چه طور با اطرافیان رفتاری مناسب داشته باشیم؟
وقتی سخن از «ادب» به میان میآید، نوعی رفتار خاص و سنجیده با افراد پیرامون در نظر میآید. ادب سفره اى از نیكىها است كه مردم بر گرد آن جمع مىشوند و همگان آن را نیكو مىشمارند.
روزنامه آرمان: وقتی سخن از «ادب» به میان میآید، نوعی رفتار خاص و سنجیده با افراد پیرامون در نظر میآید. ادب سفره اى از نیكىها است كه مردم بر گرد آن جمع مىشوند و همگان آن را نیكو مىشمارند. تعاریف متعددى ازاین واژه درفرهنگ نامههاى فارسى ارائه شده كه در عمده آنها، به عناصرى مانند: نیكى احوال و رفتارپسندیده و شایسته بودن و حُسن معاشرت و رعایت حرمت اشخاص توجه شده است. واژه اَدَب در قرآن به كار نرفته، ولى در آیات فراوانى، به مفهوم آن كه مجموعه گسترده اى از روابط فردى و اجتماعى را دربرمى گیرد، اشاره شده است.اما در کلام معصومین علیهم السلام با عبارات و تاکیدات گوناگون به ادب اشاره شده است.به فرموده امام على (ع): لِكُلِ امرٍ ادَبٌ. هر كارى، آدابى [و آیینى] دارد.
۳ نکته ادب آموز
امام صادق (ع) فرمود: پدرم مرا به سه نكته ادب كرد... فرمود: هر كس با رفیق بد همنشینی كند، سالم نمیماند و هر كس كه مراقب و مقید به گفتارش نباشد پشیمان میگردد و هر كس به جاهای بد، رفت و آمد كند، متهم میشود: «ادبنی ابی بثلاث... قال لی: یا بُنیَ! مَنْ یَصْحَبْ صاحبَ السوءِ لا یسلِمْ و مَن لا یقیدْ الفاظَهُ یَنْدَم و مَن یَدْخُلْ مداخِلَ السوءِ یُتَهمْ.»
خود ادب كردن
یكی از نكات مهم مربوط به معاشرت، آن است كه آنچه را درباره خود نمیپسندی، در باره دیگران هم روا ندانی و آنچه نسبت به خویش دوست میداری، برای دیگران هم بخواهی و آنچه را در كار دیگران زشت میشماری، برای خود نیز زشت بدانی. اگر از كارهای ناپسند دیگران انتقاد میكنی، همان كارها و صفات در تو نباشد. این نوعی «خود ادب كردن» است و كسی به این موهبت دست مییابد كه از هوشیاری و عقلانیتی تیز و بصیر برخوردار باشد. به فرموده حضرت امیر (ع): «کفاک اَدبا لِنَفْسِکَ اِجتنابُ ما تَکْرَهُهُ مِنْ غیرِکَ»؛ در ادب كردن تو نسبت به خویشتن، همین تو را بس كه آنچه را از دیگری ناپسند میبینی از آن پرهیز كنی.
برترین ادب
هر كس حد و مرز خود را بشناسد و از آن فراتر نرود، دارای ادب است. بی ادبی، نوعی ورود به منطقه ممنوعه و پایمال كردن حد و حریم در برخوردهاست. ادب، به خودی خود یك ارزش اخلاقی و اجتماعی است و ارزش آفرین، هم برای فرزندان، هم برای اولیاء كه تربیت كننده آنان هستند. امام علی(ع) فرمودند: «بهترین ادب آن است که تو را از نارواها باز دارد»، برگزیدن راستی و دوری از دروغ، زیباترین و برترین ادب است و خویشتن داری به هنگام خواهش و ترس، از بهترین ادبها است.
سخن آخر
ادب در هر كه و هر كجا باشد،هاله ای از محبت و مجذوبیت را بر گرد خود پدید میآورد و انسان با ادب را عزیز میدارد. انسان برای نیل به سعادت دنیا و آخرت و محبوبیت نزد خداوند و بندگان خداوند، به ادب نیاز دارد،به فرموده امام على (ع):إنَ الناسَ إلى صالِحِ الاَدَبِ احوَجُ مِنهُم إلَى الفِضَهِ وَ الذَهَبِ.مردم، به ادبِ نیكو نیازمندترند تا به سیم و زر.