روزنامه صبح نو: دولت هشتم که روی کار آمد زمزمه‌های ورود طرحی به‌نام سهام عدالت برای آنکه بتواند شکاف طبقاتی را از بین ببرد و از قشر کم‌بضاعت جامعه حمایت کند آغاز شد؛ اما جرقه شکل‌گیری آن در دولت نهم و دهم به‌وجود آمد با این حال بسیاری از مردم و حتی کسانی که جزو طبقات تحصیلکرده جامعه بودند هم اطلاع کافی از اینکه بدانند سهام عدالت چیست و چه کارایی دارد، نداشتند.
با روی کار آمدن دولت آقای احمدی‌نژاد اجرای طرح سهام عدالت با جدیت بیشتری مورد تاکید مسوولان جدید قرار گرفت و سرانجام «آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت» در تاریخ 9/11/84 و پس از اصلاح متن اولیه که خود در 23/8/84 مصوب هیات وزیران شده بود، به تصویب این هیات رسید. حالا با گذشت بیش از 1٠ سال از این طرح نوبت به واریز سود سهام عدالت به مردم رسیده است. به‌طوری که از هفدهم اسفند ماه سال گذشته اعلام شد مشمولان سهام عدالت شماره حساب شبای خود را ارسال کنند تا در نیمه دوم سال 96 به مرور سودها واریز شود و تا پایان سال کسی نباشد که از سود سهام عدالت بی‌نصیب مانده باشد. در این گزارش علاوه‌بر گفت‌وگو با رییس کل سازمان خصوصی‌سازی به بررسی جزئیات فاز دوم سهام عدالت می‌پردازیم که می‌توانید در ادامه بخوانید.
سال 85 که قرار بود طرح سهام عدالت اجرا شود تعداد جمعیت 6 دهک مدنظر42 میلیون نفر شد که این عدد در سال‌های اخیر به بیش از 49 میلیون نفر رسید. بعد از این تقسیم‌بندی‌ها به هر فردی که مشمول سهام عدالت بود، یک میلیون تومان معادل 1٠هزارسهم 1٠٠ تومانی تعلق گرفت. این سهامداران شامل روستائیان، عشایر، مددجویان کمیته امداد، بهزیستی، خبرنگاران، بازنشستگان تأمین اجتماعی، شاغلان دستگاه دولتی، بازنشستگان دستگاه دولتی و... می‌شود. یک دوره‌ای هم درخواست مردمی داشت که آخرین دوره آن نیز مربوط به کارگران فصلی ساختمان‌ها بود و ثبت‌نام آنها نیز صورت گرفته است. بعد از آن قرار بر این شد که این سهام در اختیار مردم قرار بگیرد و از مردم پولی گرفته نشود؛ اما از محل سود این سهام در همان شرکت‌های سرمایه‌پذیر اقساط طی 1٠ سال مستهلک شود. این پروسه طی شد. قرار بر این بود در همان سال 85 کل سهام‌ها را بدهند؛ اما چون 42 میلیون نفر بود و شناسایی‌ها پیچیده ارائه سهام‌ها را فاز به فاز و گام به گام طراحی کردند و سال 93 سهام عدالت به کارگران فصلی ساختمان نیز ارائه و دیگر پرداخت سهام عدالت به این 6 دهکی که مد نظر قرار داده بودند به اتمام رسید.
مدت زمانی که خرید و فروش و پرداخت سود سهام ممنوع بود
در همین سال‌ها دو مرحله نیز به سهامداران گروه اول سود پرداخت شد. یک‌بار 4٠ هزار تومان و یک بار 8٠ هزار تومان. در یک مرحله هم به مشمولان مرحله سوم یک 4٠ هزارتومان سود سهام پرداخت شد. منتها مجلس شورای اسلامی در برهه‌ای یک قانون تصویب کرد که بر مبنای آن قانون پرداخت سود سهام عدالت به مردم ممنوع شد. چون مجلس تصمیم گرفت سود سهام عدالت به مردم ندهد و به حساب خزانه واریز شود تا اقساط آن زودتر مستهلک شود. اگر قرار بود اقساط از طریق سود سهام عدالت مستهلک شود شاید بیش از 15 تا 2٠ سال هم طول می‌کشید. دولت در این زمان تلاش کرد تا با ارائه لایحه‌ای به مجلس شرایط آزادسازی سهام عدالت را فراهم کند. همچنین تعیین و تکلیف بدهی‌های سهام عدالت و اجازه به مردم تا مردم سهام عدالتشان را به بورس ببرند و آن را خرید و فروش کنند.
آغاز فاز دوم سهام عدالت با درخواست شماره حساب شبا
بالاخره رییس سازمان خصوصی سازی در روز بیست و هفتم فروردین ماه در نخستین نشست خود در سال 96 درباره آغاز فاز دوم سهام عدالت سخن راند و گفت 17 اسفندماه سال 95 آیین رونمایی از سامانه سهام عدالت برگزار و از همان روز، پذیرش سهامداران آغاز شد. سهام عدالت به 49 میلیون و 226 هزار و 193 نفر از تیرماه 96 تا اسفندماه همین سال پرداخت می‌شود. مشمولان سهام عدالت باید حسابی دارای کد شبا به‌نام خود ارسال کنند تا سود سهامشان به حساب آنها واریز شود. آنطور که آقای پوری حسینی بیان کرده بود سبک واریز هم مانند یارانه‌ها نیست که به حساب سرپرست خانوار ریخته شود بلکه به تک‌تک اعضای خانواده حتی آنهایی که صغیرند به شکل مجزا ریخته خواهد شد و هر کس حساب شبای مخصوص خودش را دارد.
47٠ هزار تومان بریزید تا سود یک میلیون تومانی بگیرید
در میان صحبت‌ها نکته‌ای که توجه ما را جلب کرد درباره پرداخت اقساط برای تملک سهام عدالت بود. به طوری که آقای جعفر سبحانی، مشاور رییس کل سازمان خصوصی‌سازی گفته بود: «بیش از 2 میلیون نفر از مشمولان به صورت داوطلبانه برای پرداخت اقساط خود و تملک سهام عدالت از طریق حساب‌های بانک ملی تا پایان اسفندماه گذشته اعلام آمادگی کرده و پرداخت‌هایی انجام داده‌اند.» این مقام مسوول با اشاره به اصلاحیه آذرماه سال 95 دولت درباره سهام عدالت، اضافه کرد: «مطابق این اصلاحیه به مشمولان «اختیار» داده شده تا در صورت «تمایل» به افزایش دارایی خود در سهام عدالت تا سقف یک‌میلیون تومان اقدام کنند و توصیه ما نیز این است که افراد در صورت داشتن تمکن مالی، این رقم (468 هزار تومان) را بپردازند و سهام را به مالکیت خود درآورند؛ زیرا اکنون ارزش واقعی این سهام در بازار دو برابر است. مشمولان تا پایان شهریورماه 96 مهلت دارند تا این رقم را تا سقف یک میلیون تومان افزایش دهند؛ مشمولان می‌توانستند یک قسط را پیش از فرا رسیدن نوروز 96 پرداخت کرده و قسط دیگر را تا پیش از فرا رسیدن نیمه دوم سال 96 پرداخت کنند.» در این زمینه آقای میرعلی اشرف عبدالله پوری
حسینی، رییس کل سازمان خصوصی‌سازی نیز به «صبح‌نو» گفت: «یک میلیون تومان سهم برای هر فرد اختصاص پیدا کرده است و تا به حال از محل سود این سهم 53٠ هزار تومان دریافت کرده‌ایم؛ لذا 53٠ هزار تومان به مردم تعلق دارد و سود این مبلغ برای مردم است. از امسال هم این سود را به آنها خواهیم داد. 47٠ هزار تومان دیگر را هم اگر کسی تمایل داشت نقداً تا پایان شهریورماه وقت دارد بپردازد. اگر پرداخت یک میلیون تومان سود سهام عدالت به او تعلق پیدا خواهدکرد در غیر این صورت همان 53٠ هزار تومان به او پرداخت می‌شود.»