۴ نکته درباره سازمان اطلاعات سپاه و بازداشت چند ادمین کانال تلگرامی/ آیا «سازمان اطلاعات سپاه» در وظایف وزارت اطلاعات دخالت میکند؟
جنجال حذف چند کانال تلگرام معلومالحال و دستگیری ادمینهای آن در چند روز گذشته، بار دیگر پیکان اتهامات را متوجه «سازمان اطلاعات سپاه» کرده است تا جایی که با از دسترس خارج شدن این کانالها، صدای ضدانقلاب خارجنشین، برخی از نمایندگان مجلس و مشاور رئیسجمهور را بلند کرده است!
این نمایندگان و افراد در مصاحبهها و مطالب منتشر شده در صفحات مجازی خود، این اقدام را منتسب به یک نهاد اطلاعاتی نظامی دانسته و خواستار توضیح قانعکننده وزیر اطلاعات در خصوص این اتفاق شده و تهدید کردهاند در صورت عدم شفافیت و برخورد وزیر اطلاعات، استیضاح وی را پیگیری خواهند کرد! فارغ از اتهامات فوق، این نمایندگان و افراد مدعی رفتار غیرقانونی و دخالت «سازمان اطلاعات سپاه» در وظایف «وزارت اطلاعات» هستند؛ اتهامات و ابهاماتی که پیش از این نیز مسبوق به سابقه بوده است. چندی پیش نیز اظهارات رد و بدل شده یک مقام امنیتی وزارت اطلاعات و یک مقام سازمان اطلاعات سپاه در خصوص کشف «کیس«های امنیتی سالهای اخیر و انتساب موفقیت آنها به ارگان خود، این ابهام را در افکار عمومی به وجود آورده بود که دوگانه «وزارت اطلاعات» و «سازمان اطلاعات سپاه» مخالف با یکدیگر فعالیت میکنند یا همسو؟ براستی قانون در خصوص فعالیتهای اطلاعاتی-امنیتی در کشور چه میگوید؟ آیا سپاه قانوناً حق دخالت در حیطه مسائل اطلاعاتی کشور را دارد؟ در پاسخ به شبهات فوق نگاهی گذرا به شکلگیری سازمان اطلاعات سپاه و بررسی وظایف قانونی آن میتواند ابهامات موجود در این زمینه را برطرف سازد. «اطلاعات سپاه» و «حفاظت اطلاعات سپاه» دو سازمان مجزا ابتدا باید به این نکته توجه شود منظور مدعیان از دخالت غیرقانونی یک نهاد اطلاعاتی نظامی، «سازمان اطلاعات سپاه» است که اغلب با «سازمان حفاظت اطلاعات سپاه» اشتباه گرفته میشود. سازمان اطلاعات سپاه یک نهاد اطلاعاتی تقریباً نوپا و تازه تأسیس در کشور محسوب میشود که سابقه تشکیل آن از سال 1388 و پس از فتنه انتخابات آن سال میباشد اما سازمان حفاظت اطلاعات سپاه سابقهای به قدمت تأسیس خود سپاه دارد و از همان ابتدای شکلگیری این نهاد انقلابی وجود داشته است. سازمان حفاظت اطلاعات سپاه صرفاً وظیفه «حفظ سلامت و قداست سپاه« را برعهده دارد؛ موضوعی که در احکام انتصاب رهبر انقلاب برای فرماندهان این سازمان نیز به صراحت اشاره شده است اما سازمان اطلاعات سپاه وظیفهای فراتر از تشکیلات سپاه را بر عهده دارد و از آن به عنوان یک بازوی اطلاعاتی در کنار وزارت اطلاعات و یک سازمان فراسپاهی محسوب میشود. مستندات قانونی تشکیل «سازمان اطلاعات سپاه» بر اساس ماده 8 قانون تأسیس وزارت اطلاعات، حفاظت اطلاعات در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قالب یک سازمان متمرکز مستقل وابسته به ستاد مرکزی سپاه پاسداران انجام میشود. مسؤول این سازمان از بین افراد مورد تأیید مقام رهبری و فرماندهی کل نیروهای مسلح با حکم فرمانده کل سپاه پاسداران نصب میگردد. عزل وی نیز با تأیید مقام رهبری و حکم فرمانده کل سپاه پاسداران انجام میشود. اگرچه صراحتاً از سازمان حفاظت اطلاعات سپاه در قانون تأسیس وزارت اطلاعات یاد شده و وظیفه کسب اطلاعات نظامی و تخصصی در حوزه ارگان نظامی خود را بر عهده آن گذاشته شده است (تبصره 1 ماده 1 و ماده 6 قانون تأسیس وزارت اطلاعات) اما سایر وظایف قانونی محوله به سپاه، ضرورت تشکیل سازمان اطلاعات سپاه را مطرح مینماید. بر اساس ماده 5 قانون فوقالذکر، سپاه پاسداران وظیفه «مبارزه با ضدانقلاب داخلی» را نیز برعهده دارد که مسلماً فراتر از وظیفه حفظ سلامت و قداست سپاه میباشد؛ از این رو و پس از اهمالکاریها نهادهای امنیتی کشور در فتنه 88، سازمان اطلاعات سپاه شکل گرفته است که به صورت جدیتری پاسداری از انقلاب اسلامی در تمامی حوزههای اطلاعاتی را برعهده داشته باشد. مطابق ماده 5 قانون تأسیس وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران ضمن تبعیت از خط مشی وزارت اطلاعات در مورد مبارزه با ضدانقلاب داخلی و مأموریتهای محوله در اساسنامه سپاه تا اعلام آمادگی وزارت اطلاعات، اطلاعات داشته و حق کسب و جمعآوری اخبار و تولید اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن و شناسایی ضد انقلاب را داشته و این وزارتخانه را کمک میکند.
به هرحال آنچه از قانون مشخص است اینکه سپاه و به طور ویژه سازمان اطلاعات آن، صراحتاً «حق دخالت» در حوزههای اطلاعاتی، تجزیه، تحلیل و شناسایی ضدانقلاب را دارا میباشد و این نه تنها هیچگونه دخالت در کار وزارت اطلاعات محسوب نمیشود بلکه از وظایف قانونی آن نیز میباشد؛ از سوی دیگر وزارت اطلاعات، مسئول شورای هماهنگی اطلاعات کشور است که سازمان اطلاعات سپاه نیز ضمن عضویت فعال در این شورا، هماهنگیهای لازم را باید با وزارت اطلاعات داشته باشد و چنانچه اختلاف نظری بین این دو ارگان اطلاعاتی پدید آید، در این شورا مطرح و حل و فصل میشود.