رمزگشایی از اظهارات تیلرسون

خبرگزاری مهر: به صورت همزمان، دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا تاکید کرده است که ایران به روح برجام پایبند نیست! مارک روبیو سناتور جمهوریخواه آمریکایی نیز در تازه ترین موضع خود علیه برجام، اعلام کرده است که توافق هسته ای توافقی الزام آور نیست زیرا توسط کنگره به تصویب نرسیده است. حملات همه جانبه مقامات آمریکایی علیه برجام از زوایای مختلفی قابل تفسیر است: نخستین مسئله، مربوط به تمدید ۹۰ روزه تعلیق تحریمهای ایران توسط دولت ترامپ است. بسیاری از سناتورهای آمریکایی و اعضای لابی آیپک، مخالف تمدید ۹۰ روزه تعلیق تحریمهای ایران علیه ترامپ بودند. با این حال رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا ترجیح داده است به جای لغو علنی برجام، به لغو عملی آن از طریق وضع تحریمهای جدید و فضا سازی علیه عادی سازی روابط تجاری با ایران دست بزند. به عبارت بهتر، دولت ترامپ همام فرمول رفتار دولت اوباما را در قبال برجام در پیش گرفته است. هم اکنون وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا همچنان مانع از عادی سازی روابط بانکهای مطرح آمریکایی و حتی اروپایی با ایران می شود. این مسئله، نقض بند ۲۹ برجام است. در بند ۲۹ برجام آمده است: «اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و ایالت متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیر گذاری منفی و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز این برجام خودداری خواهند کرد.» نخست اینکه ترامپ پس از تمدید ۹۰ روزه تعلیق تحریمهای ایران در صدد است اعتراضهای پشت پرده و اکثرا غیر علنی در خصوص تمدید تعلیق تحریمهای ایران را تا حدودی مدیریت نماید. این در حالیست که برجام عملا هم توسط دولت اوباما و هم توسط دولت ترامپ نقض شده است. نکته دوم اینکه اظهارات ترامپ در خصوص اینکه "ایران به روح برجام پایبند نیست!" ، نوعی فرار رو به جلو از سوی دولت ایالات متحده آمریکا در قبال توافق هسته ای محسوب می شود. آنچه مسلم است اینکه ایالات متحده نه تنها به روح برجام، بلکه به متن برجام نیز پایبند نبوده و نیست و عملا توافق هسته ای را به صورت یکجانبه نقض کرده است. فضاسازی تیلرسون وزیر امور خارجه ولت ترامپ در قبال برجام نیز در همین راستا قابل توجیه است. تیلرسون در جلسه استماع سنای آمریکا و قبل از اینکه به سمت وزیر امور خارجه منصوب شود، صراحتا اعلام کرد که دولت ترامپ خواستار بازبینی توافق هسته ای با ایران است. همچنین وی قبلا از احتمال مذاکره دوباره بر سر برخی بندهای برجام سخن به میان آورده است. میان رفتار اخیر تیلرسون و مواضع قبلی وی در خصوص برجام، ارتباطی مستقیم و معنادار وجود دارد. این اظهارات می تواند به معنای خیز وزیر امور خارجه و دولت آمریکا برای بازبینی در توافق هسته ای باشد. نکته سوم به مواضع دولت و دستگاه سیاست خارجی و مجلس ما در برابر گستاخی آمریکا باز می گردد. دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به مواضع ترامپ و تیلرسون، از عدم پایبندی آمریکا به متن برجام سخن به میان آورده است. آنچه مسلم است اینکه لازم است دولت و مجلس شورای اسلامی واکنشها نسبت به کارشکنی علنی ایالات متحده در قبال برجام را به حد فعلی محدود نساخته و در مقابل آن واکنشی به مراتب جدی تر و قاطعانه تر اتخاذ کنند. واقعیت امر این است که گستاخی های آمریکا در دوران پسابرجام افزایش یافته است. در دوران ریاست جمهوری ترامپ این موضوع به نقطه اوج خود رسیده است. هرگونه انفعال در مقابل کارشکنی های ایالات متحده آمریکا در این معادله پیچیده، منجر به گستاخی بیشتر واشنگتن خواهد شد. قاعده ای که طی دو سال اخیر مکررا به اثبات رسیده است.