بحران اطلاعات سیا به روایت نیویورک تایمز/ چرا جاسوس‌های آمریکا مرتباً لو می‌روند؟/ سیا از کجا نیرو می‌گیرد و چطور لو می‌رود؟

سرویس بین‌الملل فردا؛ هادی جهرمی: دولت چین به طور سیستماتیک عملیات‌های جاسوسی سیا در این کشور را از آغاز سال 2010 از کار انداخته و تعداد زیادی از عوامل آمریکا را در این دو سال کشته یا زندانی کرده است. در نتیجه، جمع‌آوری اطلاعات و اخبار آمریکا از چین به کلی فلج شده است. مقامات فعلی و سابق آمریکا، این درز اطلاعاتی را به عنوان یکی از بدترین‌ نتایج در دهه‌های اخیر توصیف کرده‌اند.

افتضاحات امنیتی چند سال اخیر

تحقیقات در خصوص علت این موضوع تاکنون ناموفق بوده است. برخی معتقدند یک عامل نفوذی در سیا به کشور خیانت می‌کند. برخی هم بر این باورند چینی‌ها سیستم مخفی سیا که برای برقراری ارتباط با منابع خارجی هک کرده‌اند. به گفته مقامات آمریکایی، از هفته‌های پایانی سال 2010 تا پایان سال 2012، چینی ها حداقل دوازده نفر از منابع سیا را کشته‌اند. از نظر این مقامات، این خسارت‌های آمریکا در چین، با خسارت خیانت دو مأمور سابق سیا در شوروی که عملیات‌های اطلاعاتی را برای سال‌ها به مسکو اطلاع می‌دادند، برابری می‌کند.

سیا جاسوسی در چین را یکی از اولویت‌های خود در نظر گرفته است، اما دستگاه امنیتی گسترده در چین این امر را برای سرویس‌های جاسوسی غربی که به دنبال توسعه و بسط منابع جاسوسی خود در این کشور هستند، فوق‌العاده سخت کرده است. درست در زمانی که سیا در تلاش بود بفهمد چگونه تعدادی از حساس‌ترین اسنادش دو ماه پیش توسط ویکی‌لیکس روی اینترنت درز پیدا کرده است، و اف.بی.آی به بررسی روابط کمپین انتخاباتی ترامپ و روسیه می‌پرداخت، تحقیقات روی چین نشان می‌داد تا چه اندازه اداره کردن تحقیقات ضدجاسوسی در خصوص سرویس‌های جاسوسی پیچیده مانند چین و روسیه مشکل است.

ماجرای ناپدید شدن منابع خبری سیا

اولین نشانه‌های دردسر در سال 2010 نمایان شد. در آن زمان کیفیت خوب اطلاعات سازمان سیا در مورد فعالیت‌های درونی دولت چین، در نتیجه استخدام عوامل رده بالا در سازمان‌های اداری چین بود. این اتباع چینی بنا بر اعتقاد سیا به سبب فساد در دولت چین سرخورده شده بودند. اما در پایان سال، جریان اطلاعات به ناگاه خشک شد و بعد هم قطع شد. اوایل سال 2011، افسران ارشد سرویس اطلاعاتی متوجه شدند که آنها با یک مشکل مواجه شده‌اند: یکی از باارزش‌ترین منابع آنها در چین ناپدید شده بود.

سیا و اف.بی.آی تحقیقات مشترکی را در هر دو سازمان شروع کردند. تقریباً همه کارمندان سفارت امریکا جدا از درجه و منصبشان مورد دقت و توجه بودند. برخی معتقد بودند چینی‌ها توانسته‌اند روش رمزنگاری امریکاییان برای ارتباط با عوامل‌شان را هک کنند. برخی دیگر به وجود یک نفوذی در سیا مظنون بودند، نظریه‌ای که در ابتدا مقامات تمایلی به پذیرفتن آن نداشتند. این بحث‌ها با یک تماس دیگر با این محتوا که «ما یکی دیگر از عوامل خود را از دست دادیم» و تعجب و حیرت دولت در مورد اینکه چرا جاسوسی در چین این چنین کند است، تکمیل شد. نهایتاً جستجوی عامل نفوذی به یکی از مأموران سابق که در بخش چین فعالیت می‌کرد، ختم شد و وی مسئول افشای اخبار شناخته شد. اما تلاش‌ها برای جمع‌آوری شواهد کافی برای زندانی کردن وی ناموفق بود.

کسانی که نظریه عامل نفوذی را رد می‌کردند، علت تلفات را شلختگی و نامنضبط بودن فعالیت‌های امریکایی‌ها در زمانی که چینی‌ها نظارت بهتری بر فعالیت‌های جاسوسی امریکا در این کشور داشتند، قلمداد می‌کنند. برخی کارگزاران اف.بی.ای متقاعد شدند که عوامل سیا در پکن همچنان از مسیرهای تکراری برای فعالیت‌ها و جلسات خود استفاده می‌کنند که این موضوع به شبکه نظارت گسترده چینی‌ها برای شناخت جاسوسان امریکایی کمک کرده است. به گفته مقامات مسئول، برخی از مأموران با رابطین خود در رستوران‌هایی ملاقات کرده‌اند که مأموران چینی دستگاه استراق سمع کار گذاشته بودند و حتی گارسون‌ها نیز برای سرویس جاسوسی چین کار می‌کرده‌اند. این بی‌احتیاطی‌ها همراه با این احتمال که چینی‌ها کانال ارتباطی مخفی را هک کرده‌اند، می‌تواند برخی و نه همه ناپدید شدن و کشته شدن‌ها را توضیح دهد. برخی در آژانس، به ویژه کسانی که در ساخت شبکه جاسوسی کمک کرده بودند، در برابر این نظریه مقاومت می‌کردند و معتقد بودند که آنها در وسط یک جنگ قدرت در درون سیا گرفتار شده‌اند. با این حال چینی‌ها در سال‌های بعد نیز جاسوس‌های بیشتری پیدا کردند.

بازرسان امریکایی در ادامه تحقیقات خود بر روی لیست مظنونین، بر روی یک چینی- امریکایی تمرکز کردند که مدت کمی قبل از لو رفتن جاسوسان، از سیا خارج شده بود. برخی از محققان معتقد بودند که این فرد به دلیل نارضایتی سازمانی، جاسوسی برای چین را آغاز کرده است. او بعد از خروج از سیا تصمیم به ماندن در آسیا همراه با خانواده خود می‌گیرد و مشغول یک کسب و کار تجاری می‌شود. سیا و اف.‌بی.‌ای توانستند در سال 2012 از طریق نیرنگ و تطمیع در خصوص امکان ایجاد یک قرارداد، این فرد را دوباره به امریکا بازگردانند و از او در خصوص اینکه چرا تصمیم به ماندن در آسیا گرفته است، بپرسند. اما دلایل او بسیار مستدل و قوی بود و در نتیجه نتوانست تحقیقات را به سرانجام برساند. در سال 2013 سیا و اف.بی.ای به این نتیجه رسیدند که موفقیت چینی‌ها در شناسایی جاسوسان امریکایی کند شده است، اما همچنان خسارت و ضرر وجود دارد.

تلاش دوباره برای نفوذ به سیستم‌های امنیتی چین

سیا تلاش دارد شبکه جاسوسانش در چین را دوباره بسازد؛ یک تلاش وقت‌گیر و گسترده به رهبری رییس سابق بخش آسیا شرقی. به گفته یکی از مقامات سابق اطلاعاتی، او به طور ویژه‌ای زیرک است، چرا که وی سال‌ها با مظنونین جاسوسی کار کرده و برخی از جاسوسان در چین را که در نهایت اعدام شدند، از سوی او به خدمت گرفته شده بودند. چینی‌ها در سال‌های اخیر در فعالیت‌های جاسوسی به شدت تهاجمی و پرتکاپو شده‌اند و این موضوع فراتر از نفوذ به بایگانی و مدارک است. در سال گذشته، یک کارمند اف.بی.آی اعتراف کرد برای چینی‌ها جاسوسی می‌کرده است. وی برای چندین سال به انتقال اطلاعات تکنولوژی‌های حساس به پکن در ازای پول نقد، اقامت طولانی مدت در هتل‌های لوکس در سفرهای خارجی خود مشغول بوده است.

در ماه مارس، دادستانی آمریکا از دستگیری یک کارمند وزارت امور خارجه به نام «کاندیس ماری کلیبورن» به اتهام دروغ‌گویی به بازرسان در مورد تماس‌های خود با مقامات چینی خبر داد. براساس کیفرخواست مطرح شده خانم کلیبورن، عوامل چینی در ازادی دریافت اطلاعات، علاوه بر واریز مبالغ کلان به حساب بانکی وی، هدایایی شامل ایفون و لپ‌تاپ و تدریس در یک مدرسه مد چینی و همچنین یک آپارتمان تمام مبله به او داده‌اند.

منبع: nytimes