آیا تمام قرآن در شب قدر نازل شد؟

خبرگزاری تسنیم: آیت‌الله سید مختار میرعظیمی، استاد حوزه علمیه قم ضمن بیان نکاتی در باب فضیلت شب قدر و با اشاره سوره مبارکه قدر و نزول قرآن در این شب گفت: آیات قرآن به صراحت بیان می‌کند که تمام قرآن مجید در ماه مبارک رمضان نازل شده است و انتصاب نزول به خداوند با صیغه متکلم مع‌الغیر(ما) با مفهوم جمع، دلالت بر عظمت آن دارد. نزول قرآن در شب قدر که شب تعیین و تصویب مقدرات الهی است، دلیل دیگری بر سرنوشت‌ساز بودن این کتاب بزرک آسمانی است. قرآن دو مرحله نزول داشت وی با بیان اینکه طبق نظر محققان، قرآن شامل دو نزول است، افزود: به تصریح روایات اهل‌بیت(ع) قرآن دارای دو مرحله نزول است: نزول تدریجی که در مدت بیست و سه سال در دوران نبوت انجام شد و نزول دفعی که در یک شب تمام قرآن بر قلب پیامبر یا بیت المعمور یا از لوح محفوظ به آسمان دنیا، نازل شد و از طرفی برخی لیلة القدر را آغاز نزول قرآن می‌دانند و مسلمانان بر این اعتقادند که طبق صریح آیه شب قدر، بهتر از هزار ماه است که نشان دیگری بر عظمت این شب است. شبی که ملائک به امام(ع) وارد می‌شوند این استاد حوزه علمیه قم با بیان این که شبی با این همه برکات الهی باید بهترین باشد، عنوان کرد: شبی که در آن قرآن نازل می‌شود، عبادت و احیاء در آن معادل هزار ماه است، خیرات و برکات در آن شب نازل می‌شود، رحمت خاص خداوند شامل حال بندگان می‌شود و فرشتگان و روح نازل می‌شود؛ باید هم بهترین شب سال باشد، همان‌گونه که آیه شریفه می‌گوید: شبی آکنده از سلامت و خیر و رحمت است تا طلوع صبح و شبی است که فرشتگان پیوسته به یکدیگر یا مؤمنان سلام می‌کنند و به حضور پیامبر و جانشین معصومش می‌رسند و سلام عرضه می‌دارند. آیت‌الله میرعظیمی افزود: امام باقر (ع) در روایتی می‌فرماید: «شب قدر شبی است که فرشتگان در گرد ما دور می‌زنند» که این مطلب تأکید بر این موضوع دارد که عظمت امت پیامبر(ص) بسیار زیاد است که «همان فرشتگانی که بر ابراهیم خلیل به یک بار وارد شدند و آتش را سرد کردند، این بار بر امّت محمد هرساله در شبی خاص وارد می‌شوند» (تفسیر فخر رازی، ج32، ص36) که بیان و عقل از درک عظمت آن عاجز است و خداوند خود می‌فرماید که و تو چه میدانی که چه شبی است". وی با اشاره به اینکه زمینه توجه و عنایت الهی را افراد خودشان برای خود فراهم می‌کنند، تأکید کرد: برخی معتقدند جمیع مقدرات برای تمام سال در آن شب تعیین می‌شود و برخی اعتقاد دارند برای هر کس آن مقدر می‌شود که لایق آن است، یعنی به زمینه‌هایی که هر کس برای خود فراهم کرده توجه می‌شود و هر کس نصیبی می‌گیرد که این مسأله تأکیدی بر اختیار انسان است. شب نوزدهم، شب مقدرات آیت‌الله میرعظیمی در مورد مباحث مربوط به تعیین دقیق شب قدر گفت: در این مورد اقوال بسیار است که شب هفدهم، نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و هفتم و بیست و نهم در تفاسیر ذکر شده است، اما مشهور دهه آخر ماه رمضان و شب بیست و یکم یا بیست و سوم است که باز روایات تأکید بر شب بیست و سوم دارند. امام صادق (ع) در روایتی شب نوزدهم را شب مقدرات، شب بیست و یکم را شب تحکیم مقدرات و شب بیست و سوم را امضاء مقدرات می‌داند. (اصول کافی، ج4، ص159) و یکی از دلایل ذکر شده برای مخفی بودن شب قدر، اهمیت قائل شدن به همه این شب‌هاست. امام صادق (ع) در جواب شخصی که اصرار بر تعیین دقیق شب قدر داشت فرمودند؛ دو شب بیست و یکم و بیست و سوم چه آسان است برای آنچه می‌خواهی. وی در ادامه تصریح کرد: روایات و کلمات سوره قدر نشان می‌دهد که این شب مخصوص زمان نزول قرآن و منحصر به عصر حضرت محمد صلی الله علیه و آله نیست، بلکه همه‌ ساله تا پایان جهان ادامه دارد و مفهوم استمرار و دوام کاملأ واضح است و اختصاص شب قدری که بهتر از هزار ماه است برای امّت پیامبر، موهبتی است که خداوند به احدی از امّت‌های پیشین عنایت نکرده است. آیت الله میرعظیمی شب قدر را شب توبه و انابه و زاری به درگاه خداوند دانست و ادامه داد: تصریح به شب بودن در قدر دلالت بر این معنا دارد که باید بیدار بود، عبادت کرد، توبه کرد، خود سازی نمود و نباید در چنین رویداد مهمی خوابید و غافل شد و باید از تمام لحظات آن استفاده کرد، زیرا عبادت در شب، رنگ و بوی دیگری از اظهار بندگی دارد، در شب قدر همه بیدارند و همان کاری را انجام می‌دهند که مؤمنان در طول سال انجام می‌دهند و مؤمن و عاصی با توجه به صاحب مقدرات، یک کار مشترک انجام می‌دهند و احیاء می‌دارند. درخواست هدایت به صراط مستقیم در شب قدر این استاد حوزه علمیه قم درخواست هدایت به صراط مستقیم را از حاجت‌های مهم شب قدر بر شمرد و افزود: روز قدر نیز مانند شب آن بسیار مهم است و توجه به دعاها و اعمال مخصوص و مشترک هر شب از شب‌های قدر به ما نشان می‌دهد که ائمه ما در غالب این دعاها و اعمال، بهترین حالات و مناسب‌ترین احوال را خواستار بودند که باعث هدایت درست و ایجاد انگیزه در طلب بهترین‌ها از زبان بهترین مخلوقات برای ما می‌شود، روش و منش و خواست و دعای امامان همواره هدایت‌گر بوده و هست و به ما می‌آموزد که چه انجام بدهید و چه بخواهید و چگونه بخواهید تا سعادتمند شوید و زودتر در مسیر درست بیفتید و همچنان راه مستقیم را طی کنید که همانا اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیم‏ بهترین خواسته‌ای است که می‌توان از خداوند خود خواست چرا که راه دنیا پر پیچ و خم و گمراه کننده است. آیت الله میرعظیمی در پایان ضمن دعای برای تعجیل فرج امام زمان(عج) خاطرنشان کرد: خداوند به‌حق عظمت این شب‌ها، امام زمان ما را برساند و مهر رضایت ایشان را برنامه اعمال ما منقوش فرماید و خواسته اول همه ما تسریع در ظهور صاحبمان است که در این شب‌ها به لطف و مرحمت خودش مقدر کندد.دعا در حق همدیگر به استجابت نزدیک‌تر است و لذا نه تنها در حق دوستان بلکه در حق مسلمانان و بندگان خدا، برای رفع گرفتاری‌ها و حوائج دعا کنیم.