کم آوردن زمان برای تدریس کتاب‌های درسی!

خبرگزاری تسنیم: متناسب‌سازی حجم و محتوای کتاب‌های درسی با توجه به ساعات هفتگی، روزهای آموزش و توانمندی‌ها و ویژگی‌های دانش‌آموزان در سند تحول بنیادین مورد تأکید قرار گرفته است اما معلمان گلایه‌هایی را از حجم بالای کتاب‌های درسی مطرح می‌کنند به‌گونه‌ای که حجم برخی کتب با ساعات آموزش در طول هفته همخوانی ندارد یا محتوا از توان یادگیری دانش‌آموز فراتر است. بعضی دروس هستند که دانش‌آموزان در یادگیری آن مشکل دارند و این نشان دهنده آن است که محتوای کتاب متناسب با توان یادگیری دانش‌آموزان نیست. به عنوان مثال در درس فیزیک سال سوم دبیرستان تاکنون چندین بار در امتحانات نهایی با مشکل مواجه شده‌ایم و دانش‌آموزان در این درس مشکلاتی را داشتند.سند تحول بنیادین بر متناسب سازی حجم و محتوای کتاب‌های درسی اشاره دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد در حقیقت حجم کتاب‌های درسی، ساعات هفتگی و توان یادگیری دانش‌آموز یک معادله چند پارامتری است که در تالیف کتاب‌های درسی باید به آن توجه داشت. محمود امانی طهرانی مدیرکل دفتر تالیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش‌وپرورش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم در پاسخ به این پرسش که برخی معلمان در دیدارهای خود با مسئولان و نامه‌های متعدد به مولفان از حجم بالای کتاب‌های درسی و کم بودن ساعت آموزش گلایه دارند، برای حل این مشکلات چه تدابیری اندیشیده‌اید؟ اظهار کرد: صفحات کتاب‌های درسی نسبت به سنوات قبل افزایش نداشته است به عنوان مثال در پایه دهم می‌توان به ساعات درس ریاضی یک اشاره کرد که 170 صفحه برای چهار ساعت تدریس در هفته پیش بینی شده است در حالیکه ریاضی سال اول دبیرستان 208 صفحه و سال دوم دبیرستان 193 صفحه با 4 ساعت بوده است یا شیمی یک پایه دهم 140 صفحه با سه ساعت در هفته است در حالیکه شیمی اول دبیرستان 146 صفحه با سه ساعت در هفته بوده است این موضوع درخصوص سایر دروس نیز صدق می‌کند. وی افزود: بخشی از مشکل معلمان به نحوه اختصاص زمان آموزش برمی‌گردد چون زمان تدریس برای هر درس مطابق سند برنامه درسی ملی به صورت تک زنگ 50 دقیقه‌ای در نظر گرفته شده است به عنوان مثال برای کتاب زیست شناسی سه ساعت در هفته در نظر گرفته شده که در واقع 150 دقیقه کلاس مفید در هفته است اما در مرحله اجرا زنگ‌ها تجمیع می‌شود و به 75 تا 90 دقیقه کاهش می‌یابد این موضوع درخصوص اکثر کتاب‌های درسی دیگر نیز صادق است بنابراین با عدم رعایت زمان اختصاص یافته به هر درس دبیران با مشکل و کمبود ساعات تدریس مواجه می‌شوند. مدیرکل دفتر تالیف کتاب‌های درسی گفت: برخی معلمان در فرایند یاددهی- یادگیری صرفاً به کتاب‌های درسی بسنده نکرده و در تلاش هستند مطالبی فراتر از حد کتاب درسی در کلاس ارائه کنند و این موضوع منجر به کمبود ساعات خواهد شد در عین حال افزودن مطالب فراتر از کتاب درسی نیز مزید بر علت شده است که از طرف سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی توصیه نشده است. امانی طهرانی ادامه داد: کتاب‌های کمک درسی کنترل نشده ناشران بدون تایید سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وارد کلاس‌های درس می‌شود که این مسئله نیز سبب کاهش ساعت تدریس کتاب‌های درسی می‌شود. البته به طور طبیعی در اولین سال ارائه هر کتاب، فقدان تجارب قبلی معلمان سبب می‌شود که در تنظیم بودجه بندی تدریس تا حدی خلل به وجود آید و این امر در سال‌های بعدی کاهش می‌یابد. وی با اشاره به راهکارهای برای استفاده بهینه از زمان آموزش در فرآیند یاددهی و یادگیری گفت: احیای زمان آموزش به نحوی که در قانون پیش‌بینی شده است و داشتن طرح درس و طراحی آموزشی مناسب توسط معلمان ضروری است چرا که با داشتن طرح درس و طراحی آموزشی به خوبی می‌توانند زمان را مدیریت کنند. مدیرکل دفتر تالیف کتاب‌های درسی بیان کرد: استفاده از رسانه‌های پرشمار تولید شده توسط فراگیران و معلمان در کلاس درس علاوه بر فعال شدن کلاس به خوبی می‌تواند زمان را مدیریت و بر مشکل حجم کتاب‌های غلبه کند.تغییر در شیوه ارزشیابی پایانی از حالت حافظه محوری به فرآیندی گام مهمی در مدیریت زمان آموزش خواهد بود همچنین تعامل معلمان با یکدیگر در به اشتراک گذاشتن طرح‌های آموزشی، قطعات رسانه‌های آموزشی پشتیبان و تبادل تجربیات شخصی در قالب گروه‌های آموزشی و در فضای مجازی می‌تواند تا حدزیادی به بهبود فضای یادگیری کمک کند.