به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی‌ برای تصدی این پست یاد می‌شد. امری که اختلافات اعضای جدید شورای شهر را نمایان کرد و کار به ریش‌سفیدی بزرگان اصلاح‌طلب رسید تا امروز مجددا اعضای راه یافته به شورا بر این نکته که هیچ پستی به جز شورای شهر را قبول نخواهند کرد تاکید کنند. هرچند شنیده می‌شود در آخرین جلسه آن‌ها و در رای گیری استمزاجی محسن هاشمی ۱۷ رای مخالف داشته است تا مجدد گزینه‌های دیگر برای شهرداری بر سر زبان‌ها بیافتد. در این میان محمود حجتی برای کلید داری بهشت بیش از سایر گزینه‌ها مطرح شده است. پیش از این نیز هفته نامه «سازندگی»، ارگان حزب کارگزاران هم خبر داده بود یکی از این پنج نفر شهردار تهران خواهد شد: «محمدعلی نجفی، محمود حجتی، سیدحسین مرعشی، حبیب‌الله بیطرف، محسن هاشمی.» که بر اساس توافق منتخبان شورای شهر پنجم، محسن هاشمی نمی‌تواند شهردار شود. امروز هم یکی از منتخبان شورای پنجم دوباره نام عباس آخوندی منتقد شهردار کنونی تهران و وزیر راه و شهرسازی را به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی شهرداری تهران مطرح کرده است.

باید چند هفته دیگر صبر کرد و دید اصلاح‌طلبان چگونه اختلافات را کنار می‌گذارند و چه کسی را به جای قالیباف روانه طبفه‌ نهم ساختمان بهشت می‌کنند.