رفتار انتخاباتی در بازار دلار

روزنامه دنیای اقتصاد: متغیرها نشان می‌دهد واکنش شاخص بازار ارز در روزهای ثبت‌نام انتخاباتی سال 96 نسبت به دوره قبل کاهش قابل‌توجهی پیدا کرده است. بیشترین نوسان دلار در دوره اخیر تک‌رقمی و 7 تومان بود، حال آنکه این میزان در دوره قبل بیشتر از 4 برابر بود. دیگر متغیر نشان‌دهنده تغییر وضعیت بازار، انحراف معیار قیمت دلار است که در سال 96 به حدود 5 بار پایین‌تر از سال 92 رسید. تحلیلگران بالا رفتن اطمینان و کاهش ریسک‌های بیرونی را از مهم‌ترین عواملی می‌دانند که زمینه‌ساز ثبات بازار در مقطع ثبت‌نامی سال 96 نسبت به سال 92 شده است. مقايسه نوسان و انحراف معيار نرخ دلار در روزهاي ثبت‌نامي انتخابات رياست‌جمهوري چهار سال قبل با مقطع كنوني حكايت از كاهش شديد واكنش بازار در دوره اخیر دارد.بیشترین ميزان نوسان در مقطع ثبت‌نامی سال4،92 برابر دوره اخير و انحراف معيار نیز بیش از 5 برابر بالاتر از دوران ثبت‌نامزدی سال 96 بود. بیشترین میزان نوسان دلار در مقطع ثبت‌نام نامزدها در سال 92، 30 تومان بود، حال آنکه این مقدار در سال 96 به 7 تومان کاهش یافت.همچنین در دوره گذشته انحراف معیار قیمت دلار به 6/ 16رسید، حال آنکه در دوره اخیر این میزان تا عدد1/ 3 تومان پایین آمد. انحراف معیار دلار شاخصی است که نشان می‌دهد حدود تغییرات کلی قیمت در یک مقطع زمانی به چه صورتی بوده است و از طریق آن می‌توان وضعیت بازار (ثبات یا نوسانی بودن) را درک کرد. اطمینان در برابر نااطمینانی یکی از مهم‌ترین دلایلی که نوسانات بازار در دو دوره اخیر ثبت‌نام نامزدهای ریاست‌جمهوری را متفاوت کرد، به وضعیت کلی کشور و عامل انتظارات بستگی داشت. به گفته فعالان و تحلیلگران در سال 92 شرایط تحریم‌ها وجود داشت و اثر ورود هر کاندیدا در بازار به نشانه‌ای برای تشدید یا تخفیف وضعیت موجود تعبیر می‌شد؛ در نتیجه بازار نسبت به نامزدهای انتخاباتی حساسیت بیشتری داشت و واکنش‌های بیشتری به ثبت‌نام‌های انتخاباتی نشان می‌داد. با این حال، به اعتقاد کارشناسان در این دوره ریسک‌های بیرونی کاهش پیدا کرده است، در نتیجه ثبت‌نام اکثر نامزدهای انتخاباتی که در برخی مواقع نیز غیرمنتظره بوده است، با اثرگذاری چندانی مواجه نشد. در واقع، دلار در سال 96 توجه چندانی به ثبت‌نام نامزدهای ریاست‌جمهوری نشان نداد و بیشتر نوسانات بر مبنای حوادث درونی بازار شکل گرفت. این در حالی بود که در سال 92، توجه معامله‌گران به عامل انتخابات بسیار بیشتر بود. در واقع تحلیلگران اعتقاد دارند که در مقطع انتخاباتی سال 92 نااطمینانی بیشتری به‌دلیل تحریم‌ها و شرایط بین‌المللی وجود داشت و معامله‌گران بیشتر به‌دنبال تغییر وضعیت بودند، در نتیجه نسبت به ثبت‌نام چهره‌ها براساس مواضع‌شان واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دادند. به‌عنوان مثال، ورود برخی چهره‌ها در آخرین روز ثبت‌نام در سال 92 موجب شد که روز بعد قیمت دلار 30 تومان از ارزش خود را از دست بدهد. فعالان ارزی باور دارند، عبور از وضعیت نااطمینانی به اطمینان نسبی موجب شده است که معامله‌گران بازار با حساسیت کمتری در این دوره نسبت به انتخابات سال 29معاملات خود را انجام دهند. نوسان‌های تک‌رقمی دوره 96 دلار در 5 روز ثبت‌نام نامزدها در سال 96(22 تا 26 فروردین ماه) نوسان بالای 5 تومان را تجربه نکرد و بیشترین میزان نوسان آن 5 تومان بود. از آنجایی که بعضی نامزدها بعدازظهر روز 26 فروردین ماه در آخرین ساعات در محل ثبت‌نام نامزدها حاضر شدند، بهتر است که روند قیمت‌ها یک روز بعد از اتمام مهلت ثبت‌نام نامزدها نیز بررسی شود. در این شرایط، بیشترین نوسان دلار به 7 تومان خواهد رسید. انحراف معیار قیمت دلار نیز در این بازه 6 روزه به 1/ 3 تومان رسید که در مجموع بسیار کمتر از سال 92 بود. در دوره ثبت‌نامی یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری(17 تا 21 اردیبهشت 92)، دامنه نوسانات دلار بسیار بیشتر بود، به‌طوری که قیمت دلار یک‌بار نوسان 30 تومانی را تجربه کرد و یک روز بعد از پایان دوره ثبت‌نام نیز حتی یک نوسان 30 تومانی دیگر را تجربه کرد. به‌طور کلی میزان نوسانات نیز در آن دوره بالاتر بود، به‌طوریکه انحراف معیار این ارز با احتساب یک روز بعد از پایان ثبت‌نام‌ها به 6/ 16 تومان رسید. با توجه به این موضوع می‌توان گفت بیشترین میزان نوسان دلار در سال 96، بیش از 4 برابر از سال 92 کمتر و میزان انحراف معیار نیز حدود 5 برابر کمتر بود. باید دید در ادامه مراحل انتخابات سال 96 بازار همچنان حساسیت چندانی به انتخابات نشان نخواهد داد یا واکنش‌ها بیشتر خواهد شد. در سال 92 زمانی که اسامی نامزدهای تعیین صلاحیت‌شده اعلام شد، قیمت دلار نوسان 50 تومانی را تجربه کرد.