از سیاسی شدن فضای کشور تا کاهش قدرت خرید مردم/ دلایل عدم استقبال از نمایشگاه کتاب امسال

سرویس فرهنگی فردا؛ فاطمه قربان‌نیا: سی‌امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به ایستگاه آخر خود نزدیک می شود. به گفته بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران این دوره استقبال از نمایشگاه با کاهش چشمگیری مواجه بوده است.

محمد حقی مشاور عالی مجمع ناشران انقلاب اسلامی از جمله افرادی هست که این کاهش حضور را تائید کرده است.

وی افزایش قیمت کتاب را یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش حضور مردم در نمایشگاه دانست و گفت: من به شخصه برای این موضوع موقعیت دوگانه‌ای را متصور هستم، از یک طرف آماری که اعلام می شود تقریبا به اندازه سال گذشته گردش مالی اتفاق افتاده است و سه روز آخر مازاد بر سال گذشته است، یعنی که امسال احتمالا سی تا چهل درصد افزایش فروش کتاب داریم، این در اساس آماری است که توسط ارشاد اعلام می‌شود. البته به این نکته هم توجه داریم که نسبت به سال گذشته شاهد تورم قیمت کتاب هم بودیم، مثلا کتابی که سال گذشته صفحه ای پنجاه تومان می زدند الان صفحه ای هفتاد تا نود تومان چاپ می شود و تورم چهل، پنجاه درصدی در دوره نشر داشتیم که این رشد فروش لزوما به معنای رشد فروش کتاب نیست و این رشد ریالی است.

حقی تصریح کرد: اما چیزی که من بر اساس صحبت هایی که با ناشران و افراد مختلف و به واسطه ی حضورم در نمایشگاه به آن رسیدم تقریبا اغلب این ناشران خصوصی به کاهش فروش بیست تا شصت درصدی نسبت به سال گذشته اذعان داشتند و این موضوع تناقض بین آمار و واقعیت را نشان می دهد که جای تامل دارد.

این فعال حوزه کتاب استقبال از نمایشگاه را نسبت به سالهای قبل کمتر دانست و گفت: کاهش حضور مردم امسال کاملا مشهود بود، من بر اساس یک تحقیق میدانی مختصر که خودم انجام دادم به این نتیجه رسیدم که کاهش حضور مردم محسوس بوده است. اگر هم دقت کنید امسال ما در خصوص آمار تعداد شرکت کنندگان در نمایشگاه آماری نمی شنویم اما سال های قبل اعلام می شد، به نظر من چون آمار امسال کمتر شده خیلی اعلام نمی‌شود.

کاهش قدرت خرید مردم عامل اصلی عدم استقبال از نمایشگاه

حقی به عوامل متعددی در خصوص کاهش حضور مردم در نمایشگاه اشاره کرد که عامل اقتصادی اصلی ترین دلیل آن بود: کاهش استقبال از نمایشگاه دو سه عامل می تواند داشته باشد، یکی اینکه سیاست امسال در کشور ما سایه انداخته و بقیه مسائل را تحت الشعاع خود قرار داده، البته وضع کتاب فروشی ها هم خوب نیست، با وجود اینکه کتاب فروشی‌هایی که در شهرستان ها هستند خیلی ربطی به نمایشگاه کتاب تهران ندارند اما به دلیل اینکه فضای سیاسی در کشور حاکم است و اولویت اصلی مردم مقوله های سیاسی و مناظرات هست حتما تاثیر خود را در کاهش میل مردم به سمت نمایشگاه داشته است.

او گفت: مسئله ی دوم که جدی هم هست برای جامعه کتاب خوان در حاضر خرید جدی کتاب تقریبا غیر مقدور شده، با توجه به بالا رفتن قیمت کتاب که از سال هشتاد و چهار که کتاب صفحه ای پنج تومن چاپ می شده است، الان صفحه ای هشتاد تا صد تومن چاپ می شود و ما با رشد سنگین قیمت مواجه هستیم، و سال های نودودو تا نودوشش هم به نظرم قیمت کتاب دو برابر شد در حالیکه درآمد مردم افزایش پیدا نکرده و همین باعث شده که قدرت خرید جامعه کتابخوان که قبلا با یک مبلغی می توانست ده جلد کتاب بخرد الان با همان مبلغ می تواند پنج جلد کتاب بخرد پایین آمده است. وقتی قدرت خرید پایین بیاید طبیعتا رفت و آمد به نمایشگاه هم کم می شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: دلیل دیگری هم که بر اساس شنیده ها هست این که شاید فاصله ی نمایشگاه تا مرکز شهر که نسبت به گذشته بیشتر شده باعث کاهش حضور مردم باشد، البته دسترسی به نمایشگاه با وجود طولانی بودن مسافت بهتر است، با توجه به مترو و سرویس هایی که وجود دارد خیلی راحت می توان به نمایشگاه رسید، اما یک حس روانی طول مسافت هست که چون سی کیلومتر فاصله هست بعضی مردم از حضور در نمایشگاه صرف نظر می کنند.