۵.۵ میلیون شغل در آمریکا به دلیل واردات از بین رفته است/ نجات آمریکا با حمایت از تولید داخلی

سرویس اقتصادی فردا؛ اکبر ابدالی محمدی*: «رئیس جمهور روز جمعه 12 فروردین 96 دو دستور اجرایی را برای پشتیبانی از تولید ملی و جلوگیری از ورود کالاهای ارزان قیمت خارجی و در نتیجه تعطیلی کارخانه های ‏کشور امضاء کرد.»

احتمالاً با خواندن این خبر تصور می کنید که بعد از نهی صریح رهبری در ابتدای سال 1396 و در حرم امام رضا (ع) مبنی بر جلوگیری از واردات کالاهایی که مشابه خارجی دارد این قانون ابلاغ شده است. اما اگر چنین فکری دارید پیشنهاد می کنم ادامه خبر را هم بخوانید:

دونالد ترامپ در مراسمی که در کاخ سفید برای امضای این دو دستور اجرایی برگزار شد اینگونه می گوید: «من اینجا فقط قصد خدمت به کارگران آمریکا و شرکتهای آمریکایی را ‏دارم. ‏هزاران کارخانه از کشور ما دزدیده شده است و هزاران نفر بیکار شده اند. من قول دادم که قوانینی وضع کنم که ‏مانع از آسیب بیشتر به کارخانه ها و کارگران ما بشود.‏ از این به بعد ما تعرفه های سنگینی برای واردکنندگان خارجی وضع خواهیم کرد. هر کس این قانون را بشکند با وی بشدت برخورد خواهد شد.»

بعد از سالها سردادن شعار تجارت آزاد و اقتصاد جهانی توسط آمریکا، این شعار توسط ترامپ در حال تغییر است. هر چند در همان زمانی که آمریکا شعار تجارت را سر می داد و دیگران را به پیوستن به سازمان تجارت جهانی سوق می داد از هیچ کمک و کوششی به تولید داخلی دریغ نمی کرد تا تولیدکنندگان آمریکا بتوانند بازارهای داخلی و خارجی را از آن خود کنند. اما آیا این تغییر رویه فقط به خاطر روی کار آمدن رئیس جمهوری است که حتی یک روز سابقه کار اجرایی در دستگاه های دولتی آمریکا را ندارد (ترامپ)؟ یا طرحی برنامه ریزی شده از سوی سیستم حاکم آمریکاست؟

کالاها و سرمایه های آمریکایی برای سالیان طولانی در قالب تجارت جهانی بازارهای مختلف دنیا را تسخیر کردند و مزایای زیادی را به اقتصاد آمریکا هدیه کرد. سرمایه داران آمریکایی به دلیل قیمت تمام شده پایین تر در کشورهای دیگر مثل ویتنام، چین، مکزیک و ...، سرمایه های خود را به این کشورها انتقال دادند و سودهای سرشاری را نصیب خود و آمریکا کردند. اما این وسط یک مشکل بوجود آمد! برابر آماری که نشریه اکونومیست منتشر کرده است از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۱۱ حدود ۵.۵ میلیون شغل در آمریکا به خاطر واردات از بین رفته است1. در واقع واردات ارزان برای بسیاری از تولید کنندگان و کارگران آمریکایی مرگ آور بوده است. این موضوع باعث نگرانی بسیاری از اقتصاددانان و سیاستمداران آمریکایی شده بود.

در همین مدت کوتاه که از ریاست جمهوری ترامپ می گذرد، سیاستهای حمایت از تولید وی (در شعار و عمل) باعث شده ایجاد اشتغال در آمریکا رکورد بزند و حتی فراتر از پیش بینی ها برود. بر اساس آمار وزارت کار آمریکا در ماه فوریه ۲۰۱۷ تعداد ۲۳۵ هزار شغل در آمریکا ایجاد شد؛ در حالی که میانگین ایجاد شغل از ابتدای سال ۲۰۱۰ به طور متوسط ۱۸۶ هزار شغل در ماه بوده و اقتصاددانان ایجاد ۱۹۰ هزار شغل را در فوریه ۲۰۱۷ پیش‌بینی کرده بودند2.

این افزایش اشتغال نتیجه اصرار و تکیه ترامپ بر سیاست حمایت از تولید داخل و مصرف کالای آمریکایی است که مهم‌ترین شعار او در انتخابات گذشته بوده است.

به نظر می رسد هرچه که ترامپ از تفکر تجارت جهانی و اقتصاد نئولیبرالی که به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر تصور می شود، فاصله می گیرد موفقیت وی بیشتر می شود. با این شرایط که کشوری که خود روزگاری سردمدار تجارت آزاد بوده و الان سیاستهایی برخلاف آن را دنبال می کند می توان گفت که اقتصاد به اصطلاح علمی و تفکر جهانی سازی در حال شکست و سقوط آزاد است اما برخی در داخل کشور همچنان سنگ پیوستن به تجارت جهانی را به سینه می زنند! ممنوعیت واردات یا افزایش تعرفه کالاهایی که مشابه داخلی دارد برای این عده ناگوار است چرا که موجب ناراحتی طرفداران جهانی سازی و تجارت آزاد می شود سیاستی که خود رو به اضمحلال است.

ترامپ برای نجات اقتصاد آمریکا آمده است بنابراین تحمل وقوع جنگ را برای کشورش ندارد. شلیک حدود ۶۰ موشک به سوریه و تهدید کره شمالی را می توان دور کردن اذهان از درون گرایی آمریکا و جلوگیری از اقدامات متقابل کشورهای دیگر مثل چین از سیاست حمایت از تولید عنوان کرد. البته دور کردن ذهن مسئولان ایران از جنگ اقتصادی نیز حتما یکی از اهداف ترامپ از این بلوف های نظامی است.

ترامپ آمده است تا با سیاست توجه به درون و تمرکز بر حمایت از تولید داخلی اقتصاد آمریکا را از سراشیبی سقوط نجات دهد حتی اگر به قیمت نقض قوانین و قواعد تجارت جهانی و اقتصاد بازار آزاد تمام شود. ظاهراً ترامپ خوب مفهوم اقتصاد مقاومتی را فهمیده و خوب به آن عمل می کند اما عده ای در داخل بعد از ۶ سال از مطرح شده اقتصاد مقاومتی هنوز معنای آن را نفهمیده اند یا خود را به خواب زده اند که در این صورت بیدار کردن آنان محال است.

1. The Economist, Apr 2nd 2016 , Trade, at what price?

2. www.cnbc.com

3. www.cnn.com