چه زمانی عابر پیاده مقصر است؟

جام جم آنلاین: اگر عابر پیاده هم از قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی اطلاع داشته باشد و آگاهی از این قوانین فقط به رانندگان محدود نشود، آن وقت شاید دیگر شاهد آن نبودیم که بر اساس آمارهای رسمی در 30 درصد تصادفات درون‌شهری، عابران پیاده حضور داشته باشند. سرهنگ نادر رحمانی، رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا با ذکر این آمار قابل تامل، تاکید کرده است: طبق آمار سال 95، عابران در 9 درصد تصادفات برون شهری نیز حاضر بوده‌اند. این مقام مسئول توضیح داده که از بین تصادفات برون‌شهری فروردین 96، نزدیک به 40 درصد آنها از شکل واژگونی بوده است، در عین حال در 10 درصد این تصادفات هم عابران پیاده حضور داشته‌اند. این‌که تقریبا از هر سه تصادف درون شهری، یک عابر پیاده در این تصادفات حضور داشته باشد، آمار هشدار‌دهنده‌ای است که نشان می‌دهد هنوز هم باید برای آموزش و فرهنگسازی عابران پیاده و البته رانندگان،کار جدی‌تری انجام شود. چه زمانی عابر پیاده مقصر است؟ معمولا در اغلب تصادفات رانندگی درون‌شهری که وسیله نقلیه با عابر پیاده تصادف می‌کند، راننده مقصر شناخته می‌شود. تیمور حسینی، رئیس دانشکده علوم و فنون راهنمایی و رانندگی دانشگاه علوم انتظامی امین، به همین مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: در بیش از 90 درصد موارد تصادف خودرو با عابر پیاده، راننده مقصر شناخته می‌شود، اما واقعیت این است که در بسیاری از این تصادفات، خود عابر پیاده هم نقش جدی در بروز تصادف داشته است. رئیس سابق پلیس راهور تهران توضیح می‌دهد: وقتی کارشناس، پرونده تصادف را بررسی می‌کند، ابتدا مدارک راننده، تخطی نکردن راننده از قوانین، توجه کردن به جلو، رعایت سرعت مطمئنه و بسیاری از عوامل دیگر را می‌سنجد که اگر در این موارد، راننده قصوری را مرتکب شده باشد، به عنوان مقصر شناخته می‌شود. در این موارد به گفته او اگر سهل‌انگاری هم از سوی عابر پیاده صورت گرفته باشد، به دلیل این‌که راننده قانون را رعایت نکرده است، راننده مقصر شناخته می‌شود. حسینی تاکید می‌کند: البته در برخی پرونده‌ها نیز عابر پیاده به عنوان مقصر تصادف شناخته می‌شود. مثلا اگر در صد متری عابر پیاده، پل عابر پیاده وجود داشته باشد، اما عابر پیاده از عرض خیابان گذر کرده باشد، مقصر شناخته خواهد شد. همچنین به قول این کارشناس راهنمایی و رانندگی، اگر ثابت شود عابر پیاده، ورود ناگهانی به سواره‌رو داشته یا از عرض بزرگراه عبور کرده است، در این حالت‌ها عابر پیاده مقصر تصادف شناخته می‌شود. حسینی تاکید دارد در برخی معابر، مثل راه‌های شریانی و بزرگراه‌ها، اولویت حرکت با خودروهاست، اما برخی عابران پیاده به دلایل متعدد مثل این‌که به قوانین توجه نمی‌کنند یا حساسیت موضوع را جدی نمی‌گیرند، بی‌محابا از محل تردد خودروها عبور می‌کنند. در این بین به گفته او، نقش آسیب‌های شناختی در بروز این تصادفات بسیار پررنگ است؛ یعنی آسیب‌هایی که به حوزه باور و شناخت آدم‌ها مربوط است، مثل این‌که عده‌ای هنوز باور ندارند تردد عابر پیاده در معابری که در آن اولویت حرکت با خودروست، می‌تواند خطرآفرین باشد. چرا آمار قربانی شدن عابران پیاده بالاست؟ آمار 30 درصدی تاثیر عابران پیاده در تصادفات شهری، یک میانگین کشوری است، اما علیرضا اسماعیلی، مدرس دانشگاه تهران و رئیس سابق پلیس راه کشور عنوان می‌کند که در کلانشهرها، آمار حضور عابران پیاده در تصادفات، بیشتر از این 30 درصد است و گاهی به 50 درصد هم می‌رسد. اسماعیلی، دلایل بروز این‌گونه تصادفات را در چند عامل می‌داند. به اعتقاد او، در وهله اول باید دقت داشته باشیم که در کشور ما در برخی مناطق مسیر خوبی برای عبور عابر پیاده وجود ندارد؛ مثلا پل عابر پیاده مکانیزه یا خط کشی عابر پیاده وجود ندارد. علاوه بر آن، رئیس سابق پلیس راه کشور، معتقد است آموزش و فرهنگ سازی و توجه به مباحث روانشناختی نیز می‌تواند در کاهش بروز تصادفات رانندگی و کاهش قربانی شدن عابران پیاده موثر باشد. او پیشنهاد می‌کند عابران پیاده باید مراقب باشند که در شب با لباس‌هایی به رنگ تیره از عرض خیابان‌ها عبور نکنند، زیرا دیدن و دیده شدن در کاهش آمار تصادفات بسیار مهم است. یعنی هم ما وسیله نقلیه را ببینیم و هم وسیله نقلیه، قادر به دیدن عابر پیاده باشد. همچنین به قول او، باید بسترهای عبور پیاده نیز تجهیز شود، مثلا پل‌های عابر پیاده مکانیزه یا خط‌های عابر پیاده را با رنگ‌هایی که بیشتر به چشم بیاید، طراحی شود. اسماعیلی بر این باور است که اگر آموزش و فرهنگ‌سازی از همان دوران مهدکودک و مدرسه آغاز شود، همچنین گذرگاه‌های عابر پیاده تجهیز شود و رانندگان و عابران پیاده از قوانین راهنمایی و رانندگی تخطی نکنند، آن وقت می‌شود امیدوار بود که از آمار 30 درصدی حضور عابران پیاده در تصادفات شهری کاسته شود. نباید از خاطر برد که در برخی شهرهای کوچک بندرت یک خط کشی عابر پیاده وجود دارد و قوانین برای تردد امن عابران پیاده در معابر، جدی گرفته نمی‌شود. بنابراین وقتی حتی ساده‌ترین زیرساخت‌ها نیز برای تردد امن عابران پیاده وجود ندارد، نمی‌توان توقع داشت تعداد کشته‌های عابر پیاده در کشور ما به آمار کشورهای توسعه یافته نزدیک شود.