این ۹ چیز سلامت کبد شما را به خطر می‌اندازد

سرویس سبک زندگی فردا: کبد بزرگترین ارگان بدن است و مسئولیت‌های بسیار مهمی نیز دارد: تصفیه کردن خون بدن، پردازش کردن مواد مغذی، کمک به مقابله با عفونت و خیلی کارهای دیگر. اما همه اینها نشان می‌دهد کبدتان از چندین ناحیه آسیب پذیر است. اگر کبد آسیب ببیند، ممکن است زخم (سیروز) بردارد که در نهایت ممکن است منجر به از دست دادن کبد یا سرطان شود. در ادامه این مطلب را به نقل از دکتر کرمانی بخوانید.

با اینکه مردم فکر می کنند آسیب به کبد بیشتر به خاطر استفاده از الکل است اما عوامل دیگری نیز مقصر هستند. سطح سلامت، داروها و عادت‌های سبک زندگی، ممکن است باعث شوند کبدتان دچار آسیب شود. اما برای سالم نگه داشتن این ارگان حیاتی چه کاری می‌توانیم انجام دهیم. چاقی چاقی در بیماری کبد غیرالکلی نقش ایفا می‌کند. متاسفانه این نوع از بیماری کبدی افراد بسیاری را درگیر خود کرده است. این مشکل، زمانی پیش می‌آید که مقدار زیادی سلول چربی در کبد ذخیره می‌شود. با اینکه پزشکان دقیق نمی‌دانند چه چیزی باعث بیماری کبد غیرالکلی می‌شود اما این شرایط با اختلالات متابولیک (سوخت و ساز)، فشار خون بالا و سطح بالای تری گلیسیرید نیز در ارتباط است.

وقتی سلول‌های کبد، چربی زیادی پیدا می‌کنند ممکن است سیروز و نارسایی کبد اتفاق بیفتد. افراد در سن ۴۰ و ۵۰ سالگی نیز ممکن است دچار بیماری کبد غیرالکلی شوند، حتی تحقیقات این مشکل را در نوجوانان چاق نیز تشخیص داده است.

نوشابه

نوشابه‌های سرشار از قند، یکی از عوامل چاقی هستند و از این رو جای تعجب نیست که برای سلامت کبد نیز مناسب نباشند. تحقیقات نشان داده افرادی که روزانه یک یا دو نوشیدنی شیرین استفاده می‌کنند نسبت به افرادی که نوشیدنی شیرین استفاده نمی‌کنند بیشتر در خطر کبد چرب قرار دارند. این خطر در بین افرادی که همین حالا هم از مشکل چاقی و اضافه وزن رنج می‌برند بالاتر است. در نتیجه کاهش خوردن نوشابه و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند هم در کاهش وزن کمکتان کند و هم در سلامت کبدتان.

استامینوفن

استامینوفن بدون نسخه به عنوان تیلنول و با نسخه به عنوان ویکودین یا پرکوست فروخته می‌شود. استامینوفن در دوز بالا می‌تواند باعث نارسایی کبدی و حتی مرگ شود. اگر اوردوز استامینوفن سریع درمان شود، شانس نجات یافتن از آن زیاد است اما تا جای ممکن باید از این حالت پیشگیری شود. هرگز بیش از حد توصیه شده استامینوفن استفاده نکنید و همچنین مطمئن شوید بیش از یک دارو که حاوی این مواد است را مصرف نکنید.

استامینوفن در داروهای زیادی به کار برده می‌شود که شامل بسیاری از داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی است.

دیگر داروها علاوه بر استامینوفن، دیگر داروها نیز ممکن است به کبدتان آسیب برسانند. برای مثال استفاده طولانی مدت از استروئیدهای آنابولیک (هورمون های مردانه که برخی ورزشکاران برای افزایش عملکرد ورزشی شان استفاده می‌کنند) با افزایش خطر ابتلا به بیماری کبدی در ارتباط هستند. مواد غیرقانونی از جمله هروئین و کوکائین نیز می توانند به کبد آسیب بزنند.

عدم سوء مصرف مواد به دلایل بسیاری ضروری است، چه قانونی باشند و چه غیر قانونی. اگر متوجه نشانه‌های آسیب کبدی شدید (از جمله زردی، تیرگی ادرار و یا درد در شکم) با پزشک خود درباره داروهایی که استفاده می‌کنید با او صحبت کنید.

هپاتیت

هپاتیت‌های مزمن B و C از عوامل اصلی سرطان کبد در سراسر دنیا هستند. هپاتیت C از طریق خون آلوده پخش می‌شود. این یعنی ممکن است یک فرد به خاطر استفاده از سوزن مشترک، نزدیکی بدون استفاده از محافظت و انتقال خون دچار این مشکل شود. هپاتیت مزمن C در حال حاضر با دارو درمان می‌شود اما باید سریع تشخیص داده شود. معمولا به این بیماری قاتل خاموش می‌گویند چون اکثر افراد نمی‌دانند مبتلا به هپاتیت هستند و ممکن است بیماری پیشرفت کند و تبدیل به سیروز یا سرطان کبد و نارسایی کبد شود. راه حل آن تشخیص و درمان سریع است.

هپاتیت B نیز می‌تواند از طریق خون آلوده پخش شود. اما این نوع هپاتیت کمتر دیده می‌شود، چون واکسن آن وجود دارد و بسیاری از کودکان آن را استفاده می‌کنند.

بیماری‌های ژنتیکی ژنتیک هم می‌تواند در سلامت کبد نقش آفرینی کند و بسیاری از مشکلات ارثی ممکن است منجر به بیماری کبدی شوند. برای مثال بیماری ارثی هموکروماتوز می‌تواند باعث انباشته شدن آهن در بدن شود که ممکن است باعث سیروز و نهایتا نارسایی کبد شود. یکی از موارد کمتر شایع، بیماری ویلسون است که منجر به انباشته شدن مس در بدن می‌شود. این بیماری نه تنها به کبد آسیب می‌رساند بلکه به مغز و دیگر ارگان ها نیز صدمه می‌زند.

خوشبختانه هر دو حالت قابل درمان هستند، برای هموکروماتوز سطح آهن بدن با حذف مرتب خون از بدن کاهش داده می‌شود. برای بیماری ویلسون نیز داروهایی وجود دارد که مس را حذف می‌کند.

بیماری‌های خودایمنی برخی از بیماری های خودایمنی نیز می‌توانند روی سلامت کبد تاثیر بگذارند. وقتی سیستم ایمنی خود بدن، به اشتباه کبد را مورد حمله قرار می‌دهد گفته می‌شود که فرد مبتلا به هپاتیت خودایمنی است. هیچکس نمی‌داند که چرا بدن علیه خود می‌شود اما ممکن است عوامل ژنتیکی در آن نقش داشته باشند. این بیماری بیشتر در زنان و در افرادی که از دیگر بیماری های خودایمنی رنج می‌برند بیشتر شایع است. سیروز صفرای اولیه، دیگر بیماری خودایمنی است که معمولا خانم‌ها دچارش می‌شوند.

هر دو مشکل، در صورت درمان نشدن ممکن است منجر به سیروز و نارسایی کبدی شود. با اینکه علاجی برای این دو بیماری وجود ندارد اما درمان می‌تواند شما را سالم نگه دارد. تا زمانی که همه چیز را تحت کنترل داشته باشید می‌توانید زندگی عادی داشته باشید.

سیگار کشیدن

این هم یک دلیل دیگر برای ترک سیگار: سیگار می‌تواند خطر سرطان و سیروز کبد را با هم افزایش دهد. مواد شیمیایی سمی در تنباکوی سیگار می‌توانند باعث التهاب و در نهایت سیروز شوند. سیگار کشیدن همچنین تولید سیتوکین را افزایش می‌دهد، ماده شیمیایی که التهاب و آسیب وارد شده با کبد را افزایش می‌دهد. یک نگرانی دیگر: در افراد مبتلا به هپاتیت B و C سیگار کشیدن باعث افزایش کارسینوم هپاتوسلولار می شود که یک نوع سرطان کبد است.

الکل

با اینکه دیگر عوامل در بیماری کبدی نقش دارند اما الکل، عامل اصلی سیروز و بیماری‌های کبدی متعاقب آن است. تخمین زده می‌شود ۱۰ تا ۱۲ درصد کسانی که از این نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند دچار زخم کبدی باشند. کنار گذاشتن مصرف این نوشیدنی‌ها بهترین روش پیشگیری است، مخصوصا اگر از پیش کبدتان آسیب دیده باشد. داروی جادویی برای خلاص شدن از سیروز وجود ندارد بنابراین بهترین روش همان پیشگیری است.