پرتاب اولین ماهواره تولید کشورمان در سال نوآوری و شکوفایی

سرویس اقتصادی فردا؛ اکبر ابدالی محمدی*: تجربیات و تحقیقات چند سال اخیر نشان می دهد که موانع عمده و اصلی برای تحقق اقتصاد مقاومتی، موانع فرهنگی، شبهات فراوان نسبت به تولید ملی، و تخریب بنیانهای خودباوری نسبت به تولید ملی در مردم و مسئولان است. لذا یکی از موضوعاتی که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است تهاجم فرهنگی است. فرهنگ ما نمی توانیم، فرهنگ ترجیح کالای خارجی و الگوهای وارداتی توسعه از نتایج تهاجم فرهنگی به حوزه اقتصاد بوده است.

رهبر انقلاب با طرح شعارهای اقتصادی به دنبال بلوغ فکری و فرهنگی جامعه است تا بتواند در برابر این تهاجم که در سالهای اخیر، اعمال تحریم های اقتصادی هم به آن اضافه شده است مقابله و مقاومت کند. شعارهای ۹ سال اخیر علیرغم اینکه رنگ و بوی اقتصادی داشته اند بدون حتی یک استثناء عمق فرهنگی داشته و دارند. در این مجال به بررسی شعارهای اقتصادی فرهنگی چند سال اخیر می پردازیم.

شعار سال ۱۳۸۷: نوآوری و شکوفایی

شروع سلسله وار شعارهای اقتصادی با شعار نوآوری و شکوفایی بود. ترکیب نوآوری و شکوفایی این مفهوم را می رساند که اگر ما در برنامه هایمان خلاقانه و نوآورانه عمل کنیم، شاهد شکوفایی و پیشرفت در عرصه اقتصاد و سایر عرصه ها خواهیم بود.

اما چرا شعار نوآوری؟ اولاً حل مشکلات فراوانی که عمدتا از قبل از انقلاب متراکم شده با راه حلهای معمولی سالها زمان می برد و نمی تواند ما را به اهداف اقتصادیمان برساند. ثانیاً ما می خواهیم در اقتصاد، به کشورهای پیشرفته تر برسیم. از طرفی این کشورها هم ساکن و ایستا که نیستند بلکه در حال رشد و پیشرفت هستند لذا ما باید با نوآوری و با سرعت بیشتر و طی مسیرهای کوتاهتر به آنها برسیم. به عنوان نمونه یکی از نوآوریهایی که سالهای بعد مطرح شد نظریه اقتصاد مقاومتی است یا در حوزه تحریمها با خلاقیتها و نوآوریهای بوجود آمده برخی از تحریمها را به اصطلاح دور زدیم.

دو اتفاق در این سال و سال بعد در دنیا رخ داد که نشان داد انتخاب شعار نوآوری، هوشمندانه و حساب شده بوده است. اول اینکه بحران مالی که از سال 2007 یعنی سال قبل از آمریکا شروع شده بود در سال 2008 میلادی یعنی همین سال به اوج خود رسید و به سایر کشورهای اروپایی هم سرایت کرد.

نوآوری و خلاقیت به ما کمک می کرد که از این بحران کمترین آسیب را ببینیم. دوم اینکه سال بعد یعنی سال 2009 میلادی در اتحادیه اروپا به عنوان سال خلاقیت و نوآوری با هدف شکوفایی اقتصادی و اجتماعی اروپا انتخاب شد. این مورد هم نشان می داد که انتخاب شعار این سال در کشور همگام و بلکه جلوتر از دنیا است.

از اتفاقات خوب این سال پرتاب اولین ماهواره تولید کشورمان یعنی ماهواره امید با موشک ماهواره بر سفیر بود که ایران را به جمع ۸ کشور دارنده این تکنولوژی اضافه کرد.

شعار سال ۱۳۸۸: حرکت مردم و مسئولین به سوی اصلاح الگوی مصرف

یکی از دغدغه های رهبر انقلاب همواره جلوگیری از هدر رفت سرمایه های کشور بوده است. جالب اینکه در 4 سال پیاپی 1374، 1375، 1376، 1377 شعارهای سال با موضوع جلوگیری از اسراف و انضباط اقتصادی بوده است. متاسفانه بخش مهمی از سرمایه ها و منابع کشور هدر می رود که این باعث می شود فاصله بین ثروتمندان و فقرا بیشتر شود چرا که سرمایه هایی که باید صرف مردم شود عملاً از بین می روند.

یکی از مصادیق اصلاح الگوی مصرف درست مصرف کردن است یعنی پول و هزینه را جایی مصرف کنیم که نتیجه آن را ببینیم مثلا اگر کالای داخلی خریدیم نتیجه آن اشتغال فرزندان و کارگران خودمان است. الگوی مصرف ما باید به نحوی باشد که همیشه تولید بیشتر از مصرف ما باشد لذا باید توجه ویژه به تولید داشته باشیم. اگر تولید بیشتر از مصرف باشد و مصرف هم مصرف کالای داخلی و در راستای تقویت تولید باشد، تحریم دشمن بی اثر می شود.

متاسفانه آمارهای خوبی در حوزه مصرف نداریم مثلا 70 درصد لوازم خانگی مصرفی ما کالای خارجی است، متوسط مصرف انرژی ما دو برابر متوسط جهانی است. جالب است که هر موقع مصرف گاز زیاد می شود و با کمبود گاز مواجه می شویم اول گاز شهرکهای صنعتی و کارخانه ها را قطع می کنیم که این نشان می دهد الگوی مصرف ما به نفع تولید نیست. البته یکی از اتفاقاتی که در این سال افتاد و عملا مانعی برای برنامه ریزی در جهت اصلاح الگوی مصرف و سایر برنامه بود، فتنه 88 بود.

شعار سال ۱۳۸۹: همت مضاعف و کار مضاعف

بعد از فتنه 1388 که حدود 8 ماه انرژی کشور، مدیران و مردم را گرفت و باعث عقب افتادن بسیاری از برنامه ها شد، این عقب ماندگی بایستی با همت بالا و کار و تلاش بیشتر جبران می شد. اما همت مضاعف و کار مضاعف بیشتر متوجه چه موضوعاتی است؟ طبیعتا همه حوزه های کاری را شامل می شود اما تاکیدات بیشتر رهبر انقلاب روی موارد ذیل بود:

۱. علم

۲. تولید ملی (ارتقاء تولید و مصرف کالای داخلی)

۳. کارآفرینی

۴. صادرات

۵. مواجهه با تحریمها

در این سال برای اولین بار واژه اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری که یک تئوری کاملا علمی و از طرفی بومی و انقلابی در بحث اقتصاد است مطرح شد. طرح هدفمندی یارانه ها در این سال شروع شد. برخی کارشناسان، این طرح را بزرگترین طرح اقتصادی ایران عنوان کردند. رشد دوبرابری ساخت مسکن مهر نسبت به سال 1388 که خود باعث رونق تعداد زیادی از واحدهای تولیدی مرتبط با صنعت ساختمان می شد در این سال اتفاق افتاد.

رهبر انقلاب در ابتدای سال بعد از فعالیتهای صورت گرفته و از عمل به این شعار اعلام رضایت کردند: «میتوانم ادعا کنم که یکی از شعارهائی که در طول این سالها بیشترین بهره را از توجه مردم و مسئولان و عمل آنها و انطباق وضعیت کشور با خود دارا بود و برد، همین شعار همت مضاعف و کار مضاعف بود، که واقعاً ملت و دولت خوشبختانه در این کار، در این حرکت سالیانه، همت مضاعف و کار مضاعف را نشان دادند»1.

1- سخنرانی 1/1/1390 در جمع زائران حرم مطهر امام رضا (ع)

*عضو انجمن مدرسان اقتصاد مقاومتی