مشکلاتی از جنس معلمان و دانش‌آموزان که نادیده ماند

خبرگزاری تسنیم: مسائل مربوط به آموزش و پرورش، مشکلات و جایگاه معلمان در کشور در دومین مناظره نامزدهای ریاست جمهوری مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این مناظره، مسائلی همچون ضرورت توجه به جایگاه معلمان، افزایش کیفیت آموزش‌وپرورش،صندوق ذخیره فرهنگیان، واردات کالا توسط وزیر آموزش و پرورش و مشارکت دادن معلمان در امور مختلف بحث شد. اما بخشی از مهمترین محورهای اعلام شده از سوی کاندیداهای ریاست جمهوری بدین شرح است: حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی: معلمان آینده سازان کشور هستند و شغل آنها انبیایی است و باید جایگاه معلم در کشور محترم شمرده شود که با بخشنامه و ذکر اینکه معلمان محترمند، امکان‌پذیر نیست. معیشت معلم در شان او نیست و گاه در مشاغل دیگر به خاطر رفع مشکل زندگی فعالیت می‌کنند.این موضوع از زمانی که به یاد دارم مسئله بوده و باید تمام شود و به معلمان به صورت واقعی توجه کرد، فرهنگیان فرهیختگان جامعه هستند و باید به صورت عملی مورد توجه باشند. محمد باقر قالیباف:‌ سوال این است که در یک وزارتخانه‌ای که آموزش و پرورش است وقتی می‌بینیم واردات غیرضروری انجام می‌شود این بحث پیش می‌آید که آیا یک وزارتخانه صنعتی نیست وزارتخانه آموزش و پرورش است؟ مردم احساس می‌کنند در راس وزارت آموزش و پرورش این حرکت انجام می‌شود و چگونه قشر فرهیخته به اینها اعتماد کنند؟ معیشت معلمان دچار مشکل است. معلمان بازنشسته دچار مشکل هستند، حق‌التدریسی‌ها دچار مشکل هستند، آنها ماه‌هامی‌گذرد، اما حق‌التدریس خود را دریافت نمی‌کنند. در مدارس ما آن اتفاق می‌افتد که بچه‌ها در آن می‌سوزند. ما این حوادث را دیده‌ایم، من هم این را قبول دارم.برای جامعه فرهنگی یک کشور شرم‌آور است که این وضع معیشتی معلمان و اساتیدش باشد و این وضع دانش‌آموزانش باشد که خانواده بگوید خواهش می‌کنیم شیفت بچه‌های ما را مخالف هم بگذارید، چون چادر و کفش ندارند و باید آنها را جابجا کنند. حجت الاسلام حسن روحانی: ما اگر می‌خواهیم مسئله فرهنگ جامعه را و آموزش را بالا ببریم باید به زیربناهای آن توجه کنیم. اولین زیربنا اخلاق است. اخلاق از اینجا منشا می‌گیرد که حق الناس را مراعات کنیم. حقوق مردم را نباید زیر پا بگذاریم. فرض کنیم فردی تخلف کرده آن کسی که باید بگوییم که متخلف است کیست؟ آیا در نهایت محکمه است یا خیر؟ اگر بناست که محکه بگوید چطور آقای قالیباف در مصاحبه قبل از محکمه به وزیر اتهام می‌زند ناروا. اگر می‌خواهیم در جامعه تحقیق و علم جلو برود باید آزادی باشد. اسحاق جهانگیری: در دولت یازدهم دریافتی حقوق فرهنگیان را به 2 میلیون و 850 هزار تومان رساندیم اما وضع معیشتی آنها مناسب نیست باید جدی کار کرد.اما در مورد مسئله‌ای که قالیباف گفتند چون علاقه نداشتم این موضوع مطرح شود من تا روز چهارشنبه فکر می‌کردم وزیر دیگری این مسئله برایش اتفاق افتاده، در چهارشنبه مشخص شد وزیر آموزش و پرورش است.یک دختری این وزیر دارد فوق لیسانس داشته، بیکار بوده و کار واردات انجام داده است؛ فقط 200 میلیون تومان کل ارزش این لباس‌های بوده که وارد کرده است. یک باره کلانتری می‌رود و می‌گیرد و این می‌شود موضوع مصاحبه معاون قوه قضائیه و کاندیدای ریاست جمهوری. مصطفی میرسلیم: معلمان ما در شرایط بسیارناهنجاری به سر می‌برند ناچارند دو سه نوبت در روز کار کنند تا روزگار بگذرانند این شرایط غیرقابل قبول است. آموزش‌وپرورش سال‌هاست که با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، مشکلات معیشتی معلمان، بی‌انگیزگی آنها، محرومیت مدارس و دانش‌آموزان در مناطق مرزی و محروم کشور، فضای فرسوده مدارس، مدارس کپری، عدم اختصاص سرانه به مدارس، کسری بودجه، ساماندهی نامناسب نیروی انسانی و افزایش تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌های درس تنها بخشی از مشکلات نظام آموزش و پرورش است. در ذیل تنها بخشی از مشکلات آموزش‌وپرورش که مهترین چالش‌های این وزارتخانه است را بررسی می‌کنیم که نیاز است کاندیداهای ریاست جمهوری برنامه‌های جدی برای آنها داشته باشند. 2700 کلاس درس کانکسی و خشت‌وگلی

مدارس فرسوده: هم‌اکنون بیش از 68 هزار کلاس ناامن در کشور وجود دارد که نیازمند تخریب است از سوی دیگر بیش از 96 هزار کلاس درس نیاز به مقاوم‌سازی است که ساماندهی به آنها به اعتبار 18 هزار میلیارد تومانی نیازد دارد.

یک هزار کلاس خشت و گلی و 1700 کلاس کانکسی در سراسر کشور وجود دارد که اگر اعتبار لازم تامین شود در مدت زمان دو سال مشکل این فضاها حل می‌شود و در مجموع 500 میلیارد تومان اعتبار برای آنها نیاز است. ماه‌ها تاخیر برای پرداخت مطالبات معلمان کسری بودجه: کسری اعتبار آموزش‌وپرورش نیز یکی دیگر از مشکلات دیرین این وزارتخانه است به گونه‌ای که داستان کمبود اعتبار در پایان هر سال تکرار می‌شود و این رویه منجر به تاخیرهای چند ماهه در پرداخت مطالبات معلمان از جمله حق‌التدریس نیروهای رسمی وآزاد و پاداش پایان خدمت فرهنگیان می‌شود به عنوان مثال معلمان مطالبات حق‌التدریس خود را از مهر سال گذشته تا به امروز دریافت نکرده‌اند. قرار است جداسازی نظام حقوق معلمان از سایر کارمندان مجزا شده و نظام پرداخت ویژه معلمان که آنها را مشابه با اساتید دانشگاه در نظر می‌گیرد، طراحی شود اما استقرار این ساختار نیازمند افزایش قابل ملاحظه و جهشی سهم آموزش و پرورش در بودجه‌ است و دولت باید سهم آموزش و پرورش را از بودجه عمومی دولت افزایش محسوسی دهد. مدارس دولتی رمقی ندارند افت کیفیت مدارس دولتی: بخشی از مدارس کشور روستایی و بخشی در حاشیه شهرها هستند. مدارس دولتی امکانات کافی را برای برانگیختن دانش‌آموزان ندارند و باید از این مدارس حمایت ود اما با تغییر دولت‌ها و تغییر وزرا نگاه به آموزش‌وپرورش تغییر نمی‌کندو همچنان این وزارتخانه اولویت اصلی دولت نیست. 400 هزار دانش‌آموز در مدارس شبانه‌روزی تحصیل می‌کنند که هزینه صبحانه، نهار و شام به غیر از هزینه اسکان و خوابگاه آنها بسیار بالاست و خانواده برخی از دانش‌آموزان به شدت محروم هستند اما آموزش‌‌وپرورش برای تامین هزینه‌‌های این مدارس علاوه بر کمک خیران ناگزیر است تا از خانواده‌‌ها نیز مبلغی را دریافت کند حال خانواده‌ای که از پس تامین هزینه‌های روزمره زندگی برنمی‌آید چگونه می‌تواند برای تحصیل فرزندش نیز هزینه کند؟ مدارس بی پول عدم اختصاص سرانه به مدارس: در سال‌های اخیر به دلیل کسری بودجه مدارس از دریافت سرانه محروم بودند و برای تامین هزینه‌های ضروری خود از خانواده‌ها تحت عنوان کمک‌های مردمی پول دریافت می‌کردند موضوعی که در برخی مواقع موجب مواجهه مدارس با تهدیداتی مبنی بر قطع آب و برق شده است و به اذعان برخی مسئولان، پوست آموزش و پرورش در برابر این مسائل کلفت شده است. کاهش سهم آموزش‌وپرورش از بودجه عمومی دولت کاهش بودجه کیفیت بخشی در آموزش‌وپرورش:‌ سهم اعتبارات غیرپرسنلی از کل اعتبارات آموزش و پرورش از 1.6 درصد در سال 92 به یک درصد در سال 94 کاهش یافت که این موضوع بر مسائلی همچون هزینه‌های جاری، سرانه مدرسه و بحث های کیفیت بخشی تاثیر منفی گذاشته است. سهم وزارت آموزش و پرورش و دستگاه‌های زیرمجموعه آن از بودجه عمومی دولت کمتر از 9 درصد است و در سال‌های اخیر بر روی این رقم باقیمانده است. نکته مغفول این است که گرچه در سال‌های اخیر رقم بودجه به لحاظ ریالی افزایش خوبی داشته است و مسئولان دولت هم به این افزایش اشاره کرده‌اند، اما واقعیت این است که اگر قدرت خرید این بودجه - یعنی حذف نرخ تورم از آن - را محاسبه کنیم با وجود آن که بودجه آموزش و پرورش 2 برابر شده است اما متاسفانه قدرت خرید معلمان هنوز به وضعیت سال 90 هم نرسیده است و دلالت مهم این نکته این است که افزایش بودجه آموزش و پرورش متناسب با نرخ تورم نیست.