روزنامه شرق: یک‌روز پس از اعلام ایجاد «مناطق امن» در بخش‌هایی از سوریه، گزارش‌ها حاکی از بازگشتن آرامش به بخش‌هایی از این مناطق است، اما از استان «حماه» هنوز درگیری‌هایی گزارش می‌شود.
روسیه، ترکیه و ایران در روزهای اخیر بر سر طرح ایجاد «مناطق امن» در بخش‌هایی از نواحی تحت کنترل مخالفان بشار اسد به توافق رسیدند و این طرح از نیمه‌شب جمعه به اجرا درآمد. به گزارش آسوشیتدپرس، فعالان اپوزیسیون سوری و رسانه‌های دولتی این کشور می‌گویند از بامداد شنبه (دیروز) حملات هوایی متوقف شده و در «بخش‌های بزرگی» از سوریه آرامش نسبی برقرار شده است.
فعالان اپوزیسیون در جنوب، مرکز و شمال سوریه به این خبرگزاری گفته‌اند خشونت‌های پراکنده هنوز در برخی از این مناطق ادامه دارد، «اما وضعیت به‌مراتب بهتر از روزهای پیش است». اما رویترز می‌نویسد نیروهای دولتی سوریه و شورشیان ساعاتی پس از به‌اجرادرآمدن طرح یادشده، در شمال غرب استان حماه با یکدیگر درگیر شده‌اند. بنا بر این گزارش، هواپیماهای جنگی دولتی به مواضع شورشیان در روستای زلاقیات در استان حماه شلیک کرده و شورشیان نیز به گلوله‌باران نیروهای دولتی مبادرت کرده‌اند.
٤ منطقه مشمول طرح کاهش تنش سوریه
براساس گزارش‌های منتشرشده، وزارت دفاع روسیه چهار منطقه مشمول طرح مناطق کاهش تنش را شامل، شمال سوریه یعنی در حومه ادلب و مناطق هم‌جوار آن، مناطق شمال شرقی حومه لاذقیه، حومه غربی حلب و حومه شمالی حماه اعلام کرده است؛ این منطقه بزرگ‌ترین منطقه در میان سه منطقه دیگر است. در این منطقه بیش از یک‌میلیون نفر زندگی می‌کنند و گروه‌های مسلح که شامل ١٤,٥ هزار فرد می‌شوند بر آن سیطره دارند.
دومین منطقه در مرکز سوریه شامل حومه شمالی حمص و به‌طور مشخص دو شهر رستن و تلبیسه و مناطق اطراف آن که تحت اشغال گروه‌های مسلح که حدود سه‌هزار نفر می‌شود و در این منطقه ۱۸۰هزار نفر زندگی می‌کنند. سومین منطقه نیز در مرکز سوریه واقع شده و غوطه شرقی دمشق با داشتن جمعیتی بالغ بر حدود ۶۹۰ هزار نفر غیرنظامی را شامل می‌شود. منطقه قابون به‌دلیل سیطره جبهه النصره بر آن شامل توافق نیست. چهارمین منطقه در جنوب سوریه نیز شامل مناطق دارای مرزهای مشترک با اردن در حومه‌های درعا و قنیطره که اغلب تحت تصرف گروه تروریستی موسوم به «الجبهه الجنوبیه» با ۱۵ عنصر مسلح است. این منطقه جمعیتی بالغ بر ۸۰۰هزار غیرنظامی را دربر می‌گیرد. بر این اساس مجموع تعداد عناصر مسلح در مناطق مشمول توافق ۴۲ هزار نفر است.
عدم حمایت آمریکا
بنا بر توافق‌ها، محدوده پیرامونی این مناطق ازسوي ایست بازرسی‌های نیروهای دولتی و همچنین شبه‌نظامیان مخالف دولت تحت نظارت قرار می‌گیرد. در متن طرح همچنین آمده است که «چند کشور ناظر مثل ترکیه، ایران و روسیه» هم می‌توانند یگان‌هایی نظامی به این مناطق فرستاده و امنیت آن مناطق را تضمین کنند.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در موضوع سوریه روز جمعه چنین نظر داد که نیروی هوایی آمریکا و همچنین ائتلاف بین‌المللی مجاز به پرواز بر فراز مناطق امن در سوریه نخواهند بود. دولت سوریه از این طرح حمایت کرده، اما گفته است به نبرد خود با گروه‌هایی که «تروریست» می‌داند، ادامه خواهد داد. دولت آمریکا در مذاکرات مربوط به این طرح در قزاقستان حضور داشت، اما توافقی را که دولت‌های ایران، روسیه و ترکیه امضا کردند تأیید نکرده است. وزارت دفاع آمریکا می‌گوید توافق این سه کشور در مورد کاهش تنش در سوریه روی کارزار عملیات هوایی به رهبری آمریکا علیه گروه داعش در سوریه تأثیر نخواهد داشت.
این در حالی است که الکساندر فومین، معاون وزیر دفاع روسیه، در کنفرانس مطبوعاتی گفت: تهیه این سند با دستور مستقیم «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه، با هدف تثبیت آتش‌بس در سوریه صورت گرفته است. پوتین بارها با رهبران ترکیه، آمریکا و کشورهای دیگر درباره این مسائل و حل‌وفصل بحران سوریه گفت‌وگو کرده است. فومین ادامه داد: با رهبران سوریه و رهبران گروه‌های مخالف مسلح برای قانع‌کردن اتخاذ اقدامات عملی برای کاهش تنش‌ها تلاش زیادی کردیم. متن توافق با ۲۷ نفر از فرماندهان گروه‌های مسلح سوریه در مناطق کاهش تنش هماهنگ شده و امضای این سند با تأیید تمامی بازیگران اصلی از جمله آمریکا، سازمان ملل، عربستان و کشورهای دیگر صورت گرفته است.
اما «جف دیویس» دیگر سخنگوی پنتاگون ضمن ابراز بی‌اطلاعی از درخواست روسیه از آمریکا درخصوص ممنوعیت پرواز برای جنگنده‌های ائتلاف بر فراز مناطق کاهش تنش، گفت: مناطق کاهش تنش در غرب سوریه واقع هستند جایی که داعش در آن فعالیتی ندارد و تمرکز ما بر عملیات ضدداعش در شرق سوریه و در وادی الفرات است.