سالم‌سازی اقتصاد و مبارزه با فساد چگونه محقق میشود؟/ شفاف بودن درآمد مسئولان ضرورتی انکار ناپذیر
گام موثر در راستای اجرای بند ۱۹ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، ایجاد و بهینه‌سازی سامانه‌های شفافیت اطلاعاتی است. این سامانه‌ها علاوه بر کاستن از عامل انسانی و درنتیجه برچیدن زمینه بسیاری از فسادهای ناشی از اعمال قدرت و سلیقه افراد، زمینه مناسبی جهت اطلاع‌رسانی و شفافیت اطلاعات و در نتیجه افزایش اعتماد عمومی به مسئولین کشور و مشارکت شهروندان در اقتصاد مولد فراهم می‌آورند.
۶ - جدول ارزیابی
|
دسته |
مؤلفه |
ارزیابی |
وضعیت |
|
چارچوب و پایش |
به مشارکت‌گیری عموم مردم (بویژه نخبگان) در شناسایی ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی |
چنین چیزی انجام گردیده، اما خروجی و دستاورد این پژوهش‌ها در معرض نقد و نظر عموم مردم قرار نگرفته است. |
متوسط |
|
معرفی چارچوب نهایی ابعاد اقتصاد مقاومتی |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاع‌رسانی نشده است. |
ضعیف |
|
|
شاخص‌سازی در راستای اندازه‌گیری ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی (مبتنی بر چارچوب، و یا حداقل مبتنی بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی) |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاع‌رسانی نشده است. |
ضعیف |
|
|
استقرار سامانه اینترنتی پایش اقتصاد مقاومتی، مبتنی بر چارچوب و شاخص‌های طراحی شده |
عدم انجام |
ضعیف |
|
|
تبیین مستدل جایگاه هر یک از اقدامات مهم حاکمیتی در پازل (چارچوب) مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاع‌رسانی نشده است. |
ضعیف |
|
|
به مشارکت‌گیری از منتقدین برای نقد کلیه مؤلفه‌های فوق‌الذکر و قراردادن پاداش برای بهترین و سازنده‌ترین نقدها |
عدم انجام |
ضعیف |
|
|
به مشارکت‌گیری عمومی در شناسایی اقدامات خلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی |
عدم انجام قطعی (نیاز به سامانه مشخص، تعیین جایزه، و اعلام عمومی نتایج) |
ضعیف |
|
|
ارائه عمومی گزارش مکتوب از اقدامات انجام شده در این حوزه، به صورت دوره‌ای |
عدم انجام |
ضعیف |
|
|
سامانه های شفافیت اطلاعاتی |
ارائه نقشه جامع سامانه‌های اطلاعاتی و تکالیف زمان‌مند دستگاه‌های مختلف نسبت به هر سامانه |
چنین چیزی اگر هم انجام شده باشد، اطلاع‌رسانی نشده است. |
ضعیف |
|
استقرار سامانه برخط نمایش وضعیت میزان و چگونگی فعالیت هر یک از سامانه‌های شفافیت اطلاعاتی |
عدم انجام |
ضعیف |
|
|
نقشه‌ی جامع دولت الکترونیک |
عدم ابلاغ و اجرای نقشه‌ی جامع دولت الکترونیک |
ضعیف |
|
|
شبکه ملی اطلاعات (اینترانت ملی) |
راه‌اندازی فاز اول این شبکه (البته دیرهنگام و ناتمام) |
متوسط |
|
|
توجه به مقوله‌ی شفافیت و اشتراک داده به صورت نظام‌مند در برنامه پیشنهادی ششم توسعه |
عدم‌توجه به این مقوله |
ضعیف |
|
|
تدبیر مؤثر برای هدفمندسازی یارانه‌ها |
تقاطع سامانه‌های اطلاعاتی موجود به منظور شفافیت شناسایی دهک‌های اقتصادی و هدفمندسازی یارانه‌ها - ناتمام / هنوز نتیجه حاص نشده |
ضعیف |
|
|
پرونده الکترونیک سلامت |
عدم التفات به پرونده الکترونیک سلامت در شرکت برکت‌تل (وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام ره ) |
ضعیف |
|
|
سامانه‌ی تدارک الکترونیکی دولت (ستاد) |
سامانه‌ی «ستاد» یا سامانه مناقصات دولت - تداوم متروک و مهجور ماندن این سامانه |
ضعیف |
|
|
بستر اطلاعاتی مربوط به مبارزه با قاچاق کالا |
جدا شدن بستر ارتباطی اطلاعاتی توسط گمرک (تشدید معضله‌ی عمل‌کرد جزیره‌ای سازمان‌ها) |
ضعیف |
|
|
قراردادهای نفتی اخیر ( IPC ) |
پنهان‌کاری‌های غیرضرور در تدوین پرمناقشه‌ی این قراردادها |
ضعیف |
|
|
طرح شبنم |
طرح شبنم به عنوان یکی از مهارکننده‌های جدی قاچاق کالا، از فعالیت باز داشته شد. |
ضعیف |
|
|
کارت سوخت |
کارت سوخت به عنوان یکی از مهار کننده‌های جدی قاچاق (به استشهاد آمار)، کاهش تقاضای مصرفی، و نیز یکی از مهمترین منابع اطلاعات آماری کشور، حذف گردید. |
ضعیف |
|
|
سرشماری |
در صورت وجود و تقاطع سامانه‌های مختلف کشور، نیازی به برگزاری پرهزینه طرح‌های سرشماری نیست و این اطلاعات با هزینه‌ای بسیار کمتر و به صورت زنده در اختیار خواهد بود. |
ضعیف |
|
|
زیرساخت های مبارزه با فساد |
سامانه شفافیت درآمدهای مسئولین |
سامانه تحت وب جهت نمایش عمومی « حقوق و مزایای دریافتی کلیه مقامات » (حسب وعده رئیس جمهور در بیانیه مورخ 15 تیر 95) - عدم انجام |
ضعیف |
|
قانون انتشار دسترسی آزاد به اطلاعات |
متن قانون (مصوب 1388) و هم آیین‌نامه‌های اجرایی آن (مصوب 1394) ناکارآمد بوده و این قانون عملا اجرا نمی‌شود. |
ضعیف |
|
|
سیاست‌های کلی مبارزه با فساد |
تدوین و تصویب این سیاست کلی، با مطالعه برترین تجارب بین‌المللی، بر پایه بحث تعارض منافع - عدم انجام |
ضعیف |
|
|
تصویب قانون «گزارشگران تخلفات» ( Whistleblower ) |
به منظور بهره‌گیری از مشارکت عمومی در شناسایی انواع مفاسد. علیرغم ظرفیت فراوان این قانون و تجربه ارزنده بین‌المللی آن، از این ظرفیت در کشور به صورت حداقلی و کاملاً سنتی (و در نتیجه ناکارآمد) بهره گرفته میشود. |
ضعیف |
|
|
زیرساخت های مشارکت گیری عمومی |
داده حاکمیتی باز |
ارائه عموم داده‌های حاکمیتی به مردم در محل و قالب‌های استاندارد. قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، دستیابی به این اطلاعات را حق عمومی مردم می‌داند - عدم انجام |
ضعیف |
|
سامانه‌های بر خط مشورتی |
سامانه‌های برخط به منظور به مشارکت گیری از عموم مردم در کلیه فرایندهای حاکمیتی (در مراحل عارضه‌یابی، شناسایی راهکار و انتخاب، اجرا، نظارت و ارزیابی) - عدم انجام |
ضعیف |
|
|
سامانه حاکمیتی چالش |
به منظور شناسایی و بهره‌گیری از فکر و ایده عمومی در حل چالش‌های حاکمیت - عدم انجام |
ضعیف |
|
|
سامانه عریضه‌نویسی حاکمیتی |
تدارک سامانه‌ای به منظور ثبت عریضه (تقاضا) و امضای آن توسط مردم، و در صورت رسیدن به حد مشخصی از امضا، تعهد دولت به اجرا یا ارائه پاسخ رسمی به آن عریضه - عدم انجام |
ضعیف |