آشنایی با قانون پیچیده انتخابات پارلمانی لبنان

خبرگزاری ایسنا: برای آن که این قانون برای خوانندگان روشن شود بر اساس نمونه‌های پیوست (نقشه انتخاباتی و تقسیم کرسی‌ها در ۱۵ منطقه لبنان و نمونه فرضی رای گیری در منطقه صیدا - جزین) در گزارش با این قانون جلو می‌رویم تا چگونگی راه‌یابی کاندیداها به پارلمان لبنان روشن شود. همچنان که در نقشه انتخاباتی کل لبنان آمده است این کشور به ۱۵ حوزه انتخاباتی تقسیم شده است. در این نقشه شهر بیروت به دو حوزه انتخاباتی تقسیم شده که به تنهایی دارای ۱۹ کرسی پارلمانی می‌باشد.

چنانچه در این نقشه پیدا است منطقه صیدا - جزین دارای ۵ کرسی نمایندگی متشکل از ۲ مارونی، ۱ کاتولیک و ۲ نفر از اهل سنت می‌باشد که ما همین حوزه را به عنوان نمونه فرضی طرح کرده‌ایم.

فرض بر این است که در این حوزه سه لیست آبی، قرمز و سبز وجود دارد که ۱۱ کاندیدا برای رسیدن به پارلمان با هم رقابت می‌کنند. براساس قانون جدید هر یک از لیست‌ها باید دارای حد نصاب قانونی از مجموع کل آرای به صندوق ریخته شده باشند. حال این حد نصاب چگونه به دست می‌آید؟ براساس این نمونه فرضی در این رای گیری ۷۸۷۰۶ رای به صندوق‌های حوزه صیدا - جزین ریخته شده است. برای به دست آوردن حد نصاب باید کل آراء را بر ۵ ( تعداد نماینده‌های حوزه صیدا - جزین ) تقسیم کرد. پس از انجام تقسیم روشن می‌شود که هر لیستی باید حداقل ۱۵۷۴۱ رای به دست آورده باشد یعنی این که کسانی می‌توانند صاحب یک کرسی باشند که حداقل این میزان از آراء را از آن خود کرده باشند. با این حد نصاب مجددا آرای لیست‌های آبی، قرمز و سبز را محاسبه می‌کنیم و معلوم می‌شود که: -لیست آبی ۳۶۵۶۲ رای به دست آورده است. -لیست قرمز ۳۵۷۱۹ رای به دست آورده است. -لیست سبز ۶۴۲۱ رای به دست آورده است. اکنون با مقایسه آرای هر یک از لیست‌ها با آن حد نصاب، روشن می‌شود که لیست سبز کمتر از حد نصاب به دست آورده است، پس به شکل اتوماتیک‌وار این لیست از گردونه رقابت‌ها حذف می‌شود و آرای آنها به شکل کامل از محاسبه مجموع کلی حذف می‌شود. بنابراین محاسبه جدیدی برای کل آراء ایجاد می‌شود که براساس آن مجموع رای‌های حاصله برابر با ۷۲۲۸۱ رای می‌شود که مجموع آرای لیست آبی و قرمز می‌باشد و در این جا آرای لیست سبز به کلی از رقابت‌ها حذف شده است. براساس محاسبه جدید و نتایج نهایی رای گیری لیست آبی ۵۰.۵۸ درصد و لیست قرمز ۴۹.۴۲ درصد از مجموع کل آراء را از آن خود کرده‌اند. براساس این درصدها لیست آبی صاحب ۳ کرسی و لیست قرمز صاحب ۲ کرسی خواهد شد. تا این جای کار تکلیف آرای نهایی و تکلیف تقسیم ۵ کرسی نمایندگی در بین دو لیست باقی مانده روشن شده است اما لیست آبی دارای ۵ کاندیدا و لیست قرمز دارای ۴ کاندیدا می‌باشند حالا چگونه ۵ کاندیدای نهایی از میان ۹ کاندیدا به پارلمان راه پیدا می‌کنند؟ براساس قانون جدید هر شهروند لبنانی در هر یک از مناطق ۱۵ گانه انتخاباتی باید هم به لیست‌ها رای دهد و در عین حال باید یک کاندیدا را (از میان همان لیست) به عنوان کاندیدای برتر (یا کاندیدای برگزیده) انتخاب نماید. براساس این قانون همین رای برتر یا رای برگزیده است که در راه‌یابی کاندیداهای لیست‌های باقی مانده به پارلمان، نقش کلیدی را بازی می‌کند. بنابراین برگزارکنندگان انتخابات، پس از انتخاب لیست‌هایی که به حد نصاب دست یافته‌اند آرای انفرادی هر یک از کاندیداهای این دو لیست آبی و قرمز را جداگانه در منطقه صیدا - جزین محاسبه می‌کنند. برهمین اساس به ترتیب درصد آرای کسب شده از میان این ۹ نفر، اسامی کاندیداها به ترتیب درصد کسب شده نوشته می‌شود و در این جا بدون در نظر گرفتن لیست آبی و قرمز اسم‌های دارای درصد بیشتر به ترتیب آورده می‌شود. در نمونه فرضی انتخابات منطقه صیدا - جزین مشاهده می‌کنید که عصام صوایا، کاندیدای لیست قرمز (به شکل فرضی) ۴۸۸۶ رای برابر با ۱۵.۶۲% از آرای برتر ( رای برگزیده) را از آن خود کرده است و در رتبه هفتم ترتیب کاندیداها قرار گرفته است. در این نمونه فرضی انتخاباتی، هم چنان که مشاهده می‌کنید در بخش پایانی آن اسم ۹ کاندیدا از میان دو لیست آبی و قرمز براساس درصد آرای "رای برتر" (رای برگزیده) آورده شده است که به این شرح است: ۱- اسامه سعد ۳۶.۸۴% (نماینده اهل سنت در صیدا می‌شود- لیست قرمز) ۲- نادر الحریری ۳۵.۶۴% (نماینده اهل سنت در صیدا می‌شود- لیست آبی) ۳- زیاد اسود ۲۷.۵۳% (نماینده مارونی‌ها در جزین می‌شود- لیست قرمز ) ۴- فواد سینیوره ۲۷.۵۰% (به دلیل آن که سهمیه اهل سنت که ۲ نفر بوده و قبلا پرشده است از صحنه رقابت‌ها حذف می‌شود) ۵- ابراهیم عازار ۲۴.۸۱% (نماینده مارونی‌ها در جزین می شود- لیست آبی) ۶- امل ابوزید ۲۲.۷۵% (به دلیل پرشدن سهمیه مارونی‌ها و پر شدن سهمیه لیست قرمز از گردونه رقابت‌ها حذف می‌شود) ۷- عصام صوایا ۱۵.۶۲% ( کاندیدای کاتولیکی که با آن که بیشترین رای کاتولیک را داشته اما به دلیل پر شدن لیست قرمز که دو سهمیه بود، از گردونه رقابت‌ها حذف شد) ۸- فوزی الاسمر ۵.۱۱% (به دلیل آن که در منطقه جزین دو کرسی نمایندگی مارونی‌ها پرشده بود از گردونه رقابت‌ها حذف شد) ۹- عجاج حداد ۴.۱۵% ( به رغم آن که کمترین درصد آراء در بین دو کاندیدای کاتولیک را داشت اما به عنوان سهمیه سوم لیست آبی به پارلمان راه یافت- لیست آبی) به این ترتیب ۵ سهمیه منطقه صیدا - جزین برای پارلمان لبنان ( ۲ نماینده اهل سنت - ۲ نماینده مارونی و ۱ نماینده کاتولیک) از میان دو لیست آبی و قرمز مشخص می‌شوند. بر اساس مصوبه پارلمان لبنان، ۱۱ ماه برای اجرای این قانون در نظر گرفته شده که مفهوم آن این است که پارلمان کنونی لبنان مجددا یازده ماه دیگر صلاحیت‌های قانونی خود را تمدید کرده است که با موافقت ریاست جمهوری و هیئت دولت این کشور همراه بوده است.