سرویس اقتصادی فردا: «ارسال گاز مجانی از ایران به ترکیه» خبری که باعث شوک بزرگی در میان مردم شد. چطور می شود که آنها برای نپرداختن پول قبض گاز خانهشان، از داشتن آن محروم شوند اما ترکیه بدون پرداخت هیچ پولی از گاز ارسال شده از سوی ایران به صورت رایگان استفاده کند؟
ماجرا چیست؟
چند روز پیش بود که بیژن زنگنه در جمع خبرنگاران درخصوص جریمه 1/9 میلیارد دلاری ایران در فروش گاز به ترکیه اظهار کرد: رأی دیوان بینالمللی داوری در سال 1391، کاهش 12درصدی قیمت قرارداد گاز صادراتی ایران به ترکیه بود که آنکارا نسبت به آن اعتراض کرد؛ ترکیه پس از این رأی، بار دیگر شکایت کرد که بر اساس این شکایت، آنها خواستار کاهش 25درصدی برای کیفیت گاز صادراتی و 37/5 درصد برای قیمت گاز شدند.
وزیر نفت با بیان اینکه «مجموع درخواست ترکیه برای کاهش قیمت و کیفیت گاز صادراتی 62/5 درصد بود»، گفت: این موضوع مربوط به سال 1391 است که در دیوان بینالمللی داوری ثبت شده است.
وی افزود: پس از سالها بحث و مذاکره، این میزان (62/5 درصد) به 13 درصد کاهش یافت و دلیل حکم دیوان بینالمللی داوری برای کاهش 13درصدی قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه این بود که قیمت گاز ایران از گاز روسیه بالاتر بود.
بیشتر بخوانید: تاوان فساد قرارداد کرسنت را مردم ایران میدهند
دادن گاز مجانی به ترکیه؛ جریمه محسوب نمیشود!
زنگنه تصریح کرد: زمان اجرایی شدن این حکم (کاهش 13درصدی)، 9 ماه بعد از درخواست ترکیه تعیین شد و این موضوع سبب شد که ما مبالغی را که بهازای گاز از ترکیه دریافت کردیم به آنها بدهکار شویم.
این عضو کابینه دولت یازدهم سرانجام ناچار به بیان به یک حقیقت تلخ شد و اعتراف کرد: بهدلایل گفتهشده، هماکنون بهازای صادرات گاز به ترکیه بر اساس آنچه داوری اعلام کرده، پولی دریافت نمیکنیم، این بهمعنای جریمه نیست.
وزیر نفت با بیان اینکه این موضوع در واقع اصلاح قیمت است که در قراردادها طبیعی است! گفت: با تلاش همکاران، میزان درخواست ترکیه از 62/5 درصد به 13 درصد یعنی به حداقل رسید.
وزیر نفت در تلاشی تأسفبار میکوشد صادرات گاز مجانی به ترکیه را یک اصلاح قیمتی(!) جلوه دهد. با این حال اظهارات دیرهنگام زنگنه در شرایطی مطرح گردیده که تا مدتها جریمه ایران از اساس انکار میشد ولی سرانجام بهمن ماه 94، وزیر نفت نیز با تأیید رأی دیوان بینالمللی داوری درباره شکایت ترکیه در واکنش به ادعای غرامت 2 میلیارد دلاری آنها گفت: «این رأی با آن چیزی که ترکیه بهدنبال آن بوده، متفاوت است. رقم جریمه ایران محرمانه و ناچیز است.» امروز هم زنگنه هر چند زیر بار واقعیت نمیرود، اما سرانجام این مردم ایران هستند که باید از منابع و سرمایههای خود هزینه فسادهای
اقتصادی جریانی خاص را بپردازند.
بیشتر بخوانید: رنجبرزاده: به کدام جرم باید گاز مجانی به ترکیه بدهیم
دولت محرمانهها و زنگنه پاسخگو باشند حجت الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به محکومیت ایران به فروش گاز مجانی به ترکیه، اظهار داشت: دولت یازدهم تنها افتخاری که دارد انعقاد قراردادهای ننگین آن هم به صورت محرمانه است. وی افزود: ایران محکوم شده که دو میلیارد دلار گاز مجانی به ترکیه بفروشد که این به علت قرارداد ننگین کرسنت است که در دوران وزارت زنگنه در دولت اصلاحات منعقد شده بود. نماینده مردم فلاورجان در مجلس همچنین تصریح کرد: جالب است که آقای زنگنه این مبلغ دو میلیارد را تجدیدنظر در قیمت نام نهاده و آن را
طبیعی دانسته است. این در حالی است که چندی قبل مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران صراحتا از جریمه بودن این مبلغ سخن گفته بود! موسوی لارگانی ادامه داد: وزارت نفت مدعی است این مبلغ دو میلیارد دلار ارتباطی به کرسنت ندارد. وزیر نفت پاسخ این دوگانگی ها را بدهد. وی در خاتمه عنوان کرد که دولت محرمانهها باید برای مردم توضیح دهد به کدام جرم باید گاز مجانی به ترکیه بفروشیم؟
مردم حق دارند همه چیز را بدانند
محمد صادق کوشکی استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در خصوص اخبار منتشر شده مبنیبر فروش مجانی گاز ایران به ترکیه می گوید: هفتهها مردم در مناظرهها و تبلیغات انتخاباتی این عبارت را از آقای روحانی و حامیان وی مکررا شنیدهاند که دولت، دولت شفافیت است و اطلاع رسانی در این دولت به حداکثر آن رسیده است. کوشکی با بیان اینکه مردم حق دارند همه چیز را بدانند اظهار داشت: نکته این است که آقای روحانی اگر هنوز هم به آن حرفها اعتقاد دارند و مردم را دارای حافظه فرض میکنند وظیفه دارند دقیقا توضیح دهند که ماجرای ارسال گاز رایگان به ترکیه چیست.
ارسال گاز رایگان به ترکیه؛ قطع گاز فقرا در ایران
وی افزود: مردم حق دارند بدانند که چرا دولت آقای روحانی از طرفی گاز رایگان به ترکیه میفرستد و از طرف دیگر لایحه به مجلس میدهد که اگر انسان فقیری در گوشهای از مملکت پول پرداخت قبض گاز، آب یا برق نداشت باید گاز، آب یا برق وی قطع شود. این استاد دانشگاه با بیان اینکه گازی که مجانی به ترکیه صادر میشود متعلق به آقای روحانی و زنگنه نیست اظهار داشت: این گاز متعلق به مردم ایران و نسلهای آینده است؛ این همان گاز است که زمستان گذشته خیلی از مردم با مراجعه به ادارات گاز شهرها از آنها خواهش کرده بودند پول قبضش را قسطی کنند چون واقعا پولی نداشتند که بهای آن را بدهند و
این گاز مجانی همانی است که وقتی فقرا پولش را نمیدهند قطع میشود وی افزود: در چنین شرایطی آقای روحانی باید به مردم که صاحب اصلی این ثروت ملی هستند مانند یک انسان با شرف توضیح دهد که اصلا ماجرا چیست و سخن نگفتن وی یا وزیر مربوطه در این رابطه نشان میدهد که چقدر آن ادعای شفافیت درست است.
آنهایی که به آقای روحانی رای دادند، مطالبه کنند
کوشکی با بیان اینکه در موضوع فروش مجانی گاز مسئولیت کسانی که به آقای روحانی رای دادند بیشتر از دیگران است اظهار داشت: یعنی آنها باید بیشتر از همه مطالبه کنند که آقای روحانی چرا گاز این مملکت مفت به ترکیه میرود؟ این همان گازی است که اگر یک ایرانی یک روز دیرتر قبض آن را پرداخت کند وسط زمستان هم باشد و حتی به خاطر فقر هم باشد قطع میشود. وی در پایان تاکید کرد: اگر آقای روحانی اصل ماجرای فروش مفتی گاز به ترکیه را توضیح دهد نشان داده که انسان راستگو، درستکار و شفافی است و اگر خدای نکرده مانند خیلی از پروندههای دیگر اینجا را هم محرمانه اعلام کنند و مردم را
نامحرم تلقی کنند، عکس این موارد ثابت میشود.