با تشنج ناشی از تب کودک چه کنیم؟

سرویس سبک زندگی فردا : بیشتر متخصصین اطفال بر این باورند که درجه حرارت طبیعی کودک سالم بین ۳۶ تا ۳۸ درجه سانتیگراد است. اگر درجه حرارت مقعدی کودک بالای ۳۸ درجه سانتیگراد باشد تب دارد. در صورتیکه کودک زیر ۳ ماه باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. در ادامه این مطلب را به نقل از سلامت نیوز بخوانید.

از کجا بفهمیم کودکمان تب دارد؟ یک راه سریع این است که پیشانی کودک را ببوسیم یا لمس کنیم. اگر احساس می‌کنید که پیشانی کودک داغ است احتمالاً تب دارد. مطالعات نشان داده‌اند که این روش ساده در خیلی از موارد دقیق است. استفاده از دماسنج (ترمومتر) می‌تواند شما را مطمئن کند. بیشتر متخصصین اطفال بر این باورند که درجه حرارت طبیعی کودک سالم بین ۳۶ تا ۳۸ درجه سانتیگراد است. اگر درجه حرارت مقعدی کودک بالای ۳۸ درجه سانتیگراد باشد تب دارد. در صورتیکه کودک زیر ۳ ماه باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ شما بهتر از همه می‌توانید تشخیص دهید که کودکتان بدحال است یا نه؛ بنابراین در صورتیکه احساس نگرانی می‌کنید، صرف نظر از اینکه درجه حرارت بدن کودک چقدر است، به پزشک مراجعه کنید. بعلاوه، درجه حرارت مقعدی تن‌ها شاخص نگران کننده بودن تب کودک نیست. سن و رفتار کودک نیز مهم است. تب در کودکان زیر ۳ ماه جدی‌تر است و تب بالایی که مانع بازی کردن و غذا خوردن کودک نمی‌شود ممکن است چندان جدی نباشد. بخاطر داشته باشید که زمانی که کودک در حال فعالیت است بدنش گرمتر از زمانی است که تازه از خواب بیدار شده. نکته دیگری که باید بیاد داشت این است که سیکل طبیعی ترموستات داخلی بدن انسان بگونه‌ای است که درجه حرارت بدن انسان در ساعات غروب و سر شب بالا می‌رود. با توجه به آنچه گفته شد، در موراد زیر باید به پزشک مراجعه کرد: درجه حرارت مقعدی بالای ۳۸ درجه سانتیگراد در کودک کمتر از سه ماه درجه حرارت مقعدی بالای ۳۸. ۳ درجه سانتیگراد در کودک سه ماهه و بالاتر وجود علائم زیر همراه با تب نیز می‌تواند نشانه جدی بودن مشکل باشد: کاهش اشتها، بی حالی، رنگ پریدگی یا بر افروختگی واضح، یا وجود تغییرات دیگر در رفتار یا ظاهر کودک وجود دانه‌های کوچک قرمز-ارغوانی روی بدن که با فشار دادن سفید نمی‌شوند یا وجود لکه‌های ارغوانی بزرگ؛ هر دو این علائم می‌توانند نشانه عفونت باکتریال جدی باشند. کودک نمی‌تواند غذا را ببلعد و آب دهانش مرتب می‌ریزد؛ این ممکن است علامتی از اپی گلوتیت (التهاب اپی گلوت - اپیگلوت قسمتی از حنجره است که موقع بلع غذا مانع ورود غذا به مری و مجاری تنفسی می‌شود) باشد. اپی گلوتیت سبب تورم قسمت عقبی گلو شده و می‌تواند جان کودک را به خطر اندازد. حتی بعد از تمیز کردن بینی، کودک نمی‌تواند خوب نفس بکشد که ممکن است نشانه‌ای از ذات الریه یا آسم باشد. کودک به نظر هذیان آلود و گیج می‌رسد و بسیار تحریک پذیر و کج خلق است؛ این علائم ممکن است علائم یک عفونت ویروسی یا باکتریال جدی باشند. در صورتیکه بابت ظاهر یا رفتار کودک خود دچار نگرانی هستید، صرف نظر از اینکه درجه حرارتش بالا باشد یا نه، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که تب تن‌ها یکی از علائم بیماری است. توجه داشته باشید که علائمی نظیر سرفه و گوش درد (در صورتیکه به آن مشکوکید) یا استفراغ و اسهال را حتماً به پزشک اطلاع دهید، زیرا به وی در تشخیص کمک می‌کند. قبل از مراجعه به پزشک چه کارهایی می‌توان انجام داد؟ اگر کودک شما زیر ۳ ماه است بهتر است کودک را نزد پزشک ببرید. همچنین بهتر است قبل از مراجعه به پزشک از داروی تب بر استفاده نکنید، زیرا ممکن است مانع تشخیص صحیح شود. در صورتیکه کودک سه ماهه یا بزرگتر است و علامت مهم دیگری غیر از تب ندارد می‌توان به کودک استامینوفن کودکان داد. در صورتیکه کودک حداقل ۶ ماهه باشد می‌تواند برای پایین آوردن تب از ایبوپروفن کودکان هم استفاده کرد. در صورتیکه تب ظرف یک ساعت پایین نیاید از پزشک معالج در مورد استفاده از دارویی دیگر سؤال کنید. در صورتیکه از استامینوفن استفاده کرده و نتیجه نگرفته باشید پزشک ممکن است ایبوپروفن را توصیه کند. صرف نظر از اینکه کودک شما در چه سنی است، اگر علائمی دال بر بیماری یا عفونتی جدی دارد باید او را نزد پزشک ببرید. در صورتیکه کودک بی حال نیست، مایعات می‌خورد، و درجه حرارت بدنش با مصرف دوز مناسب استامینوفن یا ایبوپروفن زیر ۳۸. ۹ سانتیگراد باقی می‌ماند، می‌توان قبل از بردن او نزد پزشک ۲۴ ساعت صبر کرد. از آنجا که تب اغلب اولین علامت بیماری است در صورتیکه زود نزد پزشک بروید ممکن است تشخیص مشکل باشد. دلیل تب چیست؟ تب عموماً علامتی دال بر واکنش بدن کودک به عفونت است. سیستم دفاعی بدن کودک شامل گلبول‌های سفید خون است که به باکتری‌ها حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند. یکی دیگر از دلایل تب گرمازدگی است. گرما زدگی عارضه‌ای خطرناک است که ممکن است بر اثر بازی کردن کودک در آفتاب یا ماندن در اتومبیلی که شیشه هایش بالاست در یک روز گرم اتفاق افتد. اگر بدن کودک بر اثر ماندن زیر آفتاب یا در فضای سربسته و گرم تب دار باشد و درجه حرارتش با در آوردن لباس‌ها و ماندن در محیط خنک پایین نیاید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. اگر تب دفاعی در مقابل عفونت است چرا باید آنرا پایین آورد؟ از آنجا که تب قسمتی از واکنش دفاعی بدن به باکتری‌ها و ویروس هاست بعضی محققین معتقدند که دفاع بدن در مقابل عفونت ها، وقتی درجه حرارت بدن بالا باشد مؤثرتر است. از سوی دیگر، اگر درجه حرارت بدن خیلی بالا باشد کودک بخوبی غذا نمی‌خورد، مایعات نمی‌نوشد و نمی‌خوابد و این مسایل باعث می‌شود دیرتر بهبود یابد. یک راه حل این است که با نظر پزشک به کودک استامینوفن یا ایبوپروفن کودکان بدهیم. (توجه داشته باشید که ایبوپروفن در کودکان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شود.) هر دو این دارو‌ها به پایین آوردن تب کمک می‌کنند بدون آنکه بر دفاع بدن در مقابل عفونت اختلالی ایجاد کنند. با پایین آمدن تب، حال کودک بهتر شده و مایعات بیشتری می‌نوشد و همین مسئله بهبود را تسریع می‌کند. توجه داشته باشید که قبل از دادن هر دارویی به کودک با پزشک مشورت کنید. راه‌های پایین آوردن تب اگر کودک بر اثر تب بی حال نشده است لزومی به استفاده از دارو نیست. برای پایین آوردن تب می‌توانید مقدار زیادی شیر سینه یا شیر خشک به کودک بدهید تا هم درجه حرارتش پایین آید و هم از کم شدن آب بدن جلوگیری شود. همچنین زیاد به کودک لباس نپوشانید. بالا بودن درجه حرارت بدن کودک ممکن است ناشی از لباس بیش از حد، هوای گرم، و یا فعالیت زیاد باشد. در این مواقع بهتر است لباس کودک را کم کرده و تشویقش کنید که کمی استراحت کند و یا فعالیت کمتری در یک فضای خنک داشته باشد. اگر تب کودک را اذیت می‌کند می‌توانید با آب ولرم پاشویه کنید و یا در وان پر از آب ولرم قرار دهید. پاشویه به شستن پا‌ها و یا انداختن پارچه خیس روی پا‌ها محدود نمی‌شود. برای پاشویه می‌توانید یک اسفنج را به آب ولرم آغشته کنید و از بالا روی بدن کودک بکشید. هرگز با استفاده از الکل نوزاد را پاشویه نکنید، زیرا الکل از طریق پوست جذب شده و وارد خون می‌شود. ورود الکل به خون می‌تواند سبب بروز مشکلات تنفسی یا تشنج شود و یا کودک بر اثر افت قند خون خواب آلوده یا تحریک پذیر گردد. چه داروهای تب بری برای کودک بی خطرند؟ با تأیید پزشک می‌توانید از استامینوفن و ایبوپروفن کودکان برای پایین آوردن تب استفاده کنید. (استفاده از ایبوپروفن در کودکان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شود.) دوز صحیح دارو بستگی به وزن کودک دارد. سعی کنید همیشه با استفاده از یک پیمانه یا قطره چکان دوز دقیق دارو را به کودک بدهید. هیچگاه هیچ داروی تب بری را بیش از تعداد دفعات توصیه شده به کودک ندهید. تعداد دفعات معمول تجویز استامینوفن هر ۴ ساعت و ایبوپروفن هر ۶ ساعت است. هیچگاه به کودک خود آسپیرین ندهید. آسپیرین ممکن است کودک را مستعد سندرم Reye کند. این بیماری نادر است، ولی می‌تواند کشنده باشد. توصیه آخر اینکه: بسیاری از داروهای ضد سرماخوردگی و سرفه، حاوی ترکیبات تب بر نظیر ایبوپروفن یا استامینوفن نیز هستند. قبل از استفاده از این دارو‌ها روی بروشور و روی جعبه دارو را بدقت مطالعه کنید و در صورتیکه دارای ترکیبات تب بر است از دادن داروی تب بر دیگر به کودک خودداری کنید. چرا تب کودک با وجود دادن تب بر پایین نمی‌آید؟ اگر تب ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از مصرف دارو ادامه یافت برای اطمینان از کافی بودن دارو، دوز دارو و پیمانه‌ای را که با آن دارو را به کودک داده اید کنترل کنید. در صورتیکه میزان داروی داده شده کافی باشد ممکن است بدن کودک به دارو جواب نداده است. اگر استامینوفن ظرف یک ساعت تب را پایین نیاورد، برای استفاده از داروی دیگر با پزشک مشورت کنید. در صورت وقوع تشنج ناشی از تب چکار باید کرد؟ بالا رفتن ناگهانی تب (مثلاً از ۳۸. ۹ به ۴۰. ۵ درجه سانتی گراد) ممکن است سبب تشنج شود. در بیشتر موارد، "تشنج ناشی از تب" بی خطر است، ولی این از اهمیت موضوع کم نمی‌کند و باید به آن توجه کافی کرد. در صورتیکه کودک به چنین تشنجی دچار شد (تنفس کودک سنگین می‌شود، آب دهانش راه می‌افتد، سیاهی چشم هایش بالا می‌رود، و یا دست و پایش بشدت تکان می‌خورد)، بلافاصله او را به پشت یا به پهلو و دور از اجسام سخت و تیز بخوابانید. سر کودک را به آرامی به یک طرف برگردانید تا استفراغ یا بزاق براحتی از دهانش خارج شود. مطمئن شوید چیزی در دهانش نیست و تا زمانی هم که در حال تشنج است چیزی در دهانش نگذارید. سعی کنید مدت زمان طول کشیدن تشنج را بخاطر بسپارید. این نوع تشنج‌ها معمولاً بین ده ثانیه تا سه یا چهار دقیقه طول می‌کشند. وقتی تشنج تمام شد سعی کنید درجه حرارت بدن کودک را پایین بیاورید تا مانع بروز تشنج‌های بعدی شوید. اگر کودک هوشیار است می‌توانید به او استامینوفن کودکان یا -در صورتیکه بزرگتر از ۶ ماه است- ایبوپروفن کودکان بدهید. لباس‌های کودک را در آورید و او را با آب ولرم پاشویه کنید. اگر کودک هوشیار است و میتواند چیزی بخورد به او شیر سینه یا شیر خشک بدهید. حتی اگر تشنج خفیف باشد یا فقط چند ثانیه طول کشیده باشد با پزشک خود تماس بگیرید و در صورت لزوم کودک را نزد او ببرید. اگر در زمان تشنج رنگ کودک به آبی متمایل شد، بیشتر از چند دقیقه تکان‌های شدید داشت، بعد از تشنج در نفس کشیدن مشکل داشت، و یا یک ساعت بعد از تشنج هنوز هم بی حال و خواب آلوده بود به اورژانس مراجعه کنید. چرا تب کودک بعد از پایین آمدن دوباره بر می‌گردد؟ تا زمانی که عفونت برطرف نشود کودک تب می‌کند و این مسئله ممکن است ۲ تا ۳ روز طول بکشد. بعضی عفونت‌ها نظیر آنفولانزا، ممکن است ۵ تا ۷ روز طول بکشد. اگر کودک آنتی بیوتیک می‌گیرد ممکن است ۴۸ ساعت طول بکشد تا تب پایین بیاید. داروهای تب بر درجه حرارت بدن را موقتاً پایین می‌آوردن، ولی تأثیری بر عفونت ندارند. وجود تب بدون علامت دیگر در صورتیکه کودک تب داشته باشد، ولی علائم دیگری نظیر آبریزش بینی، سرفه، استفراغ، یا اسهال نداشته باشد تشخیص می‌تواند مشکل باشد. بعضی عفونت‌های ویروسی نظیر Roseola (جوش‌های قرمز پوستی) سبب ایجاد سه روز تب بالا و متعاقب آن جوش‌های صورتی کم رنگ بر روی پوست تنه می‌شوند. عفونت‌های جدی‌تر نظیر مننژیت (التهاب پرده‌های نخاع)، عفونت‌های ادراری، یا باکتریمی (وجود باکتری در خون) نیز ممکن است سبب تب بالا بدون علائم دیگر شوند. در صورتیکه کودکتان تب بالا بدون علائم دیگر دارد به پزشک مراجعه کنید.