مسکن اجتماعی هنوز در خانه اول

روزنامه همشهری: حدود ۲۳ سال پیش در اردیبهشت سال ۱۳۷۳، عباس آخوندی که وزیر مسکن و شهرسازی دولت دوم هاشمی رفسنجانی بود در گفت‌وگو با همشهری از طرح مسکن اجتماعی رونمایی کرد. در آن روزها آخوندي مي‌گفت: «براي اقشار‌كم درآمد كه توان خريد مسكن را ندارند، طرح مسكن اجتماعي پيش‌بيني شده است كه در اين طرح مي‌توان با تشكيل صندوق پس انداز مسكن، وام‌هاي ارزان در اختيار بخش خصوصي و تعاوني‌ها قرار داد؛ مشروط بر اينكه حاضر شوند واحدهاي احداث شده را در اختيار افراد واجد شرايط مسكن اجتماعي قرار دهند.» (روزنامه همشهري، ۲۴ ارديبهشت ۱۳۷۳)در آن دوره طرح‌هايي نظير اجاره به شرط تمليك به اجرا رسيد اما مسكن اجتماعي به طور همه جانبه براي اقشار كم درآمد پايدار نماند. دولت نهم نيز اجراي گسترده طرح مسكن مهر را در دستور كار قرار داد. حدود 20سال بعد از طرح اوليه مسكن اجتماعي، دوباره عباس آخوندي بر كرسي وزارت راه و شهرسازي دولت يازدهم تكيه زدو در روزهاي نخستين حضور خود در مسند وزارت اعلام كرد كه سياست‌ها و تصميمات اتخاذ شده در مورد مسكن مهر ادامه پيدا مي‌كند اما چندي بعد، اظهار كرد: «ما به تعهدات دولت گذشته پايبنديم اما اين طرحي نيست كه خيلي مناسب باشد». در اين شرايط، كه همه در انتظار اعلام برنامه‌هاي دولت جديد در حوزه مسكن بودند، آخوندي در حاشيه جلسه هيأت دولت مورخ 9آبان 1392، با تأكيد دوباره بر توقف طرح مسكن مهر، از شروع طرح جديدي به نام «مسكن اجتماعي» با هدف حمايت از گروه‌هاي كم‌درآمد خبر داد و اينگونه طرح مسكن اجتماعي در بيستمين سال مطرح شدن، دوباره بر سر زبان‌ها افتاد و تا امروز كه حدود 3سال و نيم از آن زمان مي‌گذرد، بدون اينكه حتي سنگ اول بناي مسكن اجتماعي گذاشته شود، همواره بحث درباره اين طرح به‌عنوان راهكار دولت يازدهم و حل معضل مسكن اقشار كم درآمد داغ بوده است. منابع صرف تكميل مسكن مهر شد مسكن اجتماعي در دولت يازدهم به‌عنوان جايگزين مسكن مهر معرفي شد و اين تصور را ايجاد كرد كه قرار است مانند طرح مسكن مهر، واحدهاي مسكوني براي اقشار كم‌درآمد ايجاد شود منتها بدون ايراداتي كه دولت يازدهم به مسكن مهر وارد مي‌كرد. در اين ميان متوليان وزارت راه و شهرسازي نيز بارها برنامه‌هاي خود براي ساخت مسكن اجتماعي را تشريح كرده و وعده آغاز آن را به زمان مختومه شدن مسكن اجتماعي موكول مي‌كردند. در حقيقت مقامات وزارت راه و شهرسازي بارها اعلام كردند كه به واسطه نياز شديد مسكن مهر به تزريق منابع، تصميم گرفته شده كه منابع مربوط به طرح مسكن اجتماعي به اتمام مسكن مهر اختصاص يابد. بر اين اساس مقرر شد پس از اتمام مسكن مهر، منابع برگشتي از اين طرح به ساخت مسكن اجتماعي تخصيص داده شود. اين در حالي است كه مصوبه نهايي هيأت دولت درباره چگونگي اجراي طرح مسكن اجتماعي، چندان شباهتي به تصور ايجاد شده در جامعه ندارد و بخش زيادي از بودجه آن نيز از محلي غيراز برگشت منابع مسكن مهر تأمين مي‌شود. 70هزار واحد مسكوني از برنامه حذف شد در تاريخ 22آذر 95، سرانجام طرح مسكن اجتماعي توسط كميسيون زيربنايي دولت تصويب و براي تصويب نهايي به هيأت دولت ارائه شد. مصوبه كميسيون زيربنايي دولت مقرر كرده بود كه در فاز اول اين طرح دولت تا سال ۱۴۰۰ از وديعه، اجاره، تكميل و ساخت ۵۷۰هزار واحد مسكن اجتماعي حمايت ‌كند. براساس اين مصوبه دولت مكلف شد در سال 95بالغ بر 70هزار واحد مسكن اجتماعي و در سال‌هاي بعد سالانه 100هزار واحد مسكوني را مورد حمايت قرار دهد. اين در حالي است كه ابلاغ مصوبه هيأت‌دولت درخصوص چگونگي اجراي مسكن اجتماعي به اوايل اسفند 95موكول و تكليف دولت براي حمايت از 70هزار مسكن اجتماعي در سال 95حذف شد و آنگونه كه جواد حق‌شناس، معاون امور شهري بنياد مسكن انقلاب اسلامي گفته است، اجراي طرح مسكن اجتماعي پس از ابلاغ بودجه اجرايي در خردادماه آغاز خواهد شد. به گفته حق‌شناس قرار است سالانه 100هزار واحد مسكن اجتماعي و حمايتي در قالب مسكن ملكي و استيجاري به اجرا برسد. او مي‌گويد: براي اجراي اين طرح 2هزار و 400ميليارد تومان تسهيلات پيش‌بيني شده و قرار است بانك مركزي اين تسهيلات را با نرخ سود 5درصد تأمين كند. همچنين هزينه يارانه‌اي طرح مسكن اجتماعي در بخش پرداخت يارانه مستقيم 200ميليارد تومان است كه بنا شده سازمان مديريت از محل يارانه‌ها تأمين كند.