۷ نکته مهم برای اینکه نوجوانتان در دام مصرف‌گرایی نیفتد

سرویس سبک زندگی فردا؛ مریم کمالی‌نژاد: نوجوانان معمولا به خرید کردن علاقه خاصی نشان می‌دهند. دختر و پسر هم ندارد. تنها در مورد کالایی که قصد خریدش را دارند، تفاوت‌هایی وجود دارد. در آستانه بلوغ به واسطه عدم اعتماد به نفسی که گاهی یقه نوجوان را می‌گیرد و در کنار آن نیاز به جلب توجه و دیده شدن، نوجوانان تلاش می‌کنند تا به وسیله‌ی کالاهایی که در اطراف خودشان دارند، مورد توجه قرار گیرند. به طور مثل استفاده از برندهای معروف گوشی موبایل، استفاده از لباس‌های مارک دار، وسایل لوکس و رنگی برای دختران و... نوجوان گمان می‌کند آنقدرها که باید مثل سابق مرکز توجه نیست، قیافه‌اش دستخوش تغییرات ناخوشایندی شده و اخلاقش بی‌ثبات و تشنج‌آمیز است، بنابراین سعی می‌کند تمام این‌ها را با مصرف و خرید کردن جبران کند. به جز اینها نفس خریدن و مصرف به تنهایی برای کوچک و بزرگ جذاب است. همچنین تبلیغات که اغلب گروه هدفشان نوجوان و جوانان هستند، این روزها به شکل گسترده‌تری نسبت به سابق در حال رشد هستند و هر کدام سعی می‌کنند اجناس‌شان را بیشتر بفروشند. اما چه باید کرد که نوجوان در دام مصرف‌گرایی نیفتد. خاصه این روزها که بازار خریدن آنقدر داغ است که کسی به نیاز واقعی خود چندان توجهی ندارد و بیشتر به خریدن واکنش نشان میدهند.

خانواده مصرف‌گرا صاحب فرزند مصرف گرا هم می‌شوند

هر کدام از ما در برابر مصرف‌گرایی و خرید کردن موضعی متفاوت داریم. برخی‌مان مقاومت و خودکنترلی و منطق را سرلوحه خرید کردن‌هایمان و انتخاب کالا قرار می‌دهیم و برخی دیگر هیچ کنترلی در برابرش نداریم. یک عده هم هستند که در برابر برخی کالاهای خاص کنترلی ندارند و به هیچ عنوان به نیازشان فکر نمی‌کنند و در واقع دچار نوعی اعتیاد به خریدن بیشتر و متفاوت از آن را دارند. مثل خریدن گوشی‌های موبایل متفاوت و متنوع!

حال اگر شما در جایگاه والدین هستید، نمی‌توانید انکار کنید که فرزندانتان شاهدان دقیق رفتارهای شما هستند. آنها با سبک زندگی و نحوه‌ٔ خرید کردن شما بزرگ شده‌اند و بر اساس آن روحیه و ذائقه‌شان شکل می‌گیرد.

اگر از آن‌هایی هستید که تمام اسفندماه را در خیابان‌ها و پاساژ‌ها و فروشگاه‌ها به دنبال خرید اجناسی هستید که نیاز ضروری هم به آنها ندارید، مطمئن باشید فرزندتان هم در طول سال و در آینده از شما وسایل و کالاهایی را طلب می‌کند که به هیچ عنوان مورد نیاز واقعی‌اش نیست و فقط دلش خواسته!

پس قبل از هر کاری سبک زندگی و خرید کردن خودتان را عوض کنید و توجه کنید کالایی که قصد خریدش را دارید تا چه اندازه به نیاز واقعی شما ربط دارد.

اعتماد به نفس واقعی را با محبت کردن به او بدهید

اجازه ندهید فرزندتان به واسطه وسایلی که در اطرافش دارد اعتماد به نفس بگیرد. بلکه دلایلی که او را بخاطرش تشویق می‌کنید و مورد توجه قرار می‌دهید، دلایل درونی و واقعی باشد. مثل مهربانی، بخشش، درس‌خوان بودن، صادق بودن، منظم و تمیز لباس پوشیدن و... اگر شما توجه و محبت واقعی را به فرزندتان بدهید او هرگز این نیاز را پیدا نخواهد کرد که با خرید کردن و مصرف خودش را به شما و بقیه ثابت کند. دانش‌آموزانی را به خاطر آورید که همیشه مقادیر زیادی لوازم التحریر لوکس با خودشان داشتند تا توجه همکلاسی‌ها را جلب کنند و به عبارتی با آنها پُز بدهند. خانم‌هایی که سعی می‌کنند در مهمانی‌ها با زینت آلات و طلاجات، برند لباس‌شان جلب توجه و احترام کنند و مردهایی که آنقدر که نوع اتومبیل‌شان در قدرت اعتماد به نفس‌شان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، ادب‌ کلام‌شان ندارد.

به نوجوانتان آموزش درست خرید کردن بدهید

اگر از کودکی این کار مهم را شروع نکرده‌اید و همیشه در نهایت بی‌اعتمادی اجازه نداده‌اید که فرزندتان به تنهایی به خرید برود یا انتخابی داشته باشد، الان دیگر وقتش است. به فرزندتان اعتماد کنید. قرار نیست خریدن لوازم چند میلیونی منزل را به او بسپارید، اما خریدن وسایل شخصی مربوط به خودش را واگذار کنید. اجازه دهید نکات ریز و جزئی و صد البته مهم درباره خرید کردن را آموزش ببیند. درباره نحوه‌ٔ درست خرید کردن با او صحبت کنید.

بگویید که باید جنس کالا را لمس کند، از اصل یا تقلبی بودن آن با روش‌های درست اطمینان پیدا کند. اگر قرار است جنسی را بخرد بهتر است میانگین قیمت آن را در بازار بداند. خوب و صحیح حساب و کتاب کند و...

درباره خرید‌های اینترنتی که این روزها بسیار مورد توجه نوجوانان و جوانان قرار دارند و محلی برای کلاه‌برداری‌های متفاوت هم هستند به فرزندتان اطلاعات لازم را بدهید. او باید بداند که هر آنچه در تبلیغات اینترنتی می‌بیند صحت ندارد. از هر فروشگاه اینترنتی خرید نکند، اصالت و اعتبار فروشگاه را بسنجد و یاد بگیرد اطلاعات کارت بانکی را در اختیار کسی قرار ندهد و صفحه‌های تقلبی پرداخت اینترنتی را بشناسد.

تبلیغاتی که دروغ می‌گویند

عصر، عصر تبلیغات است. به هر جا که پا بگذارید شاهد تبلیغ کالا یا خدمتی هستید که شما را به سمت خودش دعوت می‌کند. درباره فلسفه‌‌ٔ تبلیغات با فرزندتان گفتگو کنید و بگویید که اصل و اساس تبلیغات بزرگ‌نمایی و اغراق است و او نباید هر آنچه می‌بیند را باورکند که در این صورت اگر تمام قرص‌های لاغری و شامپوهای ضد ریزش راست می‌گفتند، الان هیچ چاق و کچلی در دنیا وجود نداشت. تبلیغات را با نگاه و تفکر انتقادی در حضور فرزندتان تحلیل کنید تا او با نگاه بازتری نسبت به خرید کردن اقدام کند.

پس انداز کردن را از کودکی به فرزندتان بیاموزید

سنت پس‌انداز کردن را به فرزندمان آموزش دهیم. طوری رفتار نکنید که او درباره پس انداز کردن هیچ تصوری نداشه باشد. پول توجیبی‌اش را روزانه بگیرد و همان روز هم تا آخرش را خرج کند. بسته به سن و سال فرزندتان به شکل هفتگی یا ماهانه پول توجیبی بدهید و درباره مواردی را که در طول هفته باید با این پول سر کند صحبت کنید. به طول مثل: «هزینه‌ٔ سینما با مدرسه و لوازم التحریری که لازم داری را باید با پول توجیبی‌ات بپردازی» و بعد از این تسلیم خرج‌های غیرضروری نشوید و اشک و آه زاری‌ها از مسیر منحرف‌تان نکنید. در عین حال که سعی می‌کنید منعطف باشید و فرزندتان را درک کنید.

می‌خرم، پس راضی هستم

رضایت از زندگی را به خرید کردن ربط ندهید. هرگاه ناراحت و غمگین هستید اولین گزینه‌تان برای رهایی از چنگال ناراحتی خرید کردن نباشد، هر زمان حوصله‌تان سر رفته پیشنهاد پاساژگردی ندهید. در این صورت فرزندتان هم یاد می‌گیرد که دنبال خریدن حال خوب باشد و تنها گزینه‌ای که برای پرکردن اوقات فراغتش دارد، خرید کردن باشد.

عید خوب، حال خوب

عید است که باشد، خوب و تمیز پوشیدن سنت فوق العاده خوبی است. اما همین سنت نباید به یک ضدفرهنگ تبدیل شود. آنقدر تحت تأثیر حرف مردم به خریدن کردن‌های اسفندماه نپردازید. منطقی و بر اساس نیاز برای خود و فرزندتان خرید کنید تا او هم یاد بگیرد که خرید کردن ربطی به عید ندارد.